19. yüzyıl | 20. yüzyıl | 21. yüzyıl
1900'ler | 1910'lar | 1920'ler | 1930'lar | 1940'lar | 1950'ler | 1960'lar | 1970'ler | 1980'ler | 1990'lar
1970 | 1971 | 1972 | 1973 | 1974 | 1975 | 1976 | 1977 | 1978 | 1979
1970'ler ("bin dokuzyüz yetmişli yıllar" da denir) veya 70'ler ("yetmişli yıllar" da denir), 1 Ocak 1970'te başlayan ve 31 Aralık 1979'da sona eren, Gregoryen takviminin içinde bulunan bir onyıl.
21. yüzyılda tarihine giderek yaklaşan özellikle de ekonomik çalkantılara odaklanarak dünya tarihinde bir "değişim ekseni" olarak adlandırılan on yıldır. Batı dünyasında, siyasi bilinç ve kadınların siyasi, ekonomik özgürlüklerinin artırılması gibi, 1960'larda başlayan sosyal ilerici değerler büyümeye devam etti. 1960'ların ikinci yarısında başlayan hippi kültürü, 1970'lerin başında azaldı ve Vietnam Savaşı, nükleer silah karşıtları, dünya barışı savunmasına karşı ilgili on yılın orta kısmı arttı, büyük iş makamlarına gelindi. Çevreci hareket bu dönemde önemli ölçüde artmaya başladı.
Birleşik Krallık'ta 1979 yılı seçimlerinde Margaret Thatcher altında Muhafazakâr Parti zaferi kutlandı ve İngiltere ilk ve tek kadın başbakan seçildi. Sanayileşmiş ülkeleri, Japonya hariç, Arap Petrolü İhraç Eden Ülkeler Örgütü'nün petrol ambargolarının neden olduğu bir petrol krizi nedeniyle ekonomik durgunluk'lar yaşadı. Kriz Augusto Pinochet liderliğindeki 1973 yılındaki askerî darbe Şili'de gerçekleşti.
Romancı Tom Wolfe 1970'lerde atıfta 1976 yılının Ağustos ayında tarafından yayımlanan makalesinde "Benim On ve Üçüncü Büyük Uyanışım" adlı terimi yazdı. Terim atomize bireyciliği ve uzak 1960 yılının aksine cemaatçiliğe doğru gelen Amerikalıların genel bir yeni bir tutumunu açıklar.
Asya'da, Çin ile ilgili işlerin önemli ölçüde Birleşmiş Milletler, Mao Zedong'un ölümü ve Mao'nun halefleri tarafından pazar liberalizasyonu, ÇHC tanımasıyla değişti. OPEC ambargo nedeniyle petrol krizi ile karşı karşıya olmasına rağmen, Japonya'nın ekonomisi dünyanın en büyük ikinci ekonomisi olmak için bu dönemde büyük bir patlama yaşadı ve Batı Almanya ekonomisi tanık oldu. Amerika Birleşik Devletleri tarafından çok sevilmeyen büyümüş Vietnam Savaşı'ndaki önceki katılıma gelen askerî güçlerini geri çekti. 1979 yılında Sovyetler Birliği, on yıl sürecek Afganistan'a müdahale sürecini başlattı.
1970'lerde Mısır ve Suriye, İsrail'e savaş ilan etti. ve Orta Doğu'daki şiddet'in başlangıcında bir artış yaşandı, ancak 1970'lerin sonlarında, Orta Doğu'daki durum temelde Mısır-İsrail Barış Antlaşması imzalandı ve zaman değişmiş oldu. Anwar El Sadat, Mısır Devlet Başkanı, olayda etkili oldu ve dolayısıyla Arap Dünyası'nda son derece popüler oldu ve daha geniş İslam dünyası'na sahip oldu. ve 1981 yılında öldürüldü. İran'da siyasi gerginlikler arttı ve Ayetullah Humeyni önderliğinde İran bir İslam cumhuriyeti kurarak İran Devrimi ile patladı. Gelişmekte olan dünyanın ekonomileri nedeniyle Yeşil Devrim, 1970'lerin başında sürekli ilerleme sağlamaya devam etmiştir. Avrupa'nın Marshall Planı ile II. Dünya Savaşı'ndan sonra geri bu şekilde istikrarlı halde olabilirdi, ancak ekonomik büyüme petrol krizi ile yavaşladı, ancak hemen sonra gürlemeye başladı.
Siyaset ve savaşlar
Savaşlar
- Soğuk Savaş (1947-1991)
- Vietnam Savaşı Saigon düşüş ile 30 Nisan 1975 tarihinde Güney Vietnam koşulsuz teslim oldu ve savaş 1975 yılında sona geldi. Ertesi yıl, Vietnam resmî yeniden bir araya ilan edildi.
- Sovyet-Afgan Savaşı (1979–1989) - 1980'ler boyunca yer alıyor olsa da, savaş resmî olarak 27 Aralık 1979 tarihinde başladı.
- Angola İç Savaşı (1975–2002) - birden fazla ülke tarafından müdahale ile sonuçlanır.
- Etiyopya İç Savaşı (1976–1991)
- Doğu Pakistan, Batı Pakistan ve Hindistan, Güney Asya'da 1971 yılında yapılan Bangladeş Kurtuluş Savaşı
- 1971 Bangladeş Soykırımı
- Arap-İsrail savaşları (Erken 20. yüzyıl-mevcut)
- 1973 Arap-İsrail Savaşı - Savaş Ekim 1973 yılında İsrail'e karşı Mısır tarafından başlatıldı. İsrailliler savaşa yürüdü ve ağır kayıplar verdi.
- (1974)
- (1975-1977)
- Lübnan İç Savaşı (1975–1990) - Zaman zaman da 1980'lerin başında FKÖ ve İsrail dahil olmak üzere Orta Doğu'da bir iç savaş.
- (1975-1991) - Bölgesel bir savaş Fas ve Moritanya karşı isyan Polisario Cephesi.
- Uganda-Tanzanya Savaşı (1978–1979) - Uganda ve Tanzanya arasında mücadele oldu savaş Tanzanya ek topraklarına yayılmacı bir gündeme dayanıyordu. Savaş İdi Amin rejiminin devrilmesi ile sonuçlandı.
- Ogaden Savaşı (1977-1978) - Ogaden bölgenin kontrolü üzerinde Somali ve Etiyopya arasındaki başka bir Afrika çatışması oldu.
Uluslararası çatışmalar
- Birden fazla ülkede kapitalist ve komünist güçleri arasında büyük çatışma, girişimleri, nükleer silahların yayılmasını önlemesini onaylayarak iki ülke olarak çatışma şans azaltmak için Sovyetler Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri tarafından yapılır.
- 1976 barışçıl öğrenci protestoları Güney Afrika'nın Soweto ilçesinde 700'den fazla siyahi çocuklar için okul açıldı, Güney Afrika'nın tarafından öldürülen siyahi çocuklar Soweto Ayaklanmasına yol açar.
- Kanada'nın Québec eyaleti içinde bölücülük arttı.
- Sıkıyönetim Başkanı Ferdinand Marcos tarafından 21 Eylül 1972 tarihinde Filipinler'de ilan edildi.
- Kamboçya komünist lideri Pol Pot ve Lon Nol, tarafından Amerikan destekli hükûmete karşı bir devrim olmuştur. Amerika kendi pozisyonlarının bombalamasını durdurdu sonra 17 Nisan 1975 tarihinde, Pot güçleri iki yılda Phnom Penh, başkentini ele geçirdi.
- 1979 İran Devrimi Ayetullah Ruhullah Humeyni önderliğinde Şah Muhammed Rıza Pehlevi altında otokratik Batı yanlısı Monarşi teokratik İslamcı bir hükûmete dönüştürüldü.
- Büyüyen iç gerilimler Yugoslavya'nın kurucu cumhuriyetleri güç daha fazla yerelleşme talepleri 1971 yılında Hırvat Baharı hareketi ile Yugoslavya başında yer almaktadır.
Darbeler
- 1970 - Hafız Esad liderliğindeki Suriye Darbesi
- 1971 Uganda darbesi - İdi Amin ile Uganda liderliğindeki Askerî darbe.
- Salvador Allende devrildi ve başkanlık sarayı askeri bir saldırıda öldürüldü. Augusto Pinochet askerî cunta tarafından desteklenen yerden güç aldı.
- 1974 - Etiyopya askerî darbe tarihinin dünyanın en uzun ömürlü monarşilerin birini bitirmeden, Genel Aman Andom ve Mengistu Haile Mariam liderliğindeki komünist cunta tarafından Haile Selassie'nin devrilmesine yol açtı.
- 1976 - Jorge Rafael Videla, ülkede bir askerî cunta hükûmetin diktatör olarak kendini kuran, Arjantin askeri tarafından desteklenen bir darbe ile 1976 yılında Arjantin kontrolünü ele geçirdi.
- 1979 İran devrimi'nden sonra iktidara gelen Geçici hükûmeti devirmek için Amerika Birleşik Devletleri tarafından desteklenen İran girişimi darbe.
Terörist Saldırıları
- Münih Katliamı Kara Eylül terör örgütü Filistin'li Arap teröristlier kaçırmaya ve on bir İsrail'li sporcuların öldürülmesi , Almanya'da gerçekleşir.
- Dünya çapında militan örgütler tarafından terör kullanımında Kızıl Tugaylar ve Kızıl Ordu Fraksiyonu gibi Avrupa'da Gruplar bombalama, adam kaçırma ve cinayet yağmurundan sorumluydu.
- 6 Eylül 1970 günü, dünya olarak adlandırılan modern asi mücadele başlangıcına tanık oldu.
Tanınmış siyasi olaylar
- Dünya Çapında
- 1973 Petrol Krizi ve 1979 Enerji Krizi
- Dünya çapında bir dizi ülke devlet başkanları ve hükûmet başkanları olarak kadınların önemli sayıda varlığı ve yükselişi, birçok tür Song Qingling ilk Başkanı olarak devam ettirilen pozisyonlar gibi, ilk kadın olmak 1972 yılına kadar Çin, Isabel Martínez de Perón 1976 yılında görevden oldu. 1974 yılında Arjantin'in ilk kadın başkanı olarak, Elisabeth Domitien, 1977 yılına kadar Lesotho ilk kadın Başbakanı, Hindistan Başbakanı olarak da Indira Gandhi vb. ülkerlerde kadın başbakanlar önemli derece de yükselişe geçmişlerdir.
- Amerika
- Watergate skandalı görevden alma için suçlamalarla karşı karşıya kalan Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Richard Nixon 1974 yılında istifa etti.
- Augusto Pinochet ABD'nin Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) yardımı ile 1973 yılında ülkenin sosyalist başkanı ]Salvador Allende'yı devirir ve sonra da Şili hükümdarı olarak iktidara yükselir. Pinochet 1990 yılına kadar Şili diktatörü kalacaktır.
- Surinam 25 Kasım 1975 tarihinde Hollanda bağımsızlığını alır.
- Guyana, Rev Jim Jones Jonestown adlı ormanda bir ütopik Marksist komün kurmak için ABD'de birkaç yüz kişilik yer açtı.
- Avrupa
- Margaret Thatcher'ın iktidardaki muhafazakâr partisi 1979 yılında İngiltere'de artış gösterdi, kamu harcamalarının azaltılması bir neoliberal ekonomi politikasını başlatarak sendikaların güç zayıflaması meydana geldi, bu da ekonomik ve ticari liberalleşme'ye teşvik edildi.
- Francisco Franco iktidardan 39 yıl sonra öldü. I.İspanya kralı ve demokrasinin yeniden yerleştirilmesi için yaptığı çağrışım sonrası, İspanya'da diktatörlük sona erer. İlk genel seçimler 1977 yılında düzenlenen ve Adolfo Suárez merkezci Demokrat Birliği'nin kazancı sonrasında İspanya Başbakanı olur. ve Sosyalist ve Komünist partilere yasal düzenlemeler gelir. İspanyol Anayasası 1977 yılında imzaladı.
- 1972 yılında Erich Honecker Doğu Almanya'da 1970 ve 1980'lerin tamamı için doldurucu bir rol yol seçildi. 1970'lerin ortalarında Doğu Almanya için aşırı durgun bir zamandı ve ülkenin yüksek borçlarının bir sonucu olarak, tüketim malları daha azalmaya başladı. Doğu Almanlar Televizyon, Telefon ya da Trabant otomobil alımı için yeterli para olsaydı, söz konusu maddeler için on yıl kadar bekleme listeleri yerleştirildi.
- En büyük silahlı kuvvetler ve dünyada nükleer silahların büyük stoğu olan Leonid Brejnev önderliğinde Sovyetler Birliği'ne rakip süper güç, ABD' ile gerginliklerini azaltmak için gündemi takip etti. Détente olarak bilinen bu politikanın devreye girmesi ile 1979 sonunda aniden Afganistan'daki Sovyet işgali sona erdi.
- Arnavutluk'ta Enver Hoca 1978 yılında Çin ile dostane ilişkiler içinde bölünme'ye dayalı on yıl 1970'lerde geçmiştir.
- 1978 "Üç Papalar Yılı" olacaktır. Ağustos ayında, 1963 yılından bu yana hükmetmiş Papa VI. Paulus öldü. Onun halefi John Paul II adını aldı ve Kardinal oldu.
- Asya
- 17 Eylül, 1978 yılında Camp David Sözleşmesi, İsrail ve Mısır arasında imzalandı. Anlaşma 1979 İsrail-Mısır Barış Antlaşması'na yol açtı. 1978 Nobel Barış Ödülü paylaşımına başlandı.
- Çin'de büyük değişiklikler oldu. Diplomatik ilişkiler 1979 yılına kadar kurulmuş değildi, ancak ABD Başkanı Richard Nixon, iki ülke arasındaki ilişkilerden dolayı 1972 yılında ülkeyi yeniden ziyaret etti. 1976 yılında Mao Zedong ve Çu Enlay yeni bir dönem başlanıyorken öldü. Mao'nun seçilmiş halefi Hua Guofeng en kısa kural sonrasında, Deng Xiaoping Çin'in olağanüstü lideri olarak ortaya çıktı ve uzak ideolojik politikalardan piyasa ekonomisi yolunda ülkeye kayması başladı.
- Irak'ta, Saddam Hüseyin ülkeyi modernleştirmeye yardımcı olarak iktidara yükselmeye başladı. Önemli bir girişim sonrasında 1973 petrol krizi'nden dolayı en yüksek fiyatlar sırasında Hüseyin'in iddialı planları ülkeye yardımcı olacaktı. petrole Batı tekeli kaldırıldı. 16 Temmuz, 1979 günü, iktidara yükselmesiyle berebar çimento başkanlığını devraldı. başkanlığı altında aranmakta olan ve 1980'lerde başlayan İran-Irak Savaşı yol açacak bir Suriye-Irak birleşmesinin kopmasına yol açtı.
- Japonya'nın ekonomik büyümesi, dünyanın önde gelen endüstriyel gücü olarak Amerika Birleşik Devletleri ile birlikte 1970'lerde dünyanın geri kalanı aştı.
- 17 Nisan, 1975 tarihinde Kızıl Kmerler, Kamboçya başkenti Phnom Penh'ı devraldı.
- Francisco Macías Nguema devrilmesine ve 1979 yılında yürütmesine kadar 1969 yılından itibaren acımasız bir diktatör olarak Ekvator Ginesi'ne karar verdi.
- 1965 yılından beri Orta Afrika Cumhuriyeti'ni yöneten Jean-Bedel Bokassa, 1977 yılının yoksul ülkesi olarak Orta Afrika İmparatorluğu değiştirildi. İki yıl sonra devrildi ve sürgüne gitti.
- Afrika
- İdi Amin, 1971-1979 Uganda Başkanı, bir darbe sonrası iktidara yükseldikten sonra Uganda onun acımasız diktatörlüğüyle rezil olur.
- Güney Afrikalı aktivist Steve Biko 1977 yılında ölür.
Afetler
Doğal Afetler
- 5 Ocak, 1970 tarihinde, Yunnan'da bir deprem meydana geldi (Richter ölçeğine 7.7 büyüklüğünde yansıyan depremde), Çin'de en az 15.621 kişi öldü.
- 47.000'den fazla kişinin öldüğü, 31 Mayıs, Yungay, Peru kasabasında bir heyelana neden oldu.
- 1970 Bhola siklon, 120 mil (193 km / s) tropikal siklon'nda, yaklaşık 500.000 kişi öldü 12 ve 13 Kasım, 1970 tarihinde Doğu Pakistan (şimdi Bangladeş) en yoğun nüfuslu Ganj Deltası bölgesine vurdu. Fırtına dünya tarihinin en ölümcül tropikal siklon olarak bugüne kadar devam etmektedir.
- 29 Eylül, 1971 tarihinde, Orissa ve Hint devleti içinde Bengal Körfezi bir siklon meydana geldi, yaklaşık 10.000 kişi öldü.
- 3 Nisan, 1974 tarihinde, olarak adlandırılan 148 tornado üreten salgın ve ABD'de toplan 330 kişiyi öldürdü.
- 24 Aralık,1974 tarihinde, Avustralya'da Cyclone Tracy adlı Darwin Siklon'u şehri hArap etmiştir.
- 1974 Bangladeş kıtlığı - resmî kayıtlarda 26.000 ölü olduğu iddia ediliyor. Ancak, çeşitli kaynaklardan ölü sayısının 1.000.000 olduğu iddia ediyor.
- 8 Ağustos, 1975 tarihinde, Banqiao Barajı'ındaki Çin'in Henan ilinde, bir tayfun sonrasında; 200.000'den fazla kişi öldü.
- 4 Şubat, 1976 tarihinde, Guatemala ve Honduras'ta büyük bir deprem oldu ve 22,000'den fazla kişi öldü.
- 28 Temmuz, 1976 günü, Çin, Tangshan'da 7.5 büyüklüğünde deprem meydana geldi, 242.769 kişi öldü ve 164,851 yaralandı.
- Süper Tayfun 04-19 Ekim, 1979 güneybatı Pasifik Okyanusu'nda meydana geldi. Guam kıyıları, neredeyse 1.400 mil, 190 mil çapındaki rüzgârlar şimdiye kadar kaydedilmiş en büyük ve en güçlü tropikal siklon olarak tarihe geçmiştir ve 870 milibar bir kayıt yoğunluğu oldu.
Doğal olmayan afetler
- 14 Kasım 1970 tarihinde, (Batı Virginia) futbol takımını taşıyan Güney Airways Flight 932 şiddetli yağmur ve sis'le Havaalanına yaklaşırken Ceredo, Batı Virginia'ya yakın bir dağ'a çarptı. kazada kurtulanlar vardı.
- 30 Temmuz 1971 tarihinde, All Nippon Airways Flight 58 adlı gemide 162 kişi öldü, gemi bir JASDF adında bir savaş uçağı ile çarpıştı. JASDF'ın Pilotu kurtuldu.
- 29 Aralık 1972 tarihinde, Doğu Hava Yolları Uçuş 401 uçağı Florida Everglades'de düştü. 75 kişi hayatta kalırken, 101 kişi kazada öldü.
- 22 Ocak 1973 tarihinde, Nijerya Havayolları tarafından kiralanan bir Alia Boeing 707, iniş takımlarını henüz açmamışken Kano Havalimanı üzerine hızlı bir düşüş yaptı. 202 kişiden 176'sı hayatta kaldı, 26'sı öldü.
- 3 Mart 1974 tarihinde, Türk Hava Yolları'nın 981 sefer sayılı uçuşu'nda 346 kişi öldü, bir kargo kapağı patlama sonranda uçak kuzey Fransa'ya düştü.
- 4 Nisan 1975 tarihinde, bir USAF Lockheed C-5 Galaxy'nin arkasındaki açık patlayıcı dekompresyon nedeniyle uçak patladı. 175 hayatta iken 153 kişi olayda öldü.
- 10 Kasım 1975 tarihinde, toplu kargo SS Edmund Fitzgerald adlı gemi ABD'deki Büyük Göller'den olan 'da suya düştü.
- 10 Eylül 1976 günü, (Hırvatistan yakınlarında) havada çarpışan Zagreb'da 176 kişi öldü.
- 27 Mart 1977 tarihinde, iki Boeing 747'de 583 kişi öldü, uçak İspanya'nın Los Rodeos Havalimanı'nda yoğun sis nedeniyle piste çarptı bu olay kayıtlarda en kötü hava felaketi olarak geçer.
- 1 Ocak 1978 tarihinde, Air India 855. seferinde Hindistan kıyılarında denize düştü, olayda 213 kişi öldü.
- 25 Eylül 1978 tarihinde, PSA 182. uçuşunda San Diego, Kaliforniya üzerinde özel bir Cessna 172 ile çarpıştı ve bir yerel mahalle'ye çarptı. toplam 144 kişi öldü.
- 25 Mayıs, 1979, American Airlines 191. uçuşunda düştü ve 271 kişi öldü. Amerika'daki en ölümcül tek uçak kazasıdır.
- 28 Kasım 1979 tarihinde, Yeni Zelanda Hava Yolları'nın 901 sefer sayılı uçuşu'nda 257 kişi öldü, Antarktika Erebus Dağı yamaçlarında düştü.
Dünya Trendleri
Petrol deneyimli ekonomik büyüme bakımından zengin olan ülkelerin gelişmektedir, petrol fiyatı artışları ekonomik gerginliklere özellikle de orta doğu demokratik devletlerinin diktatörlük rejimlerine neden oldu bu olay Afrika'da, ekonomik gerilmelere yol açtı. Birçok Orta Doğu demokrasileri sözde demokratik hükûmet rejimlerine dönüştü. Bazı Asya ülkeleri de Endonezya, Filipinler ve Güney Kore olmak üzere diktatör olduklarından dolayı yükselişe geçti. İnsanlar uzun kolonize ve hiyerarşik toplumsal yapının daha uzun bir geçmişi olarak var edildi, Sosyal kültürlerde daha eşitlikçi bir toplum için toplumsal değişimi ve aspirasyonu hızla derinden etkilenmiştir.
1960'ların Yeşil Devrim'i birçok gelişmekte olan ekonomilerine kendi kendine yeterlilik getirdi. Aynı zamanda insanların giderek artan sayıda tarım ömrü boyunca kentsel refah aramaya başladı. Bu nedenle sosyal sınıf arasında artan bilgi abluka arasında ve sosyal topluluklar arasında çeşitli etkileşime geçiş ayrımı oldu.
1970'lerde dünyanın diğer ortak küresel ahlakı sanayileşmiş toplumlarda kadınlar için giderek daha esnek ve çeşitli cinsiyet rolleri de dahil oldu. Daha fazla kadın işgücüne sahip oldu. Süresi de olmayan tarımsal, ekonomik iş hayatına atılan kadınlar giderek artan sayıyla etkisine sahip oldu. İran devrimi de 1970'lerin sonuna doğru İslam inancınında küresel bir tutumu etkiledi.
ABD ve Sovyetler Birliği arasında giderek kutuplaşmış bir dünyada, Dünya Savaşı'ndan bu yana ekonomilerin karşılıklı bağımlılığı ortaya çıktı.
Ekonomi
1970'lerde belki de Büyük Buhran'dan bu yana en çok sanayileşmiş ülkelerin ekonomik performansı içinde en kötü on yılı olarak geçti. 1930'larda hiçbir ciddi ekonomik kriz olmamasına rağmen, ekonomik büyüme oranları önceki yıllarda çok daha düşüktü. Sonuç olarak 1970'ler, 1945 ile 1973 yılları arasında refah savaş sonrası dönemde kendini ayırt etti.
1973 ve 1979 petrol şokları on yılın geri kalanında dünyanın büyük bölümümü, yüksek enflasyon'dan etkilenir. ABD imalat sanayisinde 1975 yılından sonra, (2009 itibarıyla) çalışan sayısı düşmeye başladı. Buna karşılık, Japonya ekonomisi büyüyen ihracatı artırdı, on yıl içinde genişletmeye ve gelişmeye devam etti. 1900'den 1970 yılına ortalama enflasyon oranı yaklaşık % 2.5 idi. 1970'ten itibaren, ortalama oran 1979'da %13.3 oldu. Bu dönem aynı zamanda "stagflasyon" olarak adlandırıldı, bu nedenle benzeri görülmemiş düzeyde (yılda% 12 üzerinde) yükseldi çift haneli faiz oranlarına yol açan enflasyon ve işsizlik giderek arttığı bir dönem olarak tanınır. Başbakan oranı Aralık 1980'de tarihinin en yüksek oranı 21.5'e vurdu. 1980'de, ABD Başkanı Jimmy CarterRonald Reagan'a karşı yeniden seçilmek için çalışma yaotı, sefalet endeksi (işsizlik oranı ve enflasyon oranı toplamı)%21.98 olarak tüm zamanların en yüksek rakamına ulaşmıştı. 1970'lerin ekonomik sorunları 1950 ve 1960'ların iyimser tutumu yerine ağır bir Sinizm'e neden olacaktır. Hükûmet inanç olarak 1976'da ABD başkanlık seçimlerinde düşük seçmen katılımıyla örneklendi, Vietnam ve Watergate sonrasında tüm zamanların en düşük seçim oranı oldu.
Doğu Avrupa'da, Sovyet tarzı komuta ekonomi başarıları ısrarla aksilikler tarafından, durgunluk belirtileri göstermeye başladı. Petrol şoku Doğu bölgelerde artış gösterdi özellikle de Sovyet Avrupa ihracatı, COMECON blok hükûmetlerinde artan bir endişe nedeniyle tarımsal üretimin artırılması için büyüyen bir yetersizlik ve demokratik ülkelerden ithal gıda bağımlılığı arttı.
Öte yandan, özellikle Dört Asya Kaplanları (Hong Kong, Güney Kore, Singapur ve Tayvan) ile Asya'da ihracata dayalı ekonomik kalkınma, hızlı ekonomik dönüşüm ve sanayileşme ile sonuçlandı. Eğitim ve diğer politika reformları ile birlikte ucuz işgücü, 1970'lerde ve ötesinde bölgedeki kalkınma için temelliği ayarlandı.
Petrol Krizi
Ekonomi, 1970'lerde (1973 petrol krizi ve 1979 petrol krizi) 1973 ve 1979 yılında zirveye enerji krizi damgasını vurdu. 1973 yılında ilk petrol krizinden sonra, benzin birçok ülkede pahalandı. Avrupa, özellikle petrol için Ortadoğu'ya bağlı Amerika Birleşik Devletleri'nde kendi petrolünün rezervine sahip olsa bile etkilendi. Birçok Avrupa ülkesi araçlarını gün ve haftalar sonlası tanıttı. Hatta numaralı plaka sahipleri sadece çift sayılı günlerde benzin satın alabilir iken Amerika Birleşik Devletleri'nde, bir tek sayı ile biten bir plaka ile müşterilerine sadece tek sayılı günlerde bile benzin satın almak için izin verildi. 19. yüzyıl'dan beri var olan sınırsız ilerleme inancı sona erdi. Sonuç olarak, ekolojik farkındalığın ekonomi üzerinde önemli bir etkisi vardı, yükseldi.
Bilim ve teknoloji
Bilim
1970'ler entegre devrenin geliştirilmesi tarafından yönlendirilen katı-hal fiziği anlayışında bir patlama oldu. Stephen Hawking Hawking radyasyonu denilen onun teorisi ile bu dönemdeki kara delikleri ve evrenin sınır-durumunun teorilerini geliştirdi. Biyolojik bilimler büyük ölçüde moleküler biyoloji, bakteriyoloji, viroloji ve bu on yıl içinde modern formları el genetiği ile, gelişmiş. Biyoçeşitlilik habitat tahribi gibi büyük bir endişeye nedeni oldu ve sıçramalı denge Stephen Jay Gould'un teorisisi ile evrimsel düşünce de devrim yaptı.
Uzay araştırmaları
1960 sona ermesi ile, Amerika Birleşik Devletleri'nden iki başarılı insanlı uzay aracı ay'a iniş yapmıştı. Birçok Amerikalı 1960'ların sonunda aya inişin Başkan John F. Kennedy'nin hedefini gerçekleştirilebilirliğnden beri, daha fazla misyona için gerek olmadığını hissederek, ilgisini kaybetti. Uzay programına harcanan milyarlarca dolar diğer kullanımlara koymanın gerektirdiği büyüyen bir duygu vardı. Ay inişleri 1972 boyunca devam etti, ancak Nisan 1970 Apollo 13 astronotları çok fazla kayıpları sonrasında anti-NASA duyguları adında eylem yaptı. misyonları için planlar iptal edildi ve kalan Apollo ve Satürn donanımı 1973-1974 yıllarında, Skylab uzay istasyonu programı, Temmuz 1975 yılında yürütülen Apollo - Soyuz Test Projesi (ASTP) için kullanıldı. NASA'nın 1970'ler için planlanan iddialı projelerin çoğu ağır bütçe kısıntılarından dolayı proje iptal edildi ve bunun üzerine uzay mekiği gelişimine on yılda daha çoğunluk adamak istedi. ASTP önünündeki beş yıl için son insanlı Amerikalı uzay aracının uçuşununa tanık oldu. 1979 yılında araç Avustralya üzerine Skylab ile muhteşem bir inişe tanık oldu. NASA'nın uzay istasyonu servis görevi için planlanan bir vardı, ama mekikleri onu kurtarmak için 1981 yılına kadar uçmaya hazır değildi.
Bu arada Sovyetler, aya insanlı iniş için kendi girişimini yaptı fakat tamamen başarısız olan program 1972 yılında iptal etti. Ama sonra, onlar uçan uzay istasyonlarını başlamıştı. özellikle Temmuz 1971 Soyuz 11'in mürettebatının trajik kaybından sonra, 1975 Nisan ayında lansmanı sırasında Soyuz 18a mürettebatın yakın kaybı oldu. altı ay sonra yürütülen misyonları ile başarı oldu.
İnsansız misyonları açısından, ay ve gezegen sondaları çeşitli on yılda ABD ve Sovyet programları tarafından başlatılmıştır. Büyük başarısı 1980'lerin sonunda Plüton hariç tüm gezegenleri ziyaret etmek, dış gezegenlerin nadir bir uyumundan yararlandı Voyager o oldu.
Çin ilk uydu başlatılması ile 1970 yılında uzay yarışına girmiş, ancak teknolojik gerilik ve sınırlı fonlarla uzay araştırmaları için önemli bir güç hâline gelen ülkeleri önleyecektir. Japonya 1972 yılında ilk kez bir uydu başlattı. Avrupa Uzay Ajansı bu on yılda kuruldu.
Biyoloji
- İlk yüz asansörleri 1970'lerde denendi.
- İlk MRG görüntü 1973 yılında yayımlandı.
- César Milstein ve Georges Köhler etkin bilim monoklonal antikor kullanımı tarihine başlayan monoklonal antikorlar izole etmek için hibridoma hücrelerini kullanımını nasıl keşfettiklerini rapor etti.
- Carl Woese ve yeni bir yaşam olan, Arkea'yı sınıflandırır.
- 19. ve 20. yüzyıl boyunca başarılı aşılama kampanyaları, DSÖ Aralık 1979 yılında Çiçek hastalığı eradikasyon sertifikaladı.
- Genetik olarak ilk organizmalar 1974 yılında fareler daha sonra 1973 bakteri üzerinde denendi.
- 1977 sekanslanacak ilk tam DNA Genom bakteriyofaj φX174'tür.
- 1978 yılında, Louise Brown İn vitro fertilizasyon veya IVF ile doğacak ilk çocuk oldu.
Sosyal bilim
Sosyal bilimler (1973) ve 1979 yılında MIT'de dünyada ilk bilişsel bilimler bölümü kurulması ile doğal dil işleme çalışmalarında sert bilim ile kesişti. Davranışçılık köklü geleneğin son yıkımlı bilişsel bilim insanı Noam Chomsky tarafından 1971 yılında B.F. Skinner çalışmalarının ağır eleştirilerle ilgili gelirken üretimsel dil bilim ve bilişsel psikolojinin alanları semantik bilgi sembolik modelleme ile yeni bir enerjiye geçti.
Teknoloji
Elektronik ve haberleşme
Modern bilgisayarın doğumu ve gelişimi, 1970'lerde oldu:
- Dünyanın ilk genel mikroişlemcisi
- C programlama dili
- Datapoint 2200 lansmanı gelişmemiş kişisel bilgisayarlar
- Hesap makinesi
- Sony Walkman ses-bölünme mühendisi Nobutoshi Kihara tarafından 1978 yılında piyasaya çıktı.
- Bilgisayar Space yayımlanmasından sonra video oyunları ortaya çıktı.
- Çapı 8 inç olan IBM olarak icat edilen disketler, 1971 yılında ticari olarak kullanılabilir hale geldi.
- 1971 yılında ilk E-posta iletimi.
- Xerox'un Palo Alto'nun araştırma merkezi sahibi Nick Sheridon elektronik kâğıt üretti.
- 1973 Xerox Alto masaüstü metafor ve fare odaklı Grafiksel kullanıcı arayüzü (GUI) kullanan ilk bilgisayar oldu.
1970'ler aynı zamanda başlangıç olduğu:
- iletişim sektöründe dönüştürülmüş Fiberoptik.
- Mikrodalga fırın piyasada mevcut hale geldi.
- VCR'lar ticari kullanılabilir hale geldi.
- Konuşma Dosyalama Sistemi (SFS) olarak bilinen ilk sesli mesaj sistemi, 1973 yılında Stephen J. Boies tarafından icat edilmiştir.
- 1979 yılında Michael Aldrich e-ticaret'i icat etti.
- 1978 yılında Discovision, ilk ticari optik disk depolama ortamı oldu.
- Pozitron emisyon tomografi, ve Michael Phelps tarafından 1972 yılında icat etti.
- 3 Nisan 1973 günü, Motorola Martin Cooper'ın ilk cep telefonu görüşmesini iletmek için ilk oldu.
- Finlandiya'da, araç telefonu hizmeti sıfır nesil ARP (Autoradiopuhelin veya Araç telsizle) hizmeti ilk olarak 1971 yılında kullanılabilir hale geldi.
Otomobiller
1970'ler yakıt fiyat artışları, artan sigorta oranları, güvenlik kaygıları ve emisyon kontrolleri ile geçen bir dönemdi. 1973 petrol krizi, yakıt tasarruflu araçlara yönelmeye neden oldu. Girişimciler elektrikli otomobil üretmek için kolları sıvadı, ancak büyük ölçüde başarısız olmuştur. Amerika Birleşik Devletleri'nde, ithal araba ilk kez önemli bir faktör hâline geldi ve birçok yerli-yerleşik subcompact modelleri pazarına girdi. Bu tür "ilginç" AMC Gremlin, AMC Pacer şeklindeki, Pontiac Firebird güçlü Trans gibi Amerikan yapımı arabalar on yıl içinde ortaya çıktı. Muscle araba ve Cabrio modelleri 1970'ler lehine yeni bir soluk getirdi. 1976 Cadillac Eldorado Amerikan yapımı son konvertib tipi araba olcağı sanılıyordu; fakat otomobil sektörüne hakim stil bitene kadar.
1970'lerin başlarından itibaren ABD'de deki arabaların kendi stiline ve kendi güçüne daha fazla dikkat edildi, ama geç olsa da 1970'lerin güçlerini kaybetti. Amerikan otomobilleri üzerinde şekillendirmeler kupa şeklinde popüler vücut stili olmak üzere üretilirken, 1970'lerde giderek daha köşeli ve düz çizgili oldu. Ahşap lambri ve halılar araba içine hakim oldu. Birçok otomobil kendi karakterini kaybetmeye başladı, marka ve otomobilin, yanı sıra vinil çatılar ve opera pencereler gibi "lüks" geliştirmeleri sahip görünüyordu. Sadece birkaç tür hariç Amerika'nın ilk modern arbası Subcompact oldu. AMC Gremlin ve AMC Pacer olarak devam etti. Bu iki araba diğerlerini öne çıkardı ve asıl şey yetmişli iyi ve kötü yapılan sanatsal çaresizliği özetlemek duygusunu somutlaştırmaktı.
ABD'de Otomobiller varacağı büyük boyutlara ulaştı, ancak 1977'de, General Motors'un boyutları modellerini küçültmeyi başardı. Ford Chrysler yeni küçük önden çekişli modelleri piyasaya sundu, bunlar iki yıl sonra birbirini izledi, ancak çeşitli faktörler nedeniyle kötüleşen mali durumlar muzdarip oldu. 1979 yılında şirket, iflas ve (bir yıl önce Ford'dan ateşlenme olmuştu) yeni başkanı Lee Iacocca altında bir hükûmet kurtarma istedi. American Motors 1970 ölçekli modeli Subcompact için ABD Big Three (Gremlin) yendi, ama 1979 yılında Fransız otomobil Renault ile işi zorlaştı, on yıl boyunca yapımı reddetti.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
19 yuzyil 20 yuzyil 21 yuzyil 1900 ler 1910 lar 1920 ler 1930 lar 1940 lar 1950 ler 1960 lar 1970 ler 1980 ler 1990 lar 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1970 ler bin dokuzyuz yetmisli yillar da denir veya 70 ler yetmisli yillar da denir 1 Ocak 1970 te baslayan ve 31 Aralik 1979 da sona eren Gregoryen takviminin icinde bulunan bir onyil Sol yukaridan saat yonunde Amerika basbakani Richard Nixon Watergate skandali sonrasi zafer isareti yapiyor 1974 Vietnam Savasi sonrasi sirasinda savastan kacan Vietnamli multeciler 1975 1973 Petrol Krizi sonucunda petrol fiyatlari tavan yapti ve borsa coktu Camp David Sozlesmesi sonrasi Misir lider Enver Sedat ve Israil lideri Menahem Begin el sikisiyor 1978 Bhola Kasirgasi sonrasi Dogu Pakistan da yaklasik 500 000 kisi hayatini kaybetti Kasim 1970 Iran Islam Devrimi gerceklesti ve Iran Sahligi sona erdi 1979 1970 lerde Disko muzigi zirvedeydi 21 yuzyilda tarihine giderek yaklasan ozellikle de ekonomik calkantilara odaklanarak dunya tarihinde bir degisim ekseni olarak adlandirilan on yildir Bati dunyasinda siyasi bilinc ve kadinlarin siyasi ekonomik ozgurluklerinin artirilmasi gibi 1960 larda baslayan sosyal ilerici degerler buyumeye devam etti 1960 larin ikinci yarisinda baslayan hippi kulturu 1970 lerin basinda azaldi ve Vietnam Savasi nukleer silah karsitlari dunya barisi savunmasina karsi ilgili on yilin orta kismi artti buyuk is makamlarina gelindi Cevreci hareket bu donemde onemli olcude artmaya basladi Birlesik Krallik ta 1979 yili secimlerinde Margaret Thatcher altinda Muhafazakar Parti zaferi kutlandi ve Ingiltere ilk ve tek kadin basbakan secildi Sanayilesmis ulkeleri Japonya haric Arap Petrolu Ihrac Eden Ulkeler Orgutu nun petrol ambargolarinin neden oldugu bir petrol krizi nedeniyle ekonomik durgunluk lar yasadi Kriz Augusto Pinochet liderligindeki 1973 yilindaki askeri darbe Sili de gerceklesti Romanci Tom Wolfe 1970 lerde atifta 1976 yilinin Agustos ayinda tarafindan yayimlanan makalesinde Benim On ve Ucuncu Buyuk Uyanisim adli terimi yazdi Terim atomize bireyciligi ve uzak 1960 yilinin aksine cemaatcilige dogru gelen Amerikalilarin genel bir yeni bir tutumunu aciklar Asya da Cin ile ilgili islerin onemli olcude Birlesmis Milletler Mao Zedong un olumu ve Mao nun halefleri tarafindan pazar liberalizasyonu CHC tanimasiyla degisti OPEC ambargo nedeniyle petrol krizi ile karsi karsiya olmasina ragmen Japonya nin ekonomisi dunyanin en buyuk ikinci ekonomisi olmak icin bu donemde buyuk bir patlama yasadi ve Bati Almanya ekonomisi tanik oldu Amerika Birlesik Devletleri tarafindan cok sevilmeyen buyumus Vietnam Savasi ndaki onceki katilima gelen askeri guclerini geri cekti 1979 yilinda Sovyetler Birligi on yil surecek Afganistan a mudahale surecini baslatti 1970 lerde Misir ve Suriye Israil e savas ilan etti ve Orta Dogu daki siddet in baslangicinda bir artis yasandi ancak 1970 lerin sonlarinda Orta Dogu daki durum temelde Misir Israil Baris Antlasmasi imzalandi ve zaman degismis oldu Anwar El Sadat Misir Devlet Baskani olayda etkili oldu ve dolayisiyla Arap Dunyasi nda son derece populer oldu ve daha genis Islam dunyasi na sahip oldu ve 1981 yilinda olduruldu Iran da siyasi gerginlikler artti ve Ayetullah Humeyni onderliginde Iran bir Islam cumhuriyeti kurarak Iran Devrimi ile patladi Gelismekte olan dunyanin ekonomileri nedeniyle Yesil Devrim 1970 lerin basinda surekli ilerleme saglamaya devam etmistir Avrupa nin Marshall Plani ile II Dunya Savasi ndan sonra geri bu sekilde istikrarli halde olabilirdi ancak ekonomik buyume petrol krizi ile yavasladi ancak hemen sonra gurlemeye basladi Siyaset ve savaslarSavaslar Soguk Savas 1947 1991 Vietnam Savasi Saigon dusus ile 30 Nisan 1975 tarihinde Guney Vietnam kosulsuz teslim oldu ve savas 1975 yilinda sona geldi Ertesi yil Vietnam resmi yeniden bir araya ilan edildi Sovyet Afgan Savasi 1979 1989 1980 ler boyunca yer aliyor olsa da savas resmi olarak 27 Aralik 1979 tarihinde basladi Angola Ic Savasi 1975 2002 birden fazla ulke tarafindan mudahale ile sonuclanir Etiyopya Ic Savasi 1976 1991 Dogu Pakistan Bati Pakistan ve Hindistan Guney Asya da 1971 yilinda yapilan Banglades Kurtulus Savasi 1971 Banglades Soykirimi Arap Israil savaslari Erken 20 yuzyil mevcut 1973 Arap Israil Savasi Savas Ekim 1973 yilinda Israil e karsi Misir tarafindan baslatildi Israilliler savasa yurudu ve agir kayiplar verdi 1974 1975 1977 Lubnan Ic Savasi 1975 1990 Zaman zaman da 1980 lerin basinda FKO ve Israil dahil olmak uzere Orta Dogu da bir ic savas 1975 1991 Bolgesel bir savas Fas ve Moritanya karsi isyan Polisario Cephesi Uganda Tanzanya Savasi 1978 1979 Uganda ve Tanzanya arasinda mucadele oldu savas Tanzanya ek topraklarina yayilmaci bir gundeme dayaniyordu Savas Idi Amin rejiminin devrilmesi ile sonuclandi Ogaden Savasi 1977 1978 Ogaden bolgenin kontrolu uzerinde Somali ve Etiyopya arasindaki baska bir Afrika catismasi oldu Uluslararasi catismalar Birden fazla ulkede kapitalist ve komunist gucleri arasinda buyuk catisma girisimleri nukleer silahlarin yayilmasini onlemesini onaylayarak iki ulke olarak catisma sans azaltmak icin Sovyetler Birligi ve Amerika Birlesik Devletleri tarafindan yapilir 1976 bariscil ogrenci protestolari Guney Afrika nin Soweto ilcesinde 700 den fazla siyahi cocuklar icin okul acildi Guney Afrika nin tarafindan oldurulen siyahi cocuklar Soweto Ayaklanmasina yol acar Kanada nin Quebec eyaleti icinde boluculuk artti Sikiyonetim Baskani Ferdinand Marcos tarafindan 21 Eylul 1972 tarihinde Filipinler de ilan edildi Kambocya komunist lideri Pol Pot ve Lon Nol tarafindan Amerikan destekli hukumete karsi bir devrim olmustur Amerika kendi pozisyonlarinin bombalamasini durdurdu sonra 17 Nisan 1975 tarihinde Pot gucleri iki yilda Phnom Penh baskentini ele gecirdi 1979 Iran Devrimi Ayetullah Ruhullah Humeyni onderliginde Sah Muhammed Riza Pehlevi altinda otokratik Bati yanlisi Monarsi teokratik Islamci bir hukumete donusturuldu Buyuyen ic gerilimler Yugoslavya nin kurucu cumhuriyetleri guc daha fazla yerellesme talepleri 1971 yilinda Hirvat Bahari hareketi ile Yugoslavya basinda yer almaktadir Darbeler 1970 Hafiz Esad liderligindeki Suriye Darbesi 1971 Uganda darbesi Idi Amin ile Uganda liderligindeki Askeri darbe Salvador Allende devrildi ve baskanlik sarayi askeri bir saldirida olduruldu Augusto Pinochet askeri cunta tarafindan desteklenen yerden guc aldi 1974 Etiyopya askeri darbe tarihinin dunyanin en uzun omurlu monarsilerin birini bitirmeden Genel Aman Andom ve Mengistu Haile Mariam liderligindeki komunist cunta tarafindan Haile Selassie nin devrilmesine yol acti 1976 Jorge Rafael Videla ulkede bir askeri cunta hukumetin diktator olarak kendini kuran Arjantin askeri tarafindan desteklenen bir darbe ile 1976 yilinda Arjantin kontrolunu ele gecirdi 1979 Iran devrimi nden sonra iktidara gelen Gecici hukumeti devirmek icin Amerika Birlesik Devletleri tarafindan desteklenen Iran girisimi darbe Terorist Saldirilari Munih Katliami Kara Eylul teror orgutu Filistin li Arap teroristlier kacirmaya ve on bir Israil li sporcularin oldurulmesi Almanya da gerceklesir Dunya capinda militan orgutler tarafindan teror kullaniminda Kizil Tugaylar ve Kizil Ordu Fraksiyonu gibi Avrupa da Gruplar bombalama adam kacirma ve cinayet yagmurundan sorumluydu 6 Eylul 1970 gunu dunya olarak adlandirilan modern asi mucadele baslangicina tanik oldu Taninmis siyasi olaylar Dunya Capinda1973 Petrol Krizi ve 1979 Enerji Krizi Dunya capinda bir dizi ulke devlet baskanlari ve hukumet baskanlari olarak kadinlarin onemli sayida varligi ve yukselisi bircok tur Song Qingling ilk Baskani olarak devam ettirilen pozisyonlar gibi ilk kadin olmak 1972 yilina kadar Cin Isabel Martinez de Peron 1976 yilinda gorevden oldu 1974 yilinda Arjantin in ilk kadin baskani olarak Elisabeth Domitien 1977 yilina kadar Lesotho ilk kadin Basbakani Hindistan Basbakani olarak da Indira Gandhi vb ulkerlerde kadin basbakanlar onemli derece de yukselise gecmislerdir AmerikaWatergate skandali gorevden alma icin suclamalarla karsi karsiya kalan Amerika Birlesik Devletleri Baskani Richard Nixon 1974 yilinda istifa etti Augusto Pinochet ABD nin Merkezi Istihbarat Teskilati CIA yardimi ile 1973 yilinda ulkenin sosyalist baskani Salvador Allende yi devirir ve sonra da Sili hukumdari olarak iktidara yukselir Pinochet 1990 yilina kadar Sili diktatoru kalacaktir Surinam 25 Kasim 1975 tarihinde Hollanda bagimsizligini alir Guyana Rev Jim Jones Jonestown adli ormanda bir utopik Marksist komun kurmak icin ABD de birkac yuz kisilik yer acti AvrupaMargaret Thatcher in iktidardaki muhafazakar partisi 1979 yilinda Ingiltere de artis gosterdi kamu harcamalarinin azaltilmasi bir neoliberal ekonomi politikasini baslatarak sendikalarin guc zayiflamasi meydana geldi bu da ekonomik ve ticari liberallesme ye tesvik edildi Francisco Franco iktidardan 39 yil sonra oldu I Ispanya krali ve demokrasinin yeniden yerlestirilmesi icin yaptigi cagrisim sonrasi Ispanya da diktatorluk sona erer Ilk genel secimler 1977 yilinda duzenlenen ve Adolfo Suarez merkezci Demokrat Birligi nin kazanci sonrasinda Ispanya Basbakani olur ve Sosyalist ve Komunist partilere yasal duzenlemeler gelir Ispanyol Anayasasi 1977 yilinda imzaladi 1972 yilinda Erich Honecker Dogu Almanya da 1970 ve 1980 lerin tamami icin doldurucu bir rol yol secildi 1970 lerin ortalarinda Dogu Almanya icin asiri durgun bir zamandi ve ulkenin yuksek borclarinin bir sonucu olarak tuketim mallari daha azalmaya basladi Dogu Almanlar Televizyon Telefon ya da Trabant otomobil alimi icin yeterli para olsaydi soz konusu maddeler icin on yil kadar bekleme listeleri yerlestirildi En buyuk silahli kuvvetler ve dunyada nukleer silahlarin buyuk stogu olan Leonid Brejnev onderliginde Sovyetler Birligi ne rakip super guc ABD ile gerginliklerini azaltmak icin gundemi takip etti Detente olarak bilinen bu politikanin devreye girmesi ile 1979 sonunda aniden Afganistan daki Sovyet isgali sona erdi Arnavutluk ta Enver Hoca 1978 yilinda Cin ile dostane iliskiler icinde bolunme ye dayali on yil 1970 lerde gecmistir 1978 Uc Papalar Yili olacaktir Agustos ayinda 1963 yilindan bu yana hukmetmis Papa VI Paulus oldu Onun halefi John Paul II adini aldi ve Kardinal oldu Asya17 Eylul 1978 yilinda Camp David Sozlesmesi Israil ve Misir arasinda imzalandi Anlasma 1979 Israil Misir Baris Antlasmasi na yol acti 1978 Nobel Baris Odulu paylasimina baslandi Cin de buyuk degisiklikler oldu Diplomatik iliskiler 1979 yilina kadar kurulmus degildi ancak ABD Baskani Richard Nixon iki ulke arasindaki iliskilerden dolayi 1972 yilinda ulkeyi yeniden ziyaret etti 1976 yilinda Mao Zedong ve Cu Enlay yeni bir donem baslaniyorken oldu Mao nun secilmis halefi Hua Guofeng en kisa kural sonrasinda Deng Xiaoping Cin in olaganustu lideri olarak ortaya cikti ve uzak ideolojik politikalardan piyasa ekonomisi yolunda ulkeye kaymasi basladi Irak ta Saddam Huseyin ulkeyi modernlestirmeye yardimci olarak iktidara yukselmeye basladi Onemli bir girisim sonrasinda 1973 petrol krizi nden dolayi en yuksek fiyatlar sirasinda Huseyin in iddiali planlari ulkeye yardimci olacakti petrole Bati tekeli kaldirildi 16 Temmuz 1979 gunu iktidara yukselmesiyle berebar cimento baskanligini devraldi baskanligi altinda aranmakta olan ve 1980 lerde baslayan Iran Irak Savasi yol acacak bir Suriye Irak birlesmesinin kopmasina yol acti Japonya nin ekonomik buyumesi dunyanin onde gelen endustriyel gucu olarak Amerika Birlesik Devletleri ile birlikte 1970 lerde dunyanin geri kalani asti 17 Nisan 1975 tarihinde Kizil Kmerler Kambocya baskenti Phnom Penh i devraldi Francisco Macias Nguema devrilmesine ve 1979 yilinda yurutmesine kadar 1969 yilindan itibaren acimasiz bir diktator olarak Ekvator Ginesi ne karar verdi 1965 yilindan beri Orta Afrika Cumhuriyeti ni yoneten Jean Bedel Bokassa 1977 yilinin yoksul ulkesi olarak Orta Afrika Imparatorlugu degistirildi Iki yil sonra devrildi ve surgune gitti AfrikaIdi Amin 1971 1979 Uganda Baskani bir darbe sonrasi iktidara yukseldikten sonra Uganda onun acimasiz diktatorluguyle rezil olur Guney Afrikali aktivist Steve Biko 1977 yilinda olur AfetlerDogal Afetler 5 Ocak 1970 tarihinde Yunnan da bir deprem meydana geldi Richter olcegine 7 7 buyuklugunde yansiyan depremde Cin de en az 15 621 kisi oldu 47 000 den fazla kisinin oldugu 31 Mayis Yungay Peru kasabasinda bir heyelana neden oldu 1970 Bhola siklon 120 mil 193 km s tropikal siklon nda yaklasik 500 000 kisi oldu 12 ve 13 Kasim 1970 tarihinde Dogu Pakistan simdi Banglades en yogun nufuslu Ganj Deltasi bolgesine vurdu Firtina dunya tarihinin en olumcul tropikal siklon olarak bugune kadar devam etmektedir 29 Eylul 1971 tarihinde Orissa ve Hint devleti icinde Bengal Korfezi bir siklon meydana geldi yaklasik 10 000 kisi oldu 3 Nisan 1974 tarihinde olarak adlandirilan 148 tornado ureten salgin ve ABD de toplan 330 kisiyi oldurdu 24 Aralik 1974 tarihinde Avustralya da Cyclone Tracy adli Darwin Siklon u sehri hArap etmistir 1974 Banglades kitligi resmi kayitlarda 26 000 olu oldugu iddia ediliyor Ancak cesitli kaynaklardan olu sayisinin 1 000 000 oldugu iddia ediyor 8 Agustos 1975 tarihinde Banqiao Baraji indaki Cin in Henan ilinde bir tayfun sonrasinda 200 000 den fazla kisi oldu 4 Subat 1976 tarihinde Guatemala ve Honduras ta buyuk bir deprem oldu ve 22 000 den fazla kisi oldu 28 Temmuz 1976 gunu Cin Tangshan da 7 5 buyuklugunde deprem meydana geldi 242 769 kisi oldu ve 164 851 yaralandi Super Tayfun 04 19 Ekim 1979 guneybati Pasifik Okyanusu nda meydana geldi Guam kiyilari neredeyse 1 400 mil 190 mil capindaki ruzgarlar simdiye kadar kaydedilmis en buyuk ve en guclu tropikal siklon olarak tarihe gecmistir ve 870 milibar bir kayit yogunlugu oldu Dogal olmayan afetler 14 Kasim 1970 tarihinde Bati Virginia futbol takimini tasiyan Guney Airways Flight 932 siddetli yagmur ve sis le Havaalanina yaklasirken Ceredo Bati Virginia ya yakin bir dag a carpti kazada kurtulanlar vardi 30 Temmuz 1971 tarihinde All Nippon Airways Flight 58 adli gemide 162 kisi oldu gemi bir JASDF adinda bir savas ucagi ile carpisti JASDF in Pilotu kurtuldu 29 Aralik 1972 tarihinde Dogu Hava Yollari Ucus 401 ucagi Florida Everglades de dustu 75 kisi hayatta kalirken 101 kisi kazada oldu 22 Ocak 1973 tarihinde Nijerya Havayollari tarafindan kiralanan bir Alia Boeing 707 inis takimlarini henuz acmamisken Kano Havalimani uzerine hizli bir dusus yapti 202 kisiden 176 si hayatta kaldi 26 si oldu 3 Mart 1974 tarihinde Turk Hava Yollari nin 981 sefer sayili ucusu nda 346 kisi oldu bir kargo kapagi patlama sonranda ucak kuzey Fransa ya dustu 4 Nisan 1975 tarihinde bir USAF Lockheed C 5 Galaxy nin arkasindaki acik patlayici dekompresyon nedeniyle ucak patladi 175 hayatta iken 153 kisi olayda oldu 10 Kasim 1975 tarihinde toplu kargo SS Edmund Fitzgerald adli gemi ABD deki Buyuk Goller den olan da suya dustu 10 Eylul 1976 gunu Hirvatistan yakinlarinda havada carpisan Zagreb da 176 kisi oldu 27 Mart 1977 tarihinde iki Boeing 747 de 583 kisi oldu ucak Ispanya nin Los Rodeos Havalimani nda yogun sis nedeniyle piste carpti bu olay kayitlarda en kotu hava felaketi olarak gecer 1 Ocak 1978 tarihinde Air India 855 seferinde Hindistan kiyilarinda denize dustu olayda 213 kisi oldu 25 Eylul 1978 tarihinde PSA 182 ucusunda San Diego Kaliforniya uzerinde ozel bir Cessna 172 ile carpisti ve bir yerel mahalle ye carpti toplam 144 kisi oldu 25 Mayis 1979 American Airlines 191 ucusunda dustu ve 271 kisi oldu Amerika daki en olumcul tek ucak kazasidir 28 Kasim 1979 tarihinde Yeni Zelanda Hava Yollari nin 901 sefer sayili ucusu nda 257 kisi oldu Antarktika Erebus Dagi yamaclarinda dustu Dunya TrendleriPetrol deneyimli ekonomik buyume bakimindan zengin olan ulkelerin gelismektedir petrol fiyati artislari ekonomik gerginliklere ozellikle de orta dogu demokratik devletlerinin diktatorluk rejimlerine neden oldu bu olay Afrika da ekonomik gerilmelere yol acti Bircok Orta Dogu demokrasileri sozde demokratik hukumet rejimlerine donustu Bazi Asya ulkeleri de Endonezya Filipinler ve Guney Kore olmak uzere diktator olduklarindan dolayi yukselise gecti Insanlar uzun kolonize ve hiyerarsik toplumsal yapinin daha uzun bir gecmisi olarak var edildi Sosyal kulturlerde daha esitlikci bir toplum icin toplumsal degisimi ve aspirasyonu hizla derinden etkilenmistir 1960 larin Yesil Devrim i bircok gelismekte olan ekonomilerine kendi kendine yeterlilik getirdi Ayni zamanda insanlarin giderek artan sayida tarim omru boyunca kentsel refah aramaya basladi Bu nedenle sosyal sinif arasinda artan bilgi abluka arasinda ve sosyal topluluklar arasinda cesitli etkilesime gecis ayrimi oldu 1970 lerde dunyanin diger ortak kuresel ahlaki sanayilesmis toplumlarda kadinlar icin giderek daha esnek ve cesitli cinsiyet rolleri de dahil oldu Daha fazla kadin isgucune sahip oldu Suresi de olmayan tarimsal ekonomik is hayatina atilan kadinlar giderek artan sayiyla etkisine sahip oldu Iran devrimi de 1970 lerin sonuna dogru Islam inancininda kuresel bir tutumu etkiledi ABD ve Sovyetler Birligi arasinda giderek kutuplasmis bir dunyada Dunya Savasi ndan bu yana ekonomilerin karsilikli bagimliligi ortaya cikti Ekonomi1970 lerde belki de Buyuk Buhran dan bu yana en cok sanayilesmis ulkelerin ekonomik performansi icinde en kotu on yili olarak gecti 1930 larda hicbir ciddi ekonomik kriz olmamasina ragmen ekonomik buyume oranlari onceki yillarda cok daha dusuktu Sonuc olarak 1970 ler 1945 ile 1973 yillari arasinda refah savas sonrasi donemde kendini ayirt etti 1973 ve 1979 petrol soklari on yilin geri kalaninda dunyanin buyuk bolumumu yuksek enflasyon dan etkilenir ABD imalat sanayisinde 1975 yilindan sonra 2009 itibariyla calisan sayisi dusmeye basladi Buna karsilik Japonya ekonomisi buyuyen ihracati artirdi on yil icinde genisletmeye ve gelismeye devam etti 1900 den 1970 yilina ortalama enflasyon orani yaklasik 2 5 idi 1970 ten itibaren ortalama oran 1979 da 13 3 oldu Bu donem ayni zamanda stagflasyon olarak adlandirildi bu nedenle benzeri gorulmemis duzeyde yilda 12 uzerinde yukseldi cift haneli faiz oranlarina yol acan enflasyon ve issizlik giderek arttigi bir donem olarak taninir Basbakan orani Aralik 1980 de tarihinin en yuksek orani 21 5 e vurdu 1980 de ABD Baskani Jimmy CarterRonald Reagan a karsi yeniden secilmek icin calisma yaoti sefalet endeksi issizlik orani ve enflasyon orani toplami 21 98 olarak tum zamanlarin en yuksek rakamina ulasmisti 1970 lerin ekonomik sorunlari 1950 ve 1960 larin iyimser tutumu yerine agir bir Sinizm e neden olacaktir Hukumet inanc olarak 1976 da ABD baskanlik secimlerinde dusuk secmen katilimiyla orneklendi Vietnam ve Watergate sonrasinda tum zamanlarin en dusuk secim orani oldu Dogu Avrupa da Sovyet tarzi komuta ekonomi basarilari israrla aksilikler tarafindan durgunluk belirtileri gostermeye basladi Petrol soku Dogu bolgelerde artis gosterdi ozellikle de Sovyet Avrupa ihracati COMECON blok hukumetlerinde artan bir endise nedeniyle tarimsal uretimin artirilmasi icin buyuyen bir yetersizlik ve demokratik ulkelerden ithal gida bagimliligi artti Ote yandan ozellikle Dort Asya Kaplanlari Hong Kong Guney Kore Singapur ve Tayvan ile Asya da ihracata dayali ekonomik kalkinma hizli ekonomik donusum ve sanayilesme ile sonuclandi Egitim ve diger politika reformlari ile birlikte ucuz isgucu 1970 lerde ve otesinde bolgedeki kalkinma icin temelligi ayarlandi Petrol Krizi Ekonomi 1970 lerde 1973 petrol krizi ve 1979 petrol krizi 1973 ve 1979 yilinda zirveye enerji krizi damgasini vurdu 1973 yilinda ilk petrol krizinden sonra benzin bircok ulkede pahalandi Avrupa ozellikle petrol icin Ortadogu ya bagli Amerika Birlesik Devletleri nde kendi petrolunun rezervine sahip olsa bile etkilendi Bircok Avrupa ulkesi araclarini gun ve haftalar sonlasi tanitti Hatta numarali plaka sahipleri sadece cift sayili gunlerde benzin satin alabilir iken Amerika Birlesik Devletleri nde bir tek sayi ile biten bir plaka ile musterilerine sadece tek sayili gunlerde bile benzin satin almak icin izin verildi 19 yuzyil dan beri var olan sinirsiz ilerleme inanci sona erdi Sonuc olarak ekolojik farkindaligin ekonomi uzerinde onemli bir etkisi vardi yukseldi Bilim ve teknolojiBilim 1970 ler entegre devrenin gelistirilmesi tarafindan yonlendirilen kati hal fizigi anlayisinda bir patlama oldu Stephen Hawking Hawking radyasyonu denilen onun teorisi ile bu donemdeki kara delikleri ve evrenin sinir durumunun teorilerini gelistirdi Biyolojik bilimler buyuk olcude molekuler biyoloji bakteriyoloji viroloji ve bu on yil icinde modern formlari el genetigi ile gelismis Biyocesitlilik habitat tahribi gibi buyuk bir endiseye nedeni oldu ve sicramali denge Stephen Jay Gould un teorisisi ile evrimsel dusunce de devrim yapti Uzay arastirmalari 1960 sona ermesi ile Amerika Birlesik Devletleri nden iki basarili insanli uzay araci ay a inis yapmisti Bircok Amerikali 1960 larin sonunda aya inisin Baskan John F Kennedy nin hedefini gerceklestirilebilirlignden beri daha fazla misyona icin gerek olmadigini hissederek ilgisini kaybetti Uzay programina harcanan milyarlarca dolar diger kullanimlara koymanin gerektirdigi buyuyen bir duygu vardi Ay inisleri 1972 boyunca devam etti ancak Nisan 1970 Apollo 13 astronotlari cok fazla kayiplari sonrasinda anti NASA duygulari adinda eylem yapti misyonlari icin planlar iptal edildi ve kalan Apollo ve Saturn donanimi 1973 1974 yillarinda Skylab uzay istasyonu programi Temmuz 1975 yilinda yurutulen Apollo Soyuz Test Projesi ASTP icin kullanildi NASA nin 1970 ler icin planlanan iddiali projelerin cogu agir butce kisintilarindan dolayi proje iptal edildi ve bunun uzerine uzay mekigi gelisimine on yilda daha cogunluk adamak istedi ASTP onunundeki bes yil icin son insanli Amerikali uzay aracinin ucusununa tanik oldu 1979 yilinda arac Avustralya uzerine Skylab ile muhtesem bir inise tanik oldu NASA nin uzay istasyonu servis gorevi icin planlanan bir vardi ama mekikleri onu kurtarmak icin 1981 yilina kadar ucmaya hazir degildi Bu arada Sovyetler aya insanli inis icin kendi girisimini yapti fakat tamamen basarisiz olan program 1972 yilinda iptal etti Ama sonra onlar ucan uzay istasyonlarini baslamisti ozellikle Temmuz 1971 Soyuz 11 in murettebatinin trajik kaybindan sonra 1975 Nisan ayinda lansmani sirasinda Soyuz 18a murettebatin yakin kaybi oldu alti ay sonra yurutulen misyonlari ile basari oldu Insansiz misyonlari acisindan ay ve gezegen sondalari cesitli on yilda ABD ve Sovyet programlari tarafindan baslatilmistir Buyuk basarisi 1980 lerin sonunda Pluton haric tum gezegenleri ziyaret etmek dis gezegenlerin nadir bir uyumundan yararlandi Voyager o oldu Cin ilk uydu baslatilmasi ile 1970 yilinda uzay yarisina girmis ancak teknolojik gerilik ve sinirli fonlarla uzay arastirmalari icin onemli bir guc haline gelen ulkeleri onleyecektir Japonya 1972 yilinda ilk kez bir uydu baslatti Avrupa Uzay Ajansi bu on yilda kuruldu Biyoloji Ilk yuz asansorleri 1970 lerde denendi Ilk MRG goruntu 1973 yilinda yayimlandi Cesar Milstein ve Georges Kohler etkin bilim monoklonal antikor kullanimi tarihine baslayan monoklonal antikorlar izole etmek icin hibridoma hucrelerini kullanimini nasil kesfettiklerini rapor etti Carl Woese ve yeni bir yasam olan Arkea yi siniflandirir 19 ve 20 yuzyil boyunca basarili asilama kampanyalari DSO Aralik 1979 yilinda Cicek hastaligi eradikasyon sertifikaladi Genetik olarak ilk organizmalar 1974 yilinda fareler daha sonra 1973 bakteri uzerinde denendi 1977 sekanslanacak ilk tam DNA Genom bakteriyofaj fX174 tur 1978 yilinda Louise Brown In vitro fertilizasyon veya IVF ile dogacak ilk cocuk oldu Sosyal bilim Sosyal bilimler 1973 ve 1979 yilinda MIT de dunyada ilk bilissel bilimler bolumu kurulmasi ile dogal dil isleme calismalarinda sert bilim ile kesisti Davraniscilik koklu gelenegin son yikimli bilissel bilim insani Noam Chomsky tarafindan 1971 yilinda B F Skinner calismalarinin agir elestirilerle ilgili gelirken uretimsel dil bilim ve bilissel psikolojinin alanlari semantik bilgi sembolik modelleme ile yeni bir enerjiye gecti TeknolojiElektronik ve haberlesme Modern bilgisayarin dogumu ve gelisimi 1970 lerde oldu Dunyanin ilk genel mikroislemcisi C programlama dili Datapoint 2200 lansmani gelismemis kisisel bilgisayarlar Hesap makinesi Sony Walkman ses bolunme muhendisi Nobutoshi Kihara tarafindan 1978 yilinda piyasaya cikti Bilgisayar Space yayimlanmasindan sonra video oyunlari ortaya cikti Capi 8 inc olan IBM olarak icat edilen disketler 1971 yilinda ticari olarak kullanilabilir hale geldi 1971 yilinda ilk E posta iletimi Xerox un Palo Alto nun arastirma merkezi sahibi Nick Sheridon elektronik kagit uretti 1973 Xerox Alto masaustu metafor ve fare odakli Grafiksel kullanici arayuzu GUI kullanan ilk bilgisayar oldu 1970 ler ayni zamanda baslangic oldugu iletisim sektorunde donusturulmus Fiberoptik Mikrodalga firin piyasada mevcut hale geldi VCR lar ticari kullanilabilir hale geldi Konusma Dosyalama Sistemi SFS olarak bilinen ilk sesli mesaj sistemi 1973 yilinda Stephen J Boies tarafindan icat edilmistir 1979 yilinda Michael Aldrich e ticaret i icat etti 1978 yilinda Discovision ilk ticari optik disk depolama ortami oldu Pozitron emisyon tomografi ve Michael Phelps tarafindan 1972 yilinda icat etti 3 Nisan 1973 gunu Motorola Martin Cooper in ilk cep telefonu gorusmesini iletmek icin ilk oldu Finlandiya da arac telefonu hizmeti sifir nesil ARP Autoradiopuhelin veya Arac telsizle hizmeti ilk olarak 1971 yilinda kullanilabilir hale geldi Otomobiller 1970 ler yakit fiyat artislari artan sigorta oranlari guvenlik kaygilari ve emisyon kontrolleri ile gecen bir donemdi 1973 petrol krizi yakit tasarruflu araclara yonelmeye neden oldu Girisimciler elektrikli otomobil uretmek icin kollari sivadi ancak buyuk olcude basarisiz olmustur Amerika Birlesik Devletleri nde ithal araba ilk kez onemli bir faktor haline geldi ve bircok yerli yerlesik subcompact modelleri pazarina girdi Bu tur ilginc AMC Gremlin AMC Pacer seklindeki Pontiac Firebird guclu Trans gibi Amerikan yapimi arabalar on yil icinde ortaya cikti Muscle araba ve Cabrio modelleri 1970 ler lehine yeni bir soluk getirdi 1976 Cadillac Eldorado Amerikan yapimi son konvertib tipi araba olcagi saniliyordu fakat otomobil sektorune hakim stil bitene kadar 1970 lerin baslarindan itibaren ABD de deki arabalarin kendi stiline ve kendi gucune daha fazla dikkat edildi ama gec olsa da 1970 lerin guclerini kaybetti Amerikan otomobilleri uzerinde sekillendirmeler kupa seklinde populer vucut stili olmak uzere uretilirken 1970 lerde giderek daha koseli ve duz cizgili oldu Ahsap lambri ve halilar araba icine hakim oldu Bircok otomobil kendi karakterini kaybetmeye basladi marka ve otomobilin yani sira vinil catilar ve opera pencereler gibi luks gelistirmeleri sahip gorunuyordu Sadece birkac tur haric Amerika nin ilk modern arbasi Subcompact oldu AMC Gremlin ve AMC Pacer olarak devam etti Bu iki araba digerlerini one cikardi ve asil sey yetmisli iyi ve kotu yapilan sanatsal caresizligi ozetlemek duygusunu somutlastirmakti ABD de Otomobiller varacagi buyuk boyutlara ulasti ancak 1977 de General Motors un boyutlari modellerini kucultmeyi basardi Ford Chrysler yeni kucuk onden cekisli modelleri piyasaya sundu bunlar iki yil sonra birbirini izledi ancak cesitli faktorler nedeniyle kotulesen mali durumlar muzdarip oldu 1979 yilinda sirket iflas ve bir yil once Ford dan ateslenme olmustu yeni baskani Lee Iacocca altinda bir hukumet kurtarma istedi American Motors 1970 olcekli modeli Subcompact icin ABD Big Three Gremlin yendi ama 1979 yilinda Fransiz otomobil Renault ile isi zorlasti on yil boyunca yapimi reddetti Kaynakca