Alman mutfağı, Alman ulusunun yemek tarzından ileri gelmektedir. Yüzyıllar boyunca bölgeden bölgeye gerçekleşen sosyal ve politik değişiklikler etkisiyle mutfak gelişimini sürdürmüştür. Almanya'nın güney bölgeleri olan Bavyera ve Svabya, birçok ortak yemek kültürünü paylaşmaktadır. Malzeme ve yemekler eyaletlere göre değişmektedir. Hem ulusal, hem bölgesel nitelikte birçok önemli yöresel yemek bulunmaktadır. İlk zamanlar yöresel haldeki birçok yemek, günümüzde değişiklikler geçirerek ülke çapına yayılmışlardır. Alman mutfağı heterojen toplum yapısı ve karışık kültürü ile çeşitlilik göstermektedir.
Yöresel mutfak
Thüringiya
Eyaletin yarısının tarım için kullanılmasından, için tarımın ne kadar önemli olduğu anlaşılmaktadır. Eyaletin merkezi olan Erfurt civarlarında Buğday, şalgam, şeker pancarı ve arpa gibi birçok değişik tarımsal ürün yetiştirilmektedir. Karnabahar (740 dönüm), lahana (kıvırcık, kırmızı, beyaz)(25 dönüm), yer lahanası (37 dönüm), brokoli (37 dönüm) Erfurt bölgesinde geleneksel anlamda yetiştirilmektedir. Domates, marul, bakla, soğan ve hıyar, Jena yakınlarındaki bölgenin doğu bölümünde cam merkezlerinin alt kısmında 12 dönümlük alanda yetiştirilmektedir. Thüringiya, Almanya'da şifalı bitki yetiştiriciliğinde ikinci büyük bölge konumundadır, kenti ise "nane kenti" olarak anılıp, nane yetiştiricileri burada nane tarımının nasıl daha iyi yapılacağı konusunda çalışmalarda bulunmak üzere bir araya gelmektedir.
Thüringiya bölgesinin üçte biri ormanlarla kaplıdır ve bu bölgenin Almanya'nın en iyi avcılık mekanlarından biri olduğu düşünülmektedir. Doğu ve Batı Almanya'nın birleşimine kadar avcılık müsabakalarından elde edilen etler, lüks otellere satılmak veya ihraç edilmek üzere saklanırdı. Günümüzde avcılık iznine sahip herhangi bir kişi; kızıl geyik, karaca, yaban domuzu, tavşan, ördek ve muflon (yabani koyun) avlayabilmektedir. Sülün, ve siyah keklik ise, tümüyle koruma altına alınmışlardır ve avlanılmaları yasaktır. Ormanlık alanlar kestane mantarı, çörek mantarı ve chantrelle gibi çok değişik türlerde yenilebilen mantarlarla birlikte, geleneksel katık haline gelmiş yaban mersini, kızılcık, ahududu ve böğürtlen gibi yaban çileklerini barındırmaktadır.
Thüringiya'nın en ünlü yemekleri ve Thuringian dumplingdir. Eyalet ayrıca sosislerinin, buğulanmış, ayıklanmış ve tütsülenmiş şekilde hazırlanan çeşitleriyle de bilinmektedir. Ünlü çeşitler arasında (yayılmış ayıklanmış bir sosis), Feldkieker (tütsülenmiş, sekiz saate kadar havada kurumaya bırakılmış), (buğulanmış bir domuz sosisi), (buğulanmış, mesane veya doğal bir kılıfla paketlenmiş sosis) bulunmaktadır.
Saksonya
Saksonya'da sebzeler, Elbe Vadisinde oldukça yüksek fiyata yetiştirilmektedir. Bu bölgede yetiştirilen sebzeler; yer lahanası, hıyar, domates, marul, fasulye, ıspanak, beyaz ve kırmızı lahana, , pırasa, turp, ile ye (Leipzig karışık sebzeler) hammadde durumunda olan kuşkonmaz, bezelye ve havuçtur. Saxony'de çevresel bakımdan sıkı sebze tarımı denetiminden geçirilen 1.100'ün üzerinde sebze yetiştiricisi bulunmaktadır.
Kahve, Saksonya'da oldukça popülerdir. 17. yüzyıl boyunca kahve, "halk içeceği" olarak biranın yerini almıştır. 18. yüzyılda kahve "Alman değil" şeklinde lanse edilmiş ve bira yeniden ününü geri almıştır. 1908 yılında bir tencerenin ağzına bir tane süzgeç kağıdı yerleştirerek ilk kahve filtresini icat eden, Saxon bir kadın olan 'dir. Kahve telvesi cezvenin içine yerleştirildi ve sıcak su ile üst seviyeye kadar dolduruldu. Saxonlar kahvelerini tatlı içmekten hoşlanırlardı; popüler kahve içekleri buzlu kahve (vanilyalı dondurma ve çırpılmış krema ile soğuk kahve), kara orman kahvesi (tek veya iki içimlik, ve parça buzlu soğuk kahve), baharatlı kahve (karanfil, kakule, tarçın ve krem şanti ile sıcak kahve) ve Dithmarsch kahvesi'dir (yumurta sarısı, rom ve krema ile sıcak kahve).
Saksonya-Anhalt
Hububatlar Saksonya-Anhalt'ın ekili alanlarının yüzde altmış ikisini oluşturmaktadır. Buğday, arpa, yulaf ve çavdar temel yetiştirilen ürünlerdir ve dolaylarında 1931 yılından beri yetiştirilen çavdar, yapımında kullanılmaktadır. Yetiştirildikten sonra şekere dönüştürülen şekerpancarı, ekili alanların yüzde onunu kaplamaktadır ve bölgede 19. yüzyılda yaşanan ekonomik patlamadan sonra popülerlik kazanmıştır.
Bir balıkçının 110 yıl önce 'ye Alabalık'ı getirmesiyle bu ürün bölgesel bir yemek özelliği kazanmıştır. Balıkçılık, bölgede bulunan balık türlerinin 40'ından 33'ünü barındırması dolayısıyla bir zamanlar Elbe nehrinde oldukça önemliydi. Cıva, hekzaklorobenzen ve DDT bileşikleri ve Elbe nehrinin kirlenmesine yol açmış ve 1989 yılından beri nehirde ticari balıkçılık yapılması yasaklanmıştır.
(Milbenkäse), kesmik peynirinin, binlerce toz zerresi içine yatırılarak elde edilen, üretiminin 'de yapıldığı bir peynirdir. Bu tozlar peyniri olgunlaştıran bir enzim salgılarlar ve bir ay sonra peynir sarımsı bir renk alır, üç ay sonra rengi kızıla döner, bir yıl sonra ise meraklıları için çok çekici hale gelen siyahımsı hale gelir. Tadını acımsı olmasından alır ve ayrıca peynirin, tüketen insanları ev tozlarının alerjik etkilerine karşı koruyucu etkileri olduğu da bildirilmiştir. Belli tozlar mayalanmasından ileri gelerek peynirin tüketilmesi esnasında da alınmaktadır.
Temel gıdalar
Et
Domuz, biftek ve kümes hayvanları, domuz en fazla olmak üzere Almanya'da başlıca tüketilen et çeşitleridir. Yılda kişi başına düşen et tüketimi miktarı 33 kg. (72 lbs.)'dır. Kümes hayvanları arasında tavuk en yaygını olmakla birlikte ördek, kaz ve hindi de ayrıca sevilen ürünler arasındadır. Av etleri, özellikle domuz, tavşan ve geyik tüm yıl boyunca bulunabilecek ürünlerdendir. Kuzu ve keçi etleri de bulunabilmektedir fakat çok fazla rağbet görmemektedir.
Etler genellikle rosto şeklinde yenilmesine rağmen; tavada pişirme de mevcuttur fakat bu tariflerin kaynağı Fransa'dır. Almanya genelinde etler çoğunlukla sosis şeklinde yenmektedir. Almanya'da yaklaşık olarak 1500 farklı sosis tipi bulunmaktadır. (Wurst)
Balık
Alabalık, Alman menülerinde en yaygın olarak tüketilen tatlı su balığı olmakla birlikte bunun yanında turna balığı ve sazan da oldukça sevilmektedir. Levrek de ayrıca sıklıkla tüketilir. Deniz yemekleri geleneksel olarak (ringa salamurası yuvarlanarak turşu salatası veya soğan etrafında silindirik hale getirilir) şeklinde sunulan ringalar haricinde kuzey kıyı bölgeleriyle sınırlıdır. Günümüzde taze ringa, ton balığı, uskumru, somon balığı ve sardalya gibi deniz balıklarına ülke çapında ulaşılabilmektedir. Sanayi devrimi ve ardından gelen nehir kirliliği öncesinde, somon balığı Rhine, Elbe ve Oder nehirlerinde yaygın olarak bulunmaktaydı.
Sebzeler
Sebzeler çoğunlukla yahni veya sebze çorbalarında kullanılır fakat aynı zamanda garnitür olarak da servis edilir. Havuç, şalgam, ıspanak, bezelye, fasulye ve lahananın birçok çeşitleri yaygındır. Kızarmış soğanlar ülke genelinde birçok et yemeğinin yanında yaygın olarak kullanılan bir aperitiftir. Kuşkonmaz, özellikle beyaz olanı, yaygın kullanılan bir garnitürdür veya ana yemek olarak da hazırlanmaktadır. Restoranların mevsimi olduğu zamanlar tüm menülerini beyaz kuşkonmaz yemeklerine ayırdıkları olmaktadır. Kuşkonmaz mevsimi (Almanca: Spargelzeit veya Spargelsaison) Mayıs'ın ortasında başlayıp, 24 haziran'a karşılık gelen St. John's Day'de bitmektedir. Alman mutfağında önemli bir yere sahip olan patates, Almanlar tarafından bir sebze olarak görülmemektedir.
Garnitürler
Erişte, İtalyan makarnasından daha incedir ve genellikle yumurta sarısı içermektedir. Özellikle ülkenin güney batı kısmında, denilen eriştenin en fazla tüketilen çeşidi, içine fazla miktarda yumurta sarısı konularak hazırlanır. Ayrıca ravioliyi anımsatan adında geleneksel olarak doldurulmuş erişte bulunmaktadır. Eriştenin yanında, patates ve hamur köftesi de ( veya ) özellikle güneyde oldukça yaygındır. Patates Alman mutfağına 18. yüzyılın sonlarında girmiştir ve 19. ve 20. yüzyıllarda ülkenin her yerinde bulunabilir hale gelmiştir. Patateslerin en fazla sunulma biçimi tuzlu suda kaynatılaraktır fakat püre ve kızartılmış patateste önemli yer tutmaktadır ve Pommes Frites (patates kızartması) günümüzde oldukça yaygın olmuştur. "Pommes Frites"ın daha kısası olan , Amerikan tarzı bir "patates kızartması" olup, McDonalds ve Burger King gibi Amerikan fastfood mağazaları dışında pek yaygın bulunmamaktadır, daha fazla tercih edilenleri ise ketçap veya mayonezle veya "Pommes rot-weiß" de olduğu gibi her ikisiyle beraber servis edilen Hollanda ve Danimarka tarzı kızartmalardır.
Baharat ve soslar
Genel olarak sosisler için hardalı bir kenarda tutarsak, Alman yemekleri nadiren acı ve baharatlıdır — en popüler baharatlar maydanoz, defne, kekik, frenk soğanı, karabiber (çok az miktarda), ve kimyon'dur. Yılbaşı zamanlarında yapılan tatlı keklerde ve bazen de sosislerin hazırlanmasında çoğunlukla kakule, ve tarçın kullanılır fakat bu baharatların Alman yemeklerinde kullanımı ise çok nadirdir. Reyhan, adaçayı, keklik otu ve kırmızı biber gibi diğer baharat ve otlar da son zamanlarda popülerlik kazanmaktadır.
Hardal ("Senf") sosisle çok uyumludur ve birçok çeşidi vardır, en yaygın olanı ise İngiliz ve Fransız hardalı arası olan "Mittelscharf"dır. Düsseldorf ve etrafındaki bölgeler kendilerine has hem masa sosu, hem de Senfrostbraten gibi yöresel yemek olarak bilinen baharatlı hardalları ile bilinmektedir (hardal ile kavrulmuş biftek). Ülkenin güney bölgelerinde, özellikle Bavyeran usulü ile servis edilen hardalın tatlı bir çeşidi yapılmaktadır. Alman hardalı, Amerikan çeşitlerine göre daha az asidik özellikte bulunmaktadır.
, sos olarak kullanılmasının yanında, krema ile zenginleştirilerek ("Sahnemeerettich") veya hardal ile yoğurularak hamur şeklinde de servis edilebilmektedir. Almanya'nın bazı bölgelerinde, hardalın kullanıldığı yerlerde et ve sosislerle beraber kullanılabilmektedir.
Sarımsak "insanların nefesinin kötü komasını sağladığı"ndan dolayı sevilmemekteydi ve bu yüzden Alman mutfağında hiçbir zaman önemli bir yer edinememiştir fakat son on yıldır Fransa, İtalyan, İspanyol, , Yunan ve Türk mutfağı'nın etkisiyle popülaritesi artmaktadır. Önceki yüzyıllardan beri bilinen baharat olan sarımsak, 1990'lardan sonra yeniden ününü artırmıştır.
Tatlılar
Ülke çapında pasta ve turta bakımından birçok çeşit bulunmaktadır, en fazla tercih edileni ise taze meyvelerden yapılanlarıdır. Elma, erik, vişne ve çilek düzenli olarak pastalarda kullanılan meyvelerdir. Kesmik peynirinden yapılan oldukça popülerdir. kirazdan yapılan yine oldukça bilindik bir pastadır. Alman çöreği (deliksizdir), marmelatlı veya diğer tatlı dolgularla yapılan mayalı hamur toplarıdır ve bölgeden bölgeye değişmekle birlikte çoğunlukla Berliner, Pfannkuchen, veya isimlerini almaktadır. Eierkuchen, Fransız 'e kıyasla geniş fakat oldukça ince bir pankektir. Şeker, marmelat veya şurupla kaplanarak servis edilmektedir. Peynirli, kıymalı ve pastırmalı olmak üzere tuzlu çeşitleri de mevcuttur (ana yemekler içinde bulunmakla birlikte tatlılardan sayılmamaktadırlar). Bazı bölgelerde Eierkuchen içi doldurulup sonra tekrar sarılırken, bazı yerlerde ise keserek ince küçük dilimlere ayrılır ve bir yığın haline getirilir. Pfannkuchen kelimesi hem Alman çöreği (bkz. Berliner) hem de pankek (bkz. Eierkuchen) manalarında kullanılmaktadır.
Kuzey Almanya'da bulunan popüler tatlı, kırmızı meyve pudingi olup siyah ve kırmızı kuş üzümü, ahududu ve bazen çilek veya kirazın, suyu içinde kalınlaştırı olarak mısır nişastası kullanılarak pişirilmesiyle yapılan "Rote Grütze"'dür. Geleneksel olarak krema ile servis edilirken, bunun yanında vanilya sosu, süt veya çırpılmış krema ile de sunulmaktadır. "Rhabarbergrütze" (ravent puding) ve "Grüne Grütze" (bektaşi üzümü pudingi) "Rote Grütze"ün farklılaşmış halleridir. Benzer bir tat olan Obstkaltschale de, Almanya'nın her tarafında bulunabilmektedir.
Dondurma ve tatlıları da oldukça popülerdir. İtalyan işletmeli dondurma salonları, Almanya'daki yabancıların işlettiği yiyecek sektörü mekanlarının ilk ciddi girişimleridir ve 1920'lerde yaygın hale gelmiştir. Diğer bir ünlü dondurma zevki de adlı üründür.
Ekmek
Ekmek konusunda Alman mutfağı, Doğu Avrupa'ya Batı'ya kıyasla daha yakındır. Tanımına bağlı olarak, beyaz buğday ekmeğinden gri (Graubrot) ve "siyah" (Schwarzbrot) ekmeğe kadar, özellikle de koyu kahverengi çavdar ekmeği olmak üzere 300-600 arasında farklı ekmek çeşidi bulunmaktadır. Birçok tür ekmek hem buğday, hem de çavdar ununu beraber barındırmaktadır (Mischbrot denen karma ekmek), bunun yanında kepekli ekmek ve kepek tohumları (keten tohumu, ayçiçeği tohumu veya bal kabağı tohumları) da bulunmaktadır. Vestfalyan siyah ekmek olan Çavdar ekmeği, fırınlanmadan buharda pişirilir ve kendine özel tatlımsı bir lezzete sahiptir.
Ekmek özellikle sabahları kahvaltıda yenmesi ve akşamları da sandviç olarak tüketilmesiyle Alman mutfağında önemli bir yere sahiptir fakat nadir de olsa ana yemek yanında yardımcı besin olarak tüketildiği de görülmektedir. Alman mutfağında ekmeğin (Brot) önemi Abendbrot (akşam yemeği manasında, literatürde Akşam Ekmeği) ve Brotzeit (aperitif, literatürde Ekmek Vakti) gibi kelimelerle ifade edilmeye çalışılmıştır. Aslında, Alman gurbetçilerinin dünyanın dört bir yanında dile getirdikleri en önemli şikayetlerden bir tanesi, kendilerine uygun yerel ekmek bulma konusunda çektikleri zorluklardır.
Almanya, ekmek çeşitliliği en fazla olan ülkedir. 6,000 çeşit ekmek ve yaklaşık 1,200 farklı türde pasta, 17,000 fırın ve 10,000 fırın ve satış yeri olarak hizmet veren yerlerde üretilmektedir. Ekmek neredeyse her tür yemekle (ana olmayan) beraber sunulmaktadır. Ekmeğin sağlıklı beslenme açısından çok önemli olduğu düşünülmektedir.
Almanya'nın en popüler ekmekleri:
- Çavdar-buğday ("Roggenmischbrot")
- Tost ekmeği ("Toastbrot")
- kepekli-taneli ("Vollkornbrot")
- Buğday-çavdar ("Weizenmischbrot")
- Beyaz ekmek ("Weißbrot")
- Çok taneli ("Mehrkornbrot")
- Çavdar ("Roggenbrot")
- Ayçiçeği tohumu ("Sonnenblumenkernbrot")
- Balkabağı tohumu ("Kürbiskernbrot")
- Soğan ekmeği ("Zwiebelbrot")
Daha koyu, çavdar barındıran Vollkornbrot veya Schwarzbrot ekmekleri Alman mutfağına özgüdür. Buharda yapılan Çavdar ekmeği uluslararası bilinirliğe sahiptir fakat tamamıyle Alman siyah ekmeğini temsil etmemektedir. Birçok Alman ekmeği maya ile yapılmaktadır. Kepekli tahıl yüksek lif açısından tercih edilmektedir. Almanlar ekmeklerinde neredeyse tüm tip tahılları kullanmaktadır — buğday, çavdar, arpa, kılçıksız buğday, yulaf, darı, mısır ve pirinç. Bazı ekmekler de patates unundan yapılmaktadır.
Küçük ekmekler
İsimleri Brötchen, Semmel, Schrippe, Rundstück veya Weck / Weckle / Weckli olacak şekilde bölgeye göre değişen küçük ekmekler, Alman mutfağında geniş yer tutmaktadır. Bu ekmekçikler, genellikle ortadan ikiye kesilerek peynir, bal, et, balık ile birlikte sandviç hâline getirilir.
Küçük ekmekler, veya gibi aperitiflerle sandviç şeklinde de tüketilmektedir.
Öğünler
Kahvaltı (Frühstück) genel olarak ekmek ve/veya reçel, marmelat, bal yuvarlak ekmekler (bölgeye göre değişmekle birlikte en yaygın isimleri Brötchen, Semmeln, Schrippen, Wecken veya Rundstücke), marmelat veya bal, yumurta ile kahve veya çay (çocuklar içinse süt, kakao veya meyve suyu) içermektedir. Jambon, tuzlu et ve salam gibi et ürünleri de çeşitli peynirlerle birlikte sabahları kahvaltıda yaygın olarak tüketilmektedir. Leberwurst (karaciğer ezmesi sucuğu) gibi etten yapılan ürünler de kahvaltı esnasında yenmektedir.
Genellikle günün ana öğünü, öğle vaktinde yenmektedir (Mittagessen). Akşam yemeği (Abendessen veya Abendbrot) ise çeşitli ekmekler, et veya sosis, peynir ve sebze çeşitleri, sandviçler gibi daha az miktarlarda yemekle kahvaltıyı andırmaktadır. Fakat Almanya'da da Avrupa'nın diğer bölgelerinde olduğu gibi akşam yemeği alışkanlığı son 50 yılda değişiklik göstermiştir.
Günümüzde birçok insan çalışma günlerinde iş yerinde yalnızca ufak bir öğün öğle yemeği yiyip, akşamları evlerinde tüm aile ile beraber doygun bir akşam yemeğinin keyfini sürmektedirler. Bu da ofislere yakın ucuz restoranların varlığının ve fabrika kantinlerinin açılmalarının nedenidir. Yani geleneksel yeme alışkanlı hala sadece köysel bölgelerde sürmeyip, her yerde etkisini sürmektedir. Kahvaltı hala oldukça popülerdir ve haftasonları da misafir olarak arkadaşlarla beraber daha özenli ve uzun bir öğün haline getirilmektedir. 1990'lardan beri şehir kafelerinde pazar günleri brunch keyfi de yaygınlaşmaya başlamıştır.
İçecekler
Bira, birçok yerel ve bölgesel mükemmel kalitede üretim yapan bira fabrikalarıyla Almanya'nın her bölgesinde oldukça yaygındır. Bira diğer ülkelerde olduğu kadar pahalı olmamakla birlikte bir de oldukça kalitelidir. Pale lager ülkenin her yerinde yaygın olmakla birlikte, buğday birası () ve diğer çeşit biralar özellikle Bavyera'da çokça bulunmaktadır. Bölgelerin birçoğu kendi ürettikleri biralarla Weissbier gibi özel tatlara sahiplerdir. Bu tatlara örnekler Rhine kıyılarında bulunan koyu bira Altbier, Köln bölgesindekinin aynısı olan Kölsch ve Berlin'de imal edilen ahududu şurubuyla karıştırılıp, düşük alkollü ekşi bira olan Berliner Weiße'dir. 1990 yılında yeniden birleşmeden sonra, önceleri Doğu Almanya'da yaygın olup Batı'da bulunması oldukça zor olan Schwarzbier, Almanya'nın bütününde sevilen bir bira haline gelmiştir. Bira ayrıca farklı tatlarla karıştırılarak da tüketilmektedir:
- pils veya lager ve limonata:
- pils veya lager ve kola: , veya basitçe
- Altbier ve cola:
- buğday birası ve kola: veya basitçe
Geçmiş yıllarda birçok bira üreticisi biranın diğer içeceklerle karıştırılarak yeni bir içecek oluşturma trendine ayak uydurarak şişelenmiş karışım içecekleri satmaya başladılar. Bunların örnekleri ('den), , (Karlsberg'den) ve 'dir (Krombacher'dan).
Bira genellikle şişelenmiş olarak veya fıçı ile satılır. Kutu biralar da bulunmaktadır fakat kutularda ortaya çıkan depozito ücretinden sonra neredeyse piyasada kalkmak üzeredir.
Şarap da ülke genelinde yaygın olarak tüketilir. Alman şarabı baskın olarak üst ve orta Rhine ve ona bağlı bölgelerden gelmektedir. Riesling ve , beyaz şarabın en iyi örneklerinden olurken, ve de önemli Alman kırmızı şaraplarıdır. Tatlı Alman şarapları Almanya'da nadiren bulunabilirken, İngilizce konuşulan ülkelerde bulunan yabancı marketlerde çokça görülebilmektedir.
Almanya'nın orta ve kuzey bölgelerinde fazlaca tüketilen malttan (buğday, çavdar ve/veya arpa) elde edilen bir Alman içkisidir. Diğer bir yandan Obstler, elma ve armut ("Obstler"), erik, kiraz () veya sarı erikten damıtılır ve güney kısımlarda daha fazla rağbet görür. Schnaps kelimesi her iki tür sert likörleri ifade etmektedir.
Kahve, sadece kahvaltıda değil, aynı zamanda öğleden sonraları bir parça kekin yanına eşlik ederek veya pazar günleri, özel günlerde ve doğum günlerinde yaygın olarak tüketilen bir içecektir. Genel olarak tüketilen , alışılmış kahveden daha sert fakat espressoya göre de daha yumuşak bir içim tadına sahiptir. Çay özellikle Kuzeybatı'da yaygındır. Doğu Frizyeliler geleneksel olarak çaylarını krema ve akide şekeri ("Kluntje") ile içerler.
Popüler yumuşak içecekler arasında elma suyunun gazlı su ya da maden suyu ile karıştırılmasıyla elde edilen Apfelschorle ve kola ve portakal aromalı Fanta benzeri içecekle elde edilen dir. Almanlar komşuları arasında yüksek karbonatlı ("Sprudel") karbonatsız olana tercih etme bakımından tektirler.
Mükemmel kalitede içme suyu Almanya'da ülkenin he yerinde herhangi bir zaman temin edilebilmektedir. Kamu su sanayiinden sağlanan su, musluktan tereddüde düşmeden tüketilebilmektedir. Klor eklenmemektedir. İçme suyu, devlet görevlileri tarafından insani tüketime uygunluk konusunda emin olmak adına kontrol edilmektedir. Yönetmelikler şişelenmiş su için daha sıkıdır. (bkz. Trinkwasserverordnung). Almanya'da sağlık konusunda tereddütle şişelenmiş su almaya gerek yoktur fakat musluktan temin edilen suyun tadı değişiklik göstermektedir, bunlardan en iyi tada sahip olanları da kırsal bölgelerde olanlardır. []
Ayar dairesi
Ayar çizgisi, satışlardaki her türlü ölçümün kontrol edildiği kamu kuruluşudur, örneğin, bir Alman kasap dükkânında yapılan her ölçümde Ayar dairesine (~ Ölçü ve Ağırlık Bürosu) ait son kullanma tarihi ve mamülün ağırlığını gösteren bir mühür bulunmaktadır.
Bar ve restoranlarda satılan tüm soğuk içecekler, gelen müşterilerin menüde sunulan miktarlarda hizmet almasını sağlamak amacıyla Ayar dairesi tarafından sıklıkla kontrol edilen üzerlerinde kalibrasyon işareti (Ayar çizgisi) bulunan bardaklarla sunulmaktadır. Eğer sunulan içecek bu gösterge çizgisinin altında ise, müşteri ürünü reddedebilir veya doğru bir şekilde doldurulmuş olanıyla değiştirilmesi gerekmektedir. Köpüklü — birada — genel kural; sıvı-köpük-çizgisi Ayar çizgisinden bir santimetre daha aşağıda olmaması gerekmektedir, aksi takdirde bir Münihli 'nda bu ölçüye itirazda bulunabilir. Bu işaretleme Almanya'ya özgüdür.
Almanya Demokratik Cumhuriyeti'nden tatlar
Alman Demokratik Cumhuriyeti mutfağı (DDR veya Doğu Almanya), batı Almanya veya günümüz Alman mutfağından birçok yönden farklılıklar göstermektedir.
Doğu Alman mutfağı çoğunluk olarak Rus, Macar, Bulgar ve diğer Doğu Avrupa ülkelerinden etkilenmiştir. Bu ülkelere tatil için giden Doğu Almanlar ve bu ülkelerden Doğu Almanya'ya gelen göçmenler vasıtasıyla yemek kültürü yayılmıştır. Doğu Alman mutfağına bu yolla giren önemli bir yemek 'dır.
Diğer bir ayrım da DDR'de şu an kullanılan baharatların eksikliğiydi. Örneğin keklikotu hiç bilinmemekteydi ve sarımsak ve çok değerliydi. Limon suyu sirke ile yer değiştirecekti ve yerini de salamurada bezelye almıştır. Şarapla pişirme yapılırken (özellikle şarap üretici olan Franconia ve Hesse bölgelerinde), Doğu Almanya marketlerinde iyi şarap eksikliği bulunduğundan özel günler için şarap saklanırdı. Bu sebepten dolayı, (Würzfleisch olarak bilinir) oldukça aranan bir ürün olmuştur.
Doğu Alman kafeteryaları birleşik bir mutfağa sahipti. Ülkedeki şirket ve okullarda bulunan tüm kafeteryalar aynı yemekleri bulundurmaktaydılar. Kafeteryalar genel olarak ulusal HO () organizasyonu tarafından işletilmekteydiler. Ellerinde tarifleri standartlaştırılmış tatları neredeyse her yerde aynı olan yaklaşık olarak 300 yemeklik bir liste bulunmaktaydı. Tedarik sıkıntısı ve kalabalık sayıda insanlara yemek sağlama konusundaki zorluklar yemek konusunda belli başlı Doğu Alman yöntemlerinin doğmasını sağlamıştır, bunlardan biri Jägerschnitzel'dir ve geniş ve ince dilimlerinin ekmek kırıntılarıyla kaplanıp, kızartılması ve domates sosu ve erişte ile birlikte servis edilmesinden oluşur.
Bu kültürel Doğu Alman mirasını koruma adına gayretlerde bulunulmaktadır ve Almanya'da Doğu Alman HO tariflerini online olarak bulabilmek mümkündür [1]18 Eylül 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi .
Yabancı etkileri
II. Dünya Savaşı'ndan sonra yabancı işçilerin etkisiyle, birçok yabancı yemek kültürü Alman mutfağına girmiştir— spagetti ve pizza gibi İtalyan yemekleri dishes like Alman mutfağının temel besinlerinden olmuştur.Türk göçmenler'in Alman yiyecek alışkanlıkları üzerinde oldukça önemli etkileri bulunmaktadır— Berlin'de Türk göçmenler tarafından yapılan bir etli sandviç türü olan Döner Kebabı, Almanya'daki burger zincirinin (Almanya'da yaygın olarak burger zincirini McDonald's ve Burger King oluşturmaktadır) satışlarını ikiye katlayacak şekilde rağbet görerek Almanya'nın en sevilen fast food'u durumunda bulunmaktadır. Çin ve Yunan yemekleri de yaygın ve popülerdirler. Hint, Thai ve diğer Asya mutfakları popülerliklerini gün geçtikçe artırmaktadırlar. Avusturya mutfağı son zamanlarda birçok restoranda örneğin schnitzel gibi Avusturya tatlarının sunulmasıyla özellikle Berlin'de popüler hale gelmektedir. Pahalı restoranların birçoğu onyıllardır Fransız yemekleri servis etmektedir fakat 1990'lardan beri bu yemekler Alman mutfağına daha uygun hale getirilmektedir.
Kaynakça
Ayrıca bakınız
Wikimedia Commons'ta Alman mutfağı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Bibliyografya
- Metzger, Christine (ed.) Culinaria Germany. Cambridge: Ullmann, 2008.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Alman mutfagi Alman ulusunun yemek tarzindan ileri gelmektedir Yuzyillar boyunca bolgeden bolgeye gerceklesen sosyal ve politik degisiklikler etkisiyle mutfak gelisimini surdurmustur Almanya nin guney bolgeleri olan Bavyera ve Svabya bircok ortak yemek kulturunu paylasmaktadir Malzeme ve yemekler eyaletlere gore degismektedir Hem ulusal hem bolgesel nitelikte bircok onemli yoresel yemek bulunmaktadir Ilk zamanlar yoresel haldeki bircok yemek gunumuzde degisiklikler gecirerek ulke capina yayilmislardir Alman mutfagi heterojen toplum yapisi ve karisik kulturu ile cesitlilik gostermektedir Alman tarzi bir bufeYoresel mutfakThuringiya Thuringer rostbratwurst Domuz etinden yapilmis kalin bir sosis turu Eyaletin yarisinin tarim icin kullanilmasindan icin tarimin ne kadar onemli oldugu anlasilmaktadir Eyaletin merkezi olan Erfurt civarlarinda Bugday salgam seker pancari ve arpa gibi bircok degisik tarimsal urun yetistirilmektedir Karnabahar 740 donum lahana kivircik kirmizi beyaz 25 donum yer lahanasi 37 donum brokoli 37 donum Erfurt bolgesinde geleneksel anlamda yetistirilmektedir Domates marul bakla sogan ve hiyar Jena yakinlarindaki bolgenin dogu bolumunde cam merkezlerinin alt kisminda 12 donumluk alanda yetistirilmektedir Thuringiya Almanya da sifali bitki yetistiriciliginde ikinci buyuk bolge konumundadir kenti ise nane kenti olarak anilip nane yetistiricileri burada nane tariminin nasil daha iyi yapilacagi konusunda calismalarda bulunmak uzere bir araya gelmektedir Thuringiya bolgesinin ucte biri ormanlarla kaplidir ve bu bolgenin Almanya nin en iyi avcilik mekanlarindan biri oldugu dusunulmektedir Dogu ve Bati Almanya nin birlesimine kadar avcilik musabakalarindan elde edilen etler luks otellere satilmak veya ihrac edilmek uzere saklanirdi Gunumuzde avcilik iznine sahip herhangi bir kisi kizil geyik karaca yaban domuzu tavsan ordek ve muflon yabani koyun avlayabilmektedir Sulun ve siyah keklik ise tumuyle koruma altina alinmislardir ve avlanilmalari yasaktir Ormanlik alanlar kestane mantari corek mantari ve chantrelle gibi cok degisik turlerde yenilebilen mantarlarla birlikte geleneksel katik haline gelmis yaban mersini kizilcik ahududu ve bogurtlen gibi yaban cileklerini barindirmaktadir Thuringiya nin en unlu yemekleri ve Thuringian dumplingdir Eyalet ayrica sosislerinin bugulanmis ayiklanmis ve tutsulenmis sekilde hazirlanan cesitleriyle de bilinmektedir Unlu cesitler arasinda yayilmis ayiklanmis bir sosis Feldkieker tutsulenmis sekiz saate kadar havada kurumaya birakilmis bugulanmis bir domuz sosisi bugulanmis mesane veya dogal bir kilifla paketlenmis sosis bulunmaktadir Saksonya Saksonya da sebzeler Elbe Vadisinde oldukca yuksek fiyata yetistirilmektedir Bu bolgede yetistirilen sebzeler yer lahanasi hiyar domates marul fasulye ispanak beyaz ve kirmizi lahana pirasa turp ile ye Leipzig karisik sebzeler hammadde durumunda olan kuskonmaz bezelye ve havuctur Saxony de cevresel bakimdan siki sebze tarimi denetiminden gecirilen 1 100 un uzerinde sebze yetistiricisi bulunmaktadir Kahve Saksonya da oldukca populerdir 17 yuzyil boyunca kahve halk icecegi olarak biranin yerini almistir 18 yuzyilda kahve Alman degil seklinde lanse edilmis ve bira yeniden ununu geri almistir 1908 yilinda bir tencerenin agzina bir tane suzgec kagidi yerlestirerek ilk kahve filtresini icat eden Saxon bir kadin olan dir Kahve telvesi cezvenin icine yerlestirildi ve sicak su ile ust seviyeye kadar dolduruldu Saxonlar kahvelerini tatli icmekten hoslanirlardi populer kahve icekleri buzlu kahve vanilyali dondurma ve cirpilmis krema ile soguk kahve kara orman kahvesi tek veya iki icimlik ve parca buzlu soguk kahve baharatli kahve karanfil kakule tarcin ve krem santi ile sicak kahve ve Dithmarsch kahvesi dir yumurta sarisi rom ve krema ile sicak kahve Saksonya Anhalt Hububatlar Saksonya Anhalt in ekili alanlarinin yuzde altmis ikisini olusturmaktadir Bugday arpa yulaf ve cavdar temel yetistirilen urunlerdir ve dolaylarinda 1931 yilindan beri yetistirilen cavdar yapiminda kullanilmaktadir Yetistirildikten sonra sekere donusturulen sekerpancari ekili alanlarin yuzde onunu kaplamaktadir ve bolgede 19 yuzyilda yasanan ekonomik patlamadan sonra populerlik kazanmistir Bir balikcinin 110 yil once ye Alabalik i getirmesiyle bu urun bolgesel bir yemek ozelligi kazanmistir Balikcilik bolgede bulunan balik turlerinin 40 indan 33 unu barindirmasi dolayisiyla bir zamanlar Elbe nehrinde oldukca onemliydi Civa hekzaklorobenzen ve DDT bilesikleri ve Elbe nehrinin kirlenmesine yol acmis ve 1989 yilindan beri nehirde ticari balikcilik yapilmasi yasaklanmistir Milbenkase kesmik peynirinin binlerce toz zerresi icine yatirilarak elde edilen uretiminin de yapildigi bir peynirdir Bu tozlar peyniri olgunlastiran bir enzim salgilarlar ve bir ay sonra peynir sarimsi bir renk alir uc ay sonra rengi kizila doner bir yil sonra ise meraklilari icin cok cekici hale gelen siyahimsi hale gelir Tadini acimsi olmasindan alir ve ayrica peynirin tuketen insanlari ev tozlarinin alerjik etkilerine karsi koruyucu etkileri oldugu da bildirilmistir Belli tozlar mayalanmasindan ileri gelerek peynirin tuketilmesi esnasinda da alinmaktadir Temel gidalarEt Domuz biftek ve kumes hayvanlari domuz en fazla olmak uzere Almanya da baslica tuketilen et cesitleridir Yilda kisi basina dusen et tuketimi miktari 33 kg 72 lbs dir Kumes hayvanlari arasinda tavuk en yaygini olmakla birlikte ordek kaz ve hindi de ayrica sevilen urunler arasindadir Av etleri ozellikle domuz tavsan ve geyik tum yil boyunca bulunabilecek urunlerdendir Kuzu ve keci etleri de bulunabilmektedir fakat cok fazla ragbet gormemektedir Etler genellikle rosto seklinde yenilmesine ragmen tavada pisirme de mevcuttur fakat bu tariflerin kaynagi Fransa dir Almanya genelinde etler cogunlukla sosis seklinde yenmektedir Almanya da yaklasik olarak 1500 farkli sosis tipi bulunmaktadir Wurst Balik Alabalik Alman menulerinde en yaygin olarak tuketilen tatli su baligi olmakla birlikte bunun yaninda turna baligi ve sazan da oldukca sevilmektedir Levrek de ayrica siklikla tuketilir Deniz yemekleri geleneksel olarak ringa salamurasi yuvarlanarak tursu salatasi veya sogan etrafinda silindirik hale getirilir seklinde sunulan ringalar haricinde kuzey kiyi bolgeleriyle sinirlidir Gunumuzde taze ringa ton baligi uskumru somon baligi ve sardalya gibi deniz baliklarina ulke capinda ulasilabilmektedir Sanayi devrimi ve ardindan gelen nehir kirliligi oncesinde somon baligi Rhine Elbe ve Oder nehirlerinde yaygin olarak bulunmaktaydi Sebzeler Koln marketinde bir kuskonmaz tezgahi Sebzeler cogunlukla yahni veya sebze corbalarinda kullanilir fakat ayni zamanda garnitur olarak da servis edilir Havuc salgam ispanak bezelye fasulye ve lahananin bircok cesitleri yaygindir Kizarmis soganlar ulke genelinde bircok et yemeginin yaninda yaygin olarak kullanilan bir aperitiftir Kuskonmaz ozellikle beyaz olani yaygin kullanilan bir garniturdur veya ana yemek olarak da hazirlanmaktadir Restoranlarin mevsimi oldugu zamanlar tum menulerini beyaz kuskonmaz yemeklerine ayirdiklari olmaktadir Kuskonmaz mevsimi Almanca Spargelzeit veya Spargelsaison Mayis in ortasinda baslayip 24 haziran a karsilik gelen St John s Day de bitmektedir Alman mutfaginda onemli bir yere sahip olan patates Almanlar tarafindan bir sebze olarak gorulmemektedir Garniturler Paprikahuhn tavuk haslama ve el yapimi kucuk Knodel Eriste Italyan makarnasindan daha incedir ve genellikle yumurta sarisi icermektedir Ozellikle ulkenin guney bati kisminda denilen eristenin en fazla tuketilen cesidi icine fazla miktarda yumurta sarisi konularak hazirlanir Ayrica ravioliyi animsatan adinda geleneksel olarak doldurulmus eriste bulunmaktadir Eristenin yaninda patates ve hamur koftesi de veya ozellikle guneyde oldukca yaygindir Patates Alman mutfagina 18 yuzyilin sonlarinda girmistir ve 19 ve 20 yuzyillarda ulkenin her yerinde bulunabilir hale gelmistir Patateslerin en fazla sunulma bicimi tuzlu suda kaynatilaraktir fakat pure ve kizartilmis patateste onemli yer tutmaktadir ve Pommes Frites patates kizartmasi gunumuzde oldukca yaygin olmustur Pommes Frites in daha kisasi olan Amerikan tarzi bir patates kizartmasi olup McDonalds ve Burger King gibi Amerikan fastfood magazalari disinda pek yaygin bulunmamaktadir daha fazla tercih edilenleri ise ketcap veya mayonezle veya Pommes rot weiss de oldugu gibi her ikisiyle beraber servis edilen Hollanda ve Danimarka tarzi kizartmalardir Baharat ve soslar Lowensenf Baharatli Dusseldorfer hardali kavanozu Genel olarak sosisler icin hardali bir kenarda tutarsak Alman yemekleri nadiren aci ve baharatlidir en populer baharatlar maydanoz defne kekik frenk sogani karabiber cok az miktarda ve kimyon dur Yilbasi zamanlarinda yapilan tatli keklerde ve bazen de sosislerin hazirlanmasinda cogunlukla kakule ve tarcin kullanilir fakat bu baharatlarin Alman yemeklerinde kullanimi ise cok nadirdir Reyhan adacayi keklik otu ve kirmizi biber gibi diger baharat ve otlar da son zamanlarda populerlik kazanmaktadir Hardal Senf sosisle cok uyumludur ve bircok cesidi vardir en yaygin olani ise Ingiliz ve Fransiz hardali arasi olan Mittelscharf dir Dusseldorf ve etrafindaki bolgeler kendilerine has hem masa sosu hem de Senfrostbraten gibi yoresel yemek olarak bilinen baharatli hardallari ile bilinmektedir hardal ile kavrulmus biftek Ulkenin guney bolgelerinde ozellikle Bavyeran usulu ile servis edilen hardalin tatli bir cesidi yapilmaktadir Alman hardali Amerikan cesitlerine gore daha az asidik ozellikte bulunmaktadir sos olarak kullanilmasinin yaninda krema ile zenginlestirilerek Sahnemeerettich veya hardal ile yogurularak hamur seklinde de servis edilebilmektedir Almanya nin bazi bolgelerinde hardalin kullanildigi yerlerde et ve sosislerle beraber kullanilabilmektedir Sarimsak insanlarin nefesinin kotu komasini sagladigi ndan dolayi sevilmemekteydi ve bu yuzden Alman mutfaginda hicbir zaman onemli bir yer edinememistir fakat son on yildir Fransa Italyan Ispanyol Yunan ve Turk mutfagi nin etkisiyle popularitesi artmaktadir Onceki yuzyillardan beri bilinen baharat olan sarimsak 1990 lardan sonra yeniden ununu artirmistir Tatlilar Frankfurter Kranz Ulke capinda pasta ve turta bakimindan bircok cesit bulunmaktadir en fazla tercih edileni ise taze meyvelerden yapilanlaridir Elma erik visne ve cilek duzenli olarak pastalarda kullanilan meyvelerdir Kesmik peynirinden yapilan oldukca populerdir kirazdan yapilan yine oldukca bilindik bir pastadir Alman coregi deliksizdir marmelatli veya diger tatli dolgularla yapilan mayali hamur toplaridir ve bolgeden bolgeye degismekle birlikte cogunlukla Berliner Pfannkuchen veya isimlerini almaktadir Eierkuchen Fransiz e kiyasla genis fakat oldukca ince bir pankektir Seker marmelat veya surupla kaplanarak servis edilmektedir Peynirli kiymali ve pastirmali olmak uzere tuzlu cesitleri de mevcuttur ana yemekler icinde bulunmakla birlikte tatlilardan sayilmamaktadirlar Bazi bolgelerde Eierkuchen ici doldurulup sonra tekrar sarilirken bazi yerlerde ise keserek ince kucuk dilimlere ayrilir ve bir yigin haline getirilir Pfannkuchen kelimesi hem Alman coregi bkz Berliner hem de pankek bkz Eierkuchen manalarinda kullanilmaktadir Kuzey Almanya da bulunan populer tatli kirmizi meyve pudingi olup siyah ve kirmizi kus uzumu ahududu ve bazen cilek veya kirazin suyu icinde kalinlastiri olarak misir nisastasi kullanilarak pisirilmesiyle yapilan Rote Grutze dur Geleneksel olarak krema ile servis edilirken bunun yaninda vanilya sosu sut veya cirpilmis krema ile de sunulmaktadir Rhabarbergrutze ravent puding ve Grune Grutze bektasi uzumu pudingi Rote Grutze un farklilasmis halleridir Benzer bir tat olan Obstkaltschale de Almanya nin her tarafinda bulunabilmektedir Dondurma ve tatlilari da oldukca populerdir Italyan isletmeli dondurma salonlari Almanya daki yabancilarin islettigi yiyecek sektoru mekanlarinin ilk ciddi girisimleridir ve 1920 lerde yaygin hale gelmistir Diger bir unlu dondurma zevki de adli urundur Ekmek Cavdar ekmegi Ekmek konusunda Alman mutfagi Dogu Avrupa ya Bati ya kiyasla daha yakindir Tanimina bagli olarak beyaz bugday ekmeginden gri Graubrot ve siyah Schwarzbrot ekmege kadar ozellikle de koyu kahverengi cavdar ekmegi olmak uzere 300 600 arasinda farkli ekmek cesidi bulunmaktadir Bircok tur ekmek hem bugday hem de cavdar ununu beraber barindirmaktadir Mischbrot denen karma ekmek bunun yaninda kepekli ekmek ve kepek tohumlari keten tohumu aycicegi tohumu veya bal kabagi tohumlari da bulunmaktadir Vestfalyan siyah ekmek olan Cavdar ekmegi firinlanmadan buharda pisirilir ve kendine ozel tatlimsi bir lezzete sahiptir Ekmek ozellikle sabahlari kahvaltida yenmesi ve aksamlari da sandvic olarak tuketilmesiyle Alman mutfaginda onemli bir yere sahiptir fakat nadir de olsa ana yemek yaninda yardimci besin olarak tuketildigi de gorulmektedir Alman mutfaginda ekmegin Brot onemi Abendbrot aksam yemegi manasinda literaturde Aksam Ekmegi ve Brotzeit aperitif literaturde Ekmek Vakti gibi kelimelerle ifade edilmeye calisilmistir Aslinda Alman gurbetcilerinin dunyanin dort bir yaninda dile getirdikleri en onemli sikayetlerden bir tanesi kendilerine uygun yerel ekmek bulma konusunda cektikleri zorluklardir Almanya ekmek cesitliligi en fazla olan ulkedir 6 000 cesit ekmek ve yaklasik 1 200 farkli turde pasta 17 000 firin ve 10 000 firin ve satis yeri olarak hizmet veren yerlerde uretilmektedir Ekmek neredeyse her tur yemekle ana olmayan beraber sunulmaktadir Ekmegin saglikli beslenme acisindan cok onemli oldugu dusunulmektedir Almanya nin en populer ekmekleri Cavdar bugday Roggenmischbrot Tost ekmegi Toastbrot kepekli taneli Vollkornbrot Bugday cavdar Weizenmischbrot Beyaz ekmek Weissbrot Cok taneli Mehrkornbrot Cavdar Roggenbrot Aycicegi tohumu Sonnenblumenkernbrot Balkabagi tohumu Kurbiskernbrot Sogan ekmegi Zwiebelbrot Daha koyu cavdar barindiran Vollkornbrot veya Schwarzbrot ekmekleri Alman mutfagina ozgudur Buharda yapilan Cavdar ekmegi uluslararasi bilinirlige sahiptir fakat tamamiyle Alman siyah ekmegini temsil etmemektedir Bircok Alman ekmegi maya ile yapilmaktadir Kepekli tahil yuksek lif acisindan tercih edilmektedir Almanlar ekmeklerinde neredeyse tum tip tahillari kullanmaktadir bugday cavdar arpa kilciksiz bugday yulaf dari misir ve pirinc Bazi ekmekler de patates unundan yapilmaktadir Kucuk ekmekler Sepet icinde kucuk ekmekler Isimleri Brotchen Semmel Schrippe Rundstuck veya Weck Weckle Weckli olacak sekilde bolgeye gore degisen kucuk ekmekler Alman mutfaginda genis yer tutmaktadir Bu ekmekcikler genellikle ortadan ikiye kesilerek peynir bal et balik ile birlikte sandvic haline getirilir Kucuk ekmekler veya gibi aperitiflerle sandvic seklinde de tuketilmektedir OgunlerSut ve muzla sunulan kuru musli karisimi Kahvalti Fruhstuck genel olarak ekmek ve veya recel marmelat bal yuvarlak ekmekler bolgeye gore degismekle birlikte en yaygin isimleri Brotchen Semmeln Schrippen Wecken veya Rundstucke marmelat veya bal yumurta ile kahve veya cay cocuklar icinse sut kakao veya meyve suyu icermektedir Jambon tuzlu et ve salam gibi et urunleri de cesitli peynirlerle birlikte sabahlari kahvaltida yaygin olarak tuketilmektedir Leberwurst karaciger ezmesi sucugu gibi etten yapilan urunler de kahvalti esnasinda yenmektedir Genellikle gunun ana ogunu ogle vaktinde yenmektedir Mittagessen Aksam yemegi Abendessen veya Abendbrot ise cesitli ekmekler et veya sosis peynir ve sebze cesitleri sandvicler gibi daha az miktarlarda yemekle kahvaltiyi andirmaktadir Fakat Almanya da da Avrupa nin diger bolgelerinde oldugu gibi aksam yemegi aliskanligi son 50 yilda degisiklik gostermistir Gunumuzde bircok insan calisma gunlerinde is yerinde yalnizca ufak bir ogun ogle yemegi yiyip aksamlari evlerinde tum aile ile beraber doygun bir aksam yemeginin keyfini surmektedirler Bu da ofislere yakin ucuz restoranlarin varliginin ve fabrika kantinlerinin acilmalarinin nedenidir Yani geleneksel yeme aliskanli hala sadece koysel bolgelerde surmeyip her yerde etkisini surmektedir Kahvalti hala oldukca populerdir ve haftasonlari da misafir olarak arkadaslarla beraber daha ozenli ve uzun bir ogun haline getirilmektedir 1990 lardan beri sehir kafelerinde pazar gunleri brunch keyfi de yayginlasmaya baslamistir IceceklerCesitli siselerdeki Kolsch biralari Bira bircok yerel ve bolgesel mukemmel kalitede uretim yapan bira fabrikalariyla Almanya nin her bolgesinde oldukca yaygindir Bira diger ulkelerde oldugu kadar pahali olmamakla birlikte bir de oldukca kalitelidir Pale lager ulkenin her yerinde yaygin olmakla birlikte bugday birasi ve diger cesit biralar ozellikle Bavyera da cokca bulunmaktadir Bolgelerin bircogu kendi urettikleri biralarla Weissbier gibi ozel tatlara sahiplerdir Bu tatlara ornekler Rhine kiyilarinda bulunan koyu bira Altbier Koln bolgesindekinin aynisi olan Kolsch ve Berlin de imal edilen ahududu surubuyla karistirilip dusuk alkollu eksi bira olan Berliner Weisse dir 1990 yilinda yeniden birlesmeden sonra onceleri Dogu Almanya da yaygin olup Bati da bulunmasi oldukca zor olan Schwarzbier Almanya nin butununde sevilen bir bira haline gelmistir Bira ayrica farkli tatlarla karistirilarak da tuketilmektedir pils veya lager ve limonata pils veya lager ve kola veya basitce Altbier ve cola bugday birasi ve kola veya basitce Gecmis yillarda bircok bira ureticisi biranin diger iceceklerle karistirilarak yeni bir icecek olusturma trendine ayak uydurarak siselenmis karisim icecekleri satmaya basladilar Bunlarin ornekleri den Karlsberg den ve dir Krombacher dan Bira genellikle siselenmis olarak veya fici ile satilir Kutu biralar da bulunmaktadir fakat kutularda ortaya cikan depozito ucretinden sonra neredeyse piyasada kalkmak uzeredir Sarap da ulke genelinde yaygin olarak tuketilir Alman sarabi baskin olarak ust ve orta Rhine ve ona bagli bolgelerden gelmektedir Riesling ve beyaz sarabin en iyi orneklerinden olurken ve de onemli Alman kirmizi saraplaridir Tatli Alman saraplari Almanya da nadiren bulunabilirken Ingilizce konusulan ulkelerde bulunan yabanci marketlerde cokca gorulebilmektedir Almanya nin orta ve kuzey bolgelerinde fazlaca tuketilen malttan bugday cavdar ve veya arpa elde edilen bir Alman ickisidir Diger bir yandan Obstler elma ve armut Obstler erik kiraz veya sari erikten damitilir ve guney kisimlarda daha fazla ragbet gorur Schnaps kelimesi her iki tur sert likorleri ifade etmektedir Kahve sadece kahvaltida degil ayni zamanda ogleden sonralari bir parca kekin yanina eslik ederek veya pazar gunleri ozel gunlerde ve dogum gunlerinde yaygin olarak tuketilen bir icecektir Genel olarak tuketilen alisilmis kahveden daha sert fakat espressoya gore de daha yumusak bir icim tadina sahiptir Cay ozellikle Kuzeybati da yaygindir Dogu Frizyeliler geleneksel olarak caylarini krema ve akide sekeri Kluntje ile icerler Populer yumusak icecekler arasinda elma suyunun gazli su ya da maden suyu ile karistirilmasiyla elde edilen Apfelschorle ve kola ve portakal aromali Fanta benzeri icecekle elde edilen dir Almanlar komsulari arasinda yuksek karbonatli Sprudel karbonatsiz olana tercih etme bakimindan tektirler Mukemmel kalitede icme suyu Almanya da ulkenin he yerinde herhangi bir zaman temin edilebilmektedir Kamu su sanayiinden saglanan su musluktan tereddude dusmeden tuketilebilmektedir Klor eklenmemektedir Icme suyu devlet gorevlileri tarafindan insani tuketime uygunluk konusunda emin olmak adina kontrol edilmektedir Yonetmelikler siselenmis su icin daha sikidir bkz Trinkwasserverordnung Almanya da saglik konusunda tereddutle siselenmis su almaya gerek yoktur fakat musluktan temin edilen suyun tadi degisiklik gostermektedir bunlardan en iyi tada sahip olanlari da kirsal bolgelerde olanlardir kaynak belirtilmeli Ayar dairesiAyar cizgisi satislardaki her turlu olcumun kontrol edildigi kamu kurulusudur ornegin bir Alman kasap dukkaninda yapilan her olcumde Ayar dairesine Olcu ve Agirlik Burosu ait son kullanma tarihi ve mamulun agirligini gosteren bir muhur bulunmaktadir Bar ve restoranlarda satilan tum soguk icecekler gelen musterilerin menude sunulan miktarlarda hizmet almasini saglamak amaciyla Ayar dairesi tarafindan siklikla kontrol edilen uzerlerinde kalibrasyon isareti Ayar cizgisi bulunan bardaklarla sunulmaktadir Eger sunulan icecek bu gosterge cizgisinin altinda ise musteri urunu reddedebilir veya dogru bir sekilde doldurulmus olaniyla degistirilmesi gerekmektedir Kopuklu birada genel kural sivi kopuk cizgisi Ayar cizgisinden bir santimetre daha asagida olmamasi gerekmektedir aksi takdirde bir Munihli nda bu olcuye itirazda bulunabilir Bu isaretleme Almanya ya ozgudur Almanya Demokratik Cumhuriyeti nden tatlarAlman Demokratik Cumhuriyeti mutfagi DDR veya Dogu Almanya bati Almanya veya gunumuz Alman mutfagindan bircok yonden farkliliklar gostermektedir Dogu Alman mutfagi cogunluk olarak Rus Macar Bulgar ve diger Dogu Avrupa ulkelerinden etkilenmistir Bu ulkelere tatil icin giden Dogu Almanlar ve bu ulkelerden Dogu Almanya ya gelen gocmenler vasitasiyla yemek kulturu yayilmistir Dogu Alman mutfagina bu yolla giren onemli bir yemek dir Diger bir ayrim da DDR de su an kullanilan baharatlarin eksikligiydi Ornegin keklikotu hic bilinmemekteydi ve sarimsak ve cok degerliydi Limon suyu sirke ile yer degistirecekti ve yerini de salamurada bezelye almistir Sarapla pisirme yapilirken ozellikle sarap uretici olan Franconia ve Hesse bolgelerinde Dogu Almanya marketlerinde iyi sarap eksikligi bulundugundan ozel gunler icin sarap saklanirdi Bu sebepten dolayi Wurzfleisch olarak bilinir oldukca aranan bir urun olmustur Dogu Alman kafeteryalari birlesik bir mutfaga sahipti Ulkedeki sirket ve okullarda bulunan tum kafeteryalar ayni yemekleri bulundurmaktaydilar Kafeteryalar genel olarak ulusal HO organizasyonu tarafindan isletilmekteydiler Ellerinde tarifleri standartlastirilmis tatlari neredeyse her yerde ayni olan yaklasik olarak 300 yemeklik bir liste bulunmaktaydi Tedarik sikintisi ve kalabalik sayida insanlara yemek saglama konusundaki zorluklar yemek konusunda belli basli Dogu Alman yontemlerinin dogmasini saglamistir bunlardan biri Jagerschnitzel dir ve genis ve ince dilimlerinin ekmek kirintilariyla kaplanip kizartilmasi ve domates sosu ve eriste ile birlikte servis edilmesinden olusur Bu kulturel Dogu Alman mirasini koruma adina gayretlerde bulunulmaktadir ve Almanya da Dogu Alman HO tariflerini online olarak bulabilmek mumkundur 1 18 Eylul 2012 tarihinde Archive is sitesinde arsivlendi Yabanci etkileriII Dunya Savasi ndan sonra yabanci iscilerin etkisiyle bircok yabanci yemek kulturu Alman mutfagina girmistir spagetti ve pizza gibi Italyan yemekleri dishes like Alman mutfaginin temel besinlerinden olmustur Turk gocmenler in Alman yiyecek aliskanliklari uzerinde oldukca onemli etkileri bulunmaktadir Berlin de Turk gocmenler tarafindan yapilan bir etli sandvic turu olan Doner Kebabi Almanya daki burger zincirinin Almanya da yaygin olarak burger zincirini McDonald s ve Burger King olusturmaktadir satislarini ikiye katlayacak sekilde ragbet gorerek Almanya nin en sevilen fast food u durumunda bulunmaktadir Cin ve Yunan yemekleri de yaygin ve populerdirler Hint Thai ve diger Asya mutfaklari populerliklerini gun gectikce artirmaktadirlar Avusturya mutfagi son zamanlarda bircok restoranda ornegin schnitzel gibi Avusturya tatlarinin sunulmasiyla ozellikle Berlin de populer hale gelmektedir Pahali restoranlarin bircogu onyillardir Fransiz yemekleri servis etmektedir fakat 1990 lardan beri bu yemekler Alman mutfagina daha uygun hale getirilmektedir Kaynakca Metzger 13 19 Metzger 20 Metzger 22 25 Metzger 40 Metzger 32 33 Metzger 49 Metzger 50 Metzger 60 Guide to German Sausages amp Meat Products 7 Mart 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Subat 2009 Ayrica bakinizWikimedia Commons ta Alman mutfagi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir BibliyografyaMetzger Christine ed Culinaria Germany Cambridge Ullmann 2008