Şükri el-Kuvvetli (Arapça: شكري القوّتلي, 6 Mayıs 1891 - 30 Haziran 1967), bağımsızlık sonrası Suriye'nin ilk devlet başkanıydı. Kariyerine Osmanlı İmparatorluğu'nun Arap topraklarının bağımsızlığı ve birliği için çalışan bir muhalif olarak başladı ve bu nedenle aktivizmi nedeniyle hapsedildi ve işkence gördü. Suriye Krallığı kurulduğunda, Kuvvetli bir hükûmet yetkilisi oldu, ancak monarşizmden hayal kırıklığına uğradı ve cumhuriyetçi Bağımsızlık Partisini kurdu. Kuvvetli, 1920'de Suriye'yi kontrol altına alan Fransızlar tarafından derhal ölüme mahkûm edildi. Daha sonra, baş büyükelçisi olarak görev yaptığı ve Suudi Arabistan ile özellikle güçlü bağlar geliştirdiği Kahire'ye yerleşti. Bu bağlantılarını Büyük Suriye İsyanı'nı (1925-1927) finanse etmek için kullandı. 1930'da Fransız yetkililer Kuvvetli'yi affetti ve Kuvvetli ardından Suriye'ye döndü ve yavaş yavaş Ulusal Blok'un başlıca lideri oldu. 1943'te Suriye devlet başkanı seçildi ve üç yıl sonra ülkenin bağımsızlığını sağladı.
Şükri el-Kuvvetli Arapça: شكري القوّتلي | |
---|---|
8. Suriye Devlet Başkanı | |
Görev süresi 17 Ağustos 1943 - 30 Mayıs 1949 | |
Yerine geldiği | Ata Bey el-Eyyubi |
Yerine gelen | Hüsnü Zaim (askerî yönetim) |
Görev süresi 6 Eylül 1955 - 22 Şubat 1958 | |
Yerine geldiği | Haşim el-Etâsî |
Yerine gelen | Cemal Abdünnasır (Birleşik Arap Cumhuriyeti) |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 6 Mayıs 1891 Şam, Suriye Vilayeti, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 30 Haziran 1967 (76 yaşında) Beyrut, Lübnan |
Partisi | Ulusal Blok (1947'ye kadar) Ulusal Parti (1947'den sonra) |
Kuvvetli 1948'de yeniden seçildi, ancak 1949'da Hüsnü Zaim tarafından bir askeri darbeyle devrildi. Daha sonra Mısır'a sürgüne gitti. Kuvvetli devlet başkanlığı seçimlerine katılmak için 1955'te Suriye'ye döndü ve seçimleri kazandı. Giderek solcuların egemen olduğu bir hükûmete muhafazakar bir başkanlık yapan Kuvvetli, Soğuk Savaş'ın ortasında resmen tarafsızlığı benimsedi. ABD'den istediği yardım talebinin reddedilmesi üzerine Doğu Bloğuna yakınlaştı. Ayrıca Bağdat Paktının etkisine karşı koymak için Mısır ve Suudi Arabistan ile bir savunma anlaşması yaptı. 1957'de ABD ve Pakt ülkelerinin devirmeye çalıştıkları ancak başarısız oldukları Kuvvetli, Suriye'deki solcu dalgayı durdurmaya çalıştı, ancak başarılı olamadı. O zamana kadar ordu, Kuvvetli'nin eski müttefiki Mısır Cumhurbaşkanı Cemal Abdünnasır ile bağımsız olarak koordine halinde Kuvvetli'nin yargı yetkisini atladıkça, siyasi otoritesi azaldı.
Aylarca süren birlik görüşmelerinin ardından 1958'de Kuvvetli, Birleşik Arap Cumhuriyeti'ni kurmak için Suriye'yi Mısır ile birleştirdi ve Nasır'ın cumhurbaşkanı olarak hizmet etmesi için istifa etti. Nasır minnetle Kuvvetli'ye "Birinci Arap Vatandaşı" fahri unvanını verdi. Ancak Kuvvetli, birliğin Suriye'yi Mısır'a bağlı bir polis devletine indirgediğine inanarak bu birliğe olan inancını yitirdi. 1961'de Suriye'nin ayrılmasını destekledi, ancak cumhurbaşkanlığını daha sonra tamamlama planları gerçekleşmedi. Kuvvetli, 1963 Baas Darbesi'nin ardından Suriye'den ayrıldı ve Suriye'nin 1967 Altı Gün Savaşı'ndaki yenilgisinden haftalar sonra Lübnan'da kalp krizinden öldü. 1 Temmuz 1967'de Şam'da toprağa verildi.
Kişisel hayat
Aile
Kuvvetli ailesi, Bağdat'tan 18. yüzyılda Şam'a taşınan ve kendilerine bölgesinde iş kuran Sünni Müslüman bir tüccar ailesiydi. Şam'daki ilk zenginlikleri Bağdat ve Arabistan ile ticaretten kaynaklanıyordu. 1860'tan sonra aile servetinin bir kısmını Şam'ı çevreleyen Guta çiftliklerindeki geniş arazilere yatırdılar. Ailenin geniş arazilere sahip olan ilk üyesi, Şükri'nin büyük amcası Murad'dı (ö. 1908). Ailenin dikkate değer statüsü, aristokrat veya dini bir soydan ziyade zenginliklerine borçluydu ve geleneksel faaliyet alanları ticaret ve Osmanlı kamu hizmetiydi.
Şükri'nin dedesi Abdülgani, 1894'te Şam Ziraat Bankasının başkanlığına atanan torunu Ahmed ve bir başka büyük amcası, Ziraat ve Ticaret Odası Başkanı Hasan gibi finansla uğraşıyordu. 1871'de kentin İdari Konseyine üye oldu ve 1890'ların başında yeniden seçildi. Şükri'nin babasının serveti, sahip olduğu ve daha sonra Şükri'ye ve Guta'daki kardeşlerine miras olarak bıraktığı son derece verimli topraklara dayanıyordu. Ağabeyi Hasan, Şam Ticaret ve Ziraat Odası başkanlığına seçildi. 19. yüzyılın sonlarına doğru elde edilen önemli servete rağmen aile, Şağur işçi sınıfında kaldı ve orada gelecekteki siyasi emellerine katkıda bulunan ağlar geliştirdiler.
1928'de Şükri, 1916'da hapisteyken tanıştığı milliyetçi Said el-Dalati'nin 19 yaşındaki kızı Bahira el-Dalati ile evlendi. Şükri ve Bahira'nın beş çocuğu oldu; Hasan (1935 doğumlu en yaşlı), Mahmud, Huda, Hana ve Hala. Bahira el-Dalati 1989 yılında öldü.
Çocukluk ve eğitim
Şükri Kuvvetli 1891'de Şam'da doğdu. İlköğrenimini şehirdeki bir Cizvit okulunda aldı, daha sonra Şam'ın Yahudi mahallesindeki hazırlık lisesinde okudu. 1908'de bakaloryasını aldı. Daha sonra İstanbul'a taşındı ve burada siyaset bilimi ve kamu yönetimi okudu. Kuvvetli, 1913 yılında Mekteb-i Mülkiyeden mezun oldu. Diplomasını aldıktan sonra 1913 yılında Şam'a dönerek Osmanlı memuriyetinde çalışmaya başladı.
Erken etkiler
Kuvvetli, ailesinin İstanbul'daki bağlantıları nedeniyle başlangıçta Osmanlı yanlısı bir ortamda büyüdü. Ancak II. Abdülhamid döneminin kısıtlamaları Osmanlı İmparatorluğu'nun çevresinde hissedilmeye başlandı ve imparatorluğun seçkinleri arasında bile hoşnutsuzluk kaynamaya başladı. 1908'de II. Abdülhamid'e karşı Jön Türk Devrimi'nin ardından, tüm illerde parlamento seçimleri yapıldı ve Şükrü el-Aseli, Şefik Muayyed el-Azm ve Rüşdü eş-Şama'a gibi liberal Arap aydınları Şam'ı temsil eden vekiller olarak sandalye kazandılar. Bu figürler aracılığıyla ortaya çıkan liberal akım ve el-Kabas ("Ateşli") ve el-Ikha' el-Arabi ("Arap Kardeşliği") dahil olmak üzere kurdukları siyasi günlükler, Kuvvetli ve diğer Arap gençlerini büyük ölçüde etkiledi.
31 Mart Olayı sırasında Kuvvetli, II. Abdülhamid'e karşı İttihad ve Terakkiyi (İTC) güçlü bir şekilde destekledi. Bununla birlikte, başarısız karşı darbenin ardından İTC, Arap eyaletlerini II. Abdülhamid'i desteklemekle suçladı ve tüm yerel yetkililerin yerine Türk yetkililerin geçtiği bir Türkleştirme politikası başlattı. Kısa süre sonra parlamento feshedildi ve liberal Arap politikacılar sonraki seçimlerde zorlandı.
Erken milliyetçi faaliyetler
Kuvvetli'nin Arap milliyetçi hareketine ilk katılımı 1913 Arap Kongresi aracılığıyla gerçekleşti. Şam'da Osmanlı memuriyetinde göreve başladıktan kısa bir süre sonra, Paris'teki konferansa katılmak üzere bir davet aldı. Ancak konferans, Osmanlı makamları tarafından şiddetle kınandı ve Arap ileri gelenlerinin katılması yasaklandı. Bununla birlikte, kongre Arap vilayetlerinde milliyetçi duygular uyandırmayı başarmıştı. Kuvvetli'nin Osmanlı yetkilileriyle ilk karşılaşması, o sırada Suriye valisi olan Cemal Paşa'nın, Kuvvetli'nin görev yaptığı Şam Valiliği ofislerini ziyareti sırasında Şubat 1914'te geldi. Ziyaret sırasında Kuvvetli, normal protokolü izlemeyi reddetti - eğilip Cemal Paşa'nın sağ elini öpmek - ve derhal Şam Kalesi'nde hapse atıldı. Birkaç gün sonra ailesinin bağlantıları sayesinde hapisten çıktı ama memuriyetteki işini kaybetti.
El-Fatat
Birinci Dünya Savaşı'nın ilk yıllarında ülkede artan zorluklar, Kuvvetli'yi çocukluk arkadaşı ve kurucu ortağı tarafından el-Fatat'ın gizli topluluğuna katılmaya zorladı. El-Fatat, 1911 yılında Arap milliyetçileri tarafından Osmanlı İmparatorluğu'ndaki çeşitli Arap topraklarının bağımsızlığını ve birliğini kazanmak amacıyla Paris'te kurulmuş bir yeraltı örgütüydü. 1913'te dernek ana şubesini Şam'da kurdu ve Suriye seçkinlerini saflarına çekmeyi başardı.
1915'te Şerif Hüseyin, Osmanlı'ya karşı planladığı ayaklanma için destek toplamaya çalışırken, oğlu Faysal'ı Suriye ileri gelenleri adına lobi yapması için Şam'a gönderdi. El-Fatat'ın bir üyesi olan Faysal, Nesib el-Bekri'nin evinde Kuvvetli de dahil olmak üzere cemiyetin diğer üyeleriyle gizlice görüştü. Osmanlı makamları görüşmeyi öğrendiğinde, el-Bekri ve iki kardeşi Fevzi ve Sami'yi vatana ihanetle suçlayarak tutuklanmasını emrettiler. Kuvvetli, el-Fatat liderliği tarafından kaçışlarını kolaylaştırmakla görevlendirildi ve başarılı oldu. Misilleme olarak, Osmanlı makamları onu tutukladı ve Kuvvetli, işkence ve aşağılamaya maruz kaldı. Bununla birlikte, Kuvvetli herhangi bir şeyi itiraf etmeyi reddetti ve operasyona dahil edilmedi, bu yüzden onu bir ay sonra serbest bıraktılar. Bununla birlikte, bu deneyimin muazzam baskısı genç Kuvvetli'ye zarar verdi ve serbest bırakıldıktan sonra kır evine emekli oldu ve el-Fatat üyeleri ve muhalefet ile tüm temaslarını durdurdu.
1916'nın sonlarında Fasih el-Eyyubi, Kuvvetli'nin zamanında Nesib el-Bekri için yaptığı gibi Osmanlılar tarafından tutuklanan hasta babası Şükri el-Eyyübi için de bir kaçış yolu güvence altına almasına yardım edebileceğini umarak ona yaklaştı. Ancak, Kuvvetli'nin yardım etmeyi reddetmesine rağmen, Osmanlı makamları teması takip etti ve her iki adamı da tutukladı. Kuvvetli, el-Fatat meslektaşlarının isimlerini açıklamaya zorlamak için daha fazla işkenceye maruz kaldı. Kuvvetli, isimleri vermekten kendini alıkoymak için intihar etmeye çalıştı. Kuvvetli'nin hayatı, bileklerini kestikten sonra son dakikada el-Fatat üyesi ve doktor Ahmed Kadri tarafından kurtarıldı. 28 Ocak 1917'de Osmanlı Meclisinde vekil olarak görev yapan akrabası Şefik el-Kuvvetli tarafından kefaletle serbest bırakılmadan önce dört ay daha hapiste yattı. Hapishanedeki tecrübesi ve intihar girişimi hikâyesi, Kuvvetli'yi Suriye'de milliyetçi bir kahramana dönüştürdü.
Suriye Krallığı
1 Ekim 1918'de Emir Faysal ve İngiliz general T.E. Lawrence komutasındaki bir Arap ordusu Şam'a girdi ve Ekim ayının sonunda Osmanlı Suriyesi'nin geri kalanı İtilaf Kuvvetleri'nin eline geçti. Kurtarılan bölgenin yönetiminden Emir Faysal sorumlu oldu. Ali Rikabi'yi başbakan olarak atadı ve Kuvvetli'nin arkadaşı Nesib el-Bekri, Emir'in kişisel danışmanı oldu. Kuvvetli yirmi altı yaşındayken, Şam Valisi Alaeddin ed-Dürubi'nin yardımcısı olarak atandı.
Bununla birlikte Kuvvetli'nin neslinin çoğu, Faysal'ın liderlik becerilerinden etkilenmedi ve monarşistten ziyade cumhuriyetçi bir yönetim görüşüne çekildi. Ayrıca Faysal ve kardeşi Abdullah'ın İngilizlerle olan bağlarından şüpheleniyorlardı. 15 Nisan 1919'da el-İstiklal Partisi ("İstiklal Partisi") adı altında gevşek bir koalisyon kurdular. Partinin pan-Arap, laik, İngiliz karşıtı ve Haşimi karşıtı bir görünümü vardı ve çoğunlukla seçkin sınıflardan genç eylemcileri cezbettiler. Kuvvetli dışındaki tanınmış üyeler arasında Adil Arslan, Nabih el-Ezma, Riyad es-Sulh, Sadullah el-Cabiri, Ahmed Kadri, ve vardı. Görünüşte hükûmet için çalışmasına rağmen, Kuvvetli çabalarını hükûmetin himayesi dışındaki milliyetçi faaliyetlere adadı. El-İstiklal'e ek olarak, Filistin liderliğindeki Arap Kulübünün Şam şubesinin bir üyesiydi.
ABD tarafından Büyük Suriye'deki ulusal duyarlılığı ölçmek için gönderilen 1919 King-Crane Komisyonu ile yaptığı toplantıda Kuvvetli, Suriye'de bir Amerikan askeri varlığı fikrini reddetti ve Crane'e "Egemenliğin azaltılması müzakere edilemez" dedi ve bunun yerine ABD'nin Suriyelilere "devletlerini kurmaları ve topraklarında barış içinde yaşamaları" için yardım etmesini önerdi. Bununla birlikte Fransız kuvvetleri, Fransa ve İngiltere'nin Osmanlı İmparatorluğu'nun eski Arap topraklarını kendi aralarında paylaştıkları Sykes-Picot Anlaşması'nı uygulamak için 1919'da Suriye kıyılarına çıkartma yapmaya başlamıştı bile. Mart 1920'de Milletler Cemiyeti, Fransa'ya Suriye ve Lübnan üzerinde bir manda verdi ve buna karşılık olarak Emir Faysal 8 Mart 1920'de kendisini Suriye kralı ilan etti. Kral Faysal mandayı kabul etmeyi reddedince, Fransızlar Şam'a yürüdü. Dönemin savunma bakanı olan Yusuf el-Azma küçük bir kuvveti komuta etti ve 23 Temmuz 1920'de Meyselun Muharebesi'nde Fransızlarla çarpıştı. Savaş Fransızlar için kesin bir zaferle sonuçlandı ve ertesi gün Fransız kuvvetleri Şam'ı işgal etti. Kral Faysal Avrupa'ya sürüldü ve Fransız Suriye ve Lübnan Mandası resmen ilan edildi.
Suriye bağımsızlık hareketinin lideri
Suriye-Filistin Kongresi temsilcisi
Fransızlar, 1 Ağustos 1920'de Kuvvetli de dahil olmak üzere 21 milliyetçi lideri ölüme mahkûm ederek yönetimlerine başladılar. Kuvvetli, tutuklama emri çıkarılmadan sadece saatler önce kaçmayı başardı. Şam'dan arabayla İngiliz mandası altındaki Filistin'deki Hayfa'ya ve kısa bir süre sonra da Mısır'daki Kahire'ye kaçtı. Oradan Kuvvetli, zamanının çoğunu Arap dünyası ve Avrupa'yı dolaşarak fiili elçisi olarak geçirdi. Avrupa'daki ve Arap dünyasındaki Arap milliyetçisi eylemciler arasındaki başlıca bağlantı oldu.
Avrupa'da, özellikle Fransız karşıtı duyguları yaymak için önde gelen Arap milliyetçisi entelektüel Şekib Arslan ile çalıştığı Berlin'i ziyaret etti ve Fransız Mandası yetkililerinin Kuvvetli'yi "en tehlikeli" Suriyeli sürgünlerden biri olarak etiketlemesine yol açtı. 1925'te Arabistan'ın çoğunu yöneten ve Hicaz'daki Haşimi topraklarını ele geçiren İbn Suud ile yakın ilişkiler geliştirdi. Kuvvetli ve Suud Hanedanı; kendi ailesinin ticari bağlarından ve Kuvvetli'nin Faysal'ın yönetimi sırasında Arabistan'a gönderdiği İbn Suud'un Suriyeli danışmanı Şeyh Yusuf Yasin ile olan dostluğundan kaynaklanan bir ilişkiye sahipti. Haşimilere şiddetle güvenmeyen Kuvvetli, İbn Suud'un Arabistan'ın çoğunu nispeten hızlı fethinden etkilendi ve Suudileri Orta Doğu'daki İngiliz ve Fransız sömürge yönetimine karşı güçlü bir potansiyel müttefik gördü. 1925'te Kuvvetli, İbn Suud ile Suriye-Filistin Kongresi arasında aracı olarak konumunu sağlamlaştırmıştı. Bununla birlikte Suudi fonunu elde etmesi onu, Kongrenin baş finansörü Michel Lutfallah ile arasını açtı.
Büyük Suriye İsyanı'nın finansmanı
1925 yazında, Sultan el-Atraş liderliğindeki Havran'ın Dürzi reisleri ile Fransız makamları arasındaki gerilim, aylar içinde Suriye'nin her tarafına yayılan Büyük Suriye İsyanı ile doruğa ulaştı. Kuvvetli'nin İstiklal Partisi, isyan için bir mali destek ağı kurması için Kudüs Başmüftütüsü Emin el-Hüseyni'ye lobi yaparken, Kuvvetli zaten Hicaz'dan fon ve silah akışını güvence altına almış ve ayrıca askeri yardımın bir kısmını Kudüs'e tabanlı komiteye yönlendirmişti. İsyanın ilk ivmesi 1926'nın ortalarında gerilemeye başlayınca, Suriye içindeki ve dışındaki muhalefet liderleri arasındaki çekişmeler önemli ölçüde arttı. Kuvvetli, Kahire'deki rakipleri tarafından, ailesinin Guta'daki geniş kayısı bahçelerine yönelik isyancı baskınlarını önlemek için topladığı paranın bir kısmını cebe indirmek ve bu amaçla isyancılara ödeme yapmakla suçlandı. Kuvvetli ve Arslan gibi İstiklalciler ile el-Bekri ve Şahbandar gibi diğer Suriyeli milliyetçi liderler arasındaki gerilimler özellikle keskindi. İkinci grup, Kuvvetli'yi isyanın gerçeklerinden uzak durmakla ve Kuvvetli ise Şahbandar'ı ayaklanmayı durdurmaya çalışarak ihanetle suçladı.
Ulusal Bloktaki rolü
1927'nin sonlarında Kuvvetli, Suriye-Filistin Kongresinin İstiklal ağırlıklı Yürütme Komitesine başkanlık etti. Ancak Lutfallah, kendisine Kongre Yürütme Komitesi adını da veren ayrı bir rakip komiteye başkanlık etti. İkisi de Kahire'deydi. O zamanlar yerel olarak "kayısı kralı" olarak bilinen Kuvvetli, tarım arazilerinden elde ettiği geliri Şam'ın Eski Şehri'nde bir destek ağı oluşturmak için kullandı. 1930'da Kuvvetli'nin genel af kapsamında Suriye'ye dönmesine izin verildi. Daha sonra, Fransızlar tarafından hoş görülse de Suriye'deki önde gelen muhalefet hareketi olan Ulusal Blok'a katıldı. Bloğun Şamlı liderlerinin ılımlı tutumlarına karşı çıksa da ancak gruba katılarak önemli bir siyasi oyuncu olarak kalabileceğine karar verdi. Blok'u daha kararlı bir milliyetçi rotaya yönlendirmeye çalıştı ve Şam'ın geleneksel olarak milliyetçi bazı mahallelerinin (El-Meydan ve ) sakinleri şehrin tüccarları ve yükselen sanayicileri arasındaki ilişkilerine dayanarak destek tabanını genişletmeye çalıştı. Ayrıca 1933'ten itibaren Milliyerçi Hareket Birliğinin (MHB) sadık pan-Arabistlerinden destek almaya çalıştı. 1935-36'ya kadar MHB üyelerinin çoğunu kendi arazi geliştirme şirketini (Filistin'deki Siyonist örgütlere arazi satışlarını önlemeyi amaçlayan) finanse ederek ve liderlerinden bazılarını Blok'a bağlı şirketlerin yönetim kurullarına atayarak birleştirmeyi başardı.
1936'da, Fransa'nın Suriye'deki rolünün yeniden müzakere edilmesini talep etmek için ülkede bir genel grev sürerken Kuvvetli, Blok'un içişlerinden sorumlu başkan yardımcılığına atandı, ancak Fransa'da Fransızlarla müzakereleri yöneten müzakere komitesinin bir parçası değildi. Fransızlar onaylamasa da ayın sonunda yeni bir antlaşma yapıldı. O zamandan sonbahara kadar Kuvvetli, Suriye'deki milliyetçi safları birleştirme çabalarına öncülük etti ve MHB lideri Sabri el-Aseli'yi Blok'un en yüksek yönetim organına katılmaya ikna etti. Kuvvetli, kendisi gibi birçok önde gelen pan-Arabistin desteğini alarak Blok içindeki konumunu, özellikle de başlıca milliyetçi rakibi Cemil Merdam Bey ile ilgili olarak güçlendirdi. Kuvvetli, 1936'dan 1938'e kadar olarak görev yaptı.
20 Mart 1941'de II. Dünya Savaşı sırasında, Vichy Fransası Suriye'nin kontrolünü elinde tutarken Kuvvetli; ülkede gıda kıtlığı, yüksek işsizlik ve yaygın milliyetçi ayaklanmaların olduğu bir dönemde Suriye'nin derhal bağımsızlığı için çağrıda bulundu. Ülkedeki Vichy birlikleri, Temmuz ayında Müttefik kuvvetler tarafından yenilgiye uğratıldı ve Kuvvetli, savaş sırasında Suriye'den ayrıldı. 1942'de geri döndü. Fransa 27 Eylül'de Suriye'nin bağımsızlığını resmen tanıdı. Ancak Fransız birlikleri geri çekilmedi ve Fransız manda yetkilileri tarafından ulusal seçimler ertelendi.
İlk başkanlık dönemi
1943 seçimi
Fransız Mandası altındaki Suriye'deki 1943 ulusal seçimlerinden önce Fransız makamları, Kuvvetli'nin devlet başkanlığına seçilmesini güvence altına almak için Fransa'nın yardımına karşılık, bağımsız bir Suriye'nin Fransa ile müttefikliğini ve yakın askeri işbirliğini garanti eden bir anlaşma yayınlamak amacıyla Ulusal Blok'un başkanı olarak Kuvvetli ile müzakere etmeye çalıştı. Kuvvetli, Suriye halkının bu tür müzakerelere olumsuz bakacağına inanarak reddetti. Ayrıca, Fransa'nın desteğine aldırmaksızın Ulusal Blok'un seçimleri kazanacağından emindi. Kuvvetli oylamayı kazandı ve 17 Ağustos 1943'te Suriye devlet başkanı oldu.
Suriye'nin bağımsızlığı
Kuvvetli, devlet başkanı olarak Suriye'nin Fransa'dan bağımsızlığı için baskı yapmaya devam etti. Hükûmetine Amerikan ve İngiliz desteğini toplamak amacıyla, Suriye'yi Müttefiklerle hizaya sokarak Mihver Devletleri'ne karşı savaş ilan etti. Fransa'nın manda yönetimine tepki olarak ülke çapında büyüyen huzursuzluk, Mayıs 1945'te Fransızların Şam'a ve diğer Suriye şehirlerine yönelik askeri saldırılarına yol açtı. Yetkililere yardım etmek için Suriye'ye daha fazla Fransız askerinin inmesi planlandı. Ancak Kuvvetli'nin müdahale talebi üzerine İngiliz birlikleri Ürdün'den ve 1 Haziran'da Şam'a girdi. Sonuç olarak Fransız askerî harekâtı hemen durma noktasına geldi. Birleşik Krallık ve ABD, Fransa'nın Suriye'deki askerî harekâtını Orta Doğu'da daha fazla huzursuzluk için potansiyel bir katalizör ve bölgedeki İngiliz ve Amerikan iletişim hatlarına bir zarar olarak görmüşlerdi.
Fransız birliklerinin ülkeden kısmen çekilmeye başlaması üzerine Kuvvetli, ABD elçisi ve Suriye misyonunun Birleşmiş Milletler başkanı Faris el-Huri'ye Suriye'nin bağımsızlığı konusunu Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne (BMGK) götürmesi talimatını verdi: "[ABD Başkanı Harry] Truman'a gidin ve ona Fransızların Suriye'deki toprakları başımızın üstünde sürdüğünü söyleyin!" Huri, Fransa'nın Suriye'den çekilmesi için BMGK'ye dilekçe vermeye hazırlandı. ABD ve İngiltere, Suriye'nin talebini desteklediler ve Kuvvetli'ye İngiliz birliklerinin Suriye'nin kontrolünde olduğunu bildirdiler ve Kuvvetli'nin ülkede akşamları sokağa çıkma yasağının uygulanmasında işbirliği yapmasını istediler. Kuvvetli buna uydu ve İngiliz hükûmetine minnettarlığını dile getirdi. Fransa, Birleşik Krallık, ABD, SSCB ve Çin arasındaki bir zirvede Fransa, İngilizlerin ordusunu Levant bölgesinden çekme sözü karşılığında hem Suriye hem de Lübnan'dan çekilmeyi kabul etti. Kuvvetli, Suriye'nin konferansın dışında bırakılmasına kızdı ve Truman ve Winston Churchill ile bir zirve talep etti, ancak reddedildi.
İdari yetkilerin Suriye hükûmetine devri, Kuvvetli'nin Suriye Ordusunun kurulduğunu ve başkomutan olarak konumunu açıkladığı 1 Ağustos'ta başladı. Kuvvetli ayrıca Huri'den bir kabine kurmasını istedi. Kabine, 24 Ağustos'ta kuruldu. Fransızlar 15 Nisan 1946'da Suriye'den çekilmelerini tamamladılar ve Kuvvetli 17 Nisan'da Suriye'nin bağımsızlık gününü ilan etti.
Bağımsızlık sonrası siyaset
Suriye'nin bağımsızlığının ardından Ulusal Blok dağıldı ve yerini Ulusal Parti ve Halk Partisi aldı. Kuvvetli'nin liderliği; Aseli, Cabiri ve Haffar gibi daha eski politikacılar tarafından desteklenirken, Nazım el-Kudsi'nin Halk Partisi ve Ekrem el-Havrani'nin Arap Sosyalist Partisi, Baas Partisi, Suriye Sosyal Milliyetçi Partisi (SSMP), Müslüman Kardeşler ve Suriye Komünist Partisi (SKP) gibi yükselen liderler tarafından giderek daha fazla meydan okumayla karşılaştı. Kuvvetli ile Irak ve Ürdün Haşimi kralları - Abdullah I ve Faysal II - arasındaki düşmanca ilişkiler arttı. Haşimiler Suriye, Irak ve Ürdün'ü Haşimi monarşik yönetimi altında birleştirmeye çalışırken ve Kuvvetli, Irak ve Ürdün'ün kendi liderliğindeki cumhuriyetçi bir Suriye'ye katılmasına karşı çıktı. Haşimiler, Suriye'nin önemli bir şehri ve ekonomik merkezi olan Halep'te, özellikle de Kuvvetli'nin Halep merkezli müttefiki Cabiri'nin 1947'deki ölümünden sonra, etkili bir güç haline gelen Halk Partisinde destek buldu.
1947'nin başlarında, Kuvvetli ve parlamentodaki en büyük parti olan Ulusal Parti, Kuvvetli'nin yeniden seçilmesini sağlamak için anayasada bir değişiklik yaptı. Hareket, rakip Suriye partileri ve muhalefet politikacılarının güçlü bir şekilde muhalefetiyle karşılandı ve bir sonraki devlet başkanlığı seçimlerinde Kuvvetli'yi koltuğundan etmek için bir kampanya başlatıldı. Kuvvetli'nin müttefikleri 1947 parlamento seçimlerinde 127 sandalyeden 24'ünü kazandı, bağımsızlık sonrası Suriye'de ilk kez muhalefet 53 ve herhangi bir siyasi partiye bağlı olmayan bağımsızlar ise 50 sandalye kazandı. Kuvvetli'nin bazı müttefikleri Ulusal Partiden ayrıldı. Eski devlet başkanı Etâsî, Kuvvetli'nin Suriye'nin içişlerini yönetmesinden duyduğu hayal kırıklığı nedeniyle siyasetten emekli oldu. Kuvvetli, Cemil Mardam Bey'i Ekim ayında, çoğunluğu Batı yanlısı politikacılardan oluşan yeni bir kabine kurmakla görevlendirdi.
Kabinedeki Amerikan yanlısı figürlerin yoğun varlığına ve Kuvvetli'nin ABD ile başlangıçtaki sıcak ilişkilerine rağmen, iki ülke arasındaki ilişkiler yeni doğmakta olan Soğuk Savaş ve Kuvvetli'nin bölgedeki ABD çıkarlarına zarar verdiğine dair görüşler sebebiyle çözülmeye başladı. Kuvvetli, SKP ve başkanı ile yakın ilişkiler geliştirdi ve bu, ABD Kongresinin 1947 sonlarında Kuvvetli'nin Suriye Ordusu için silah talebini reddetmesine katkıda bulunan bir faktör oldu. Kuvvetli ayrıca Suriye'deki Trans-Arap boru hattının (Suudi Arabistan petrol sahalarını Lübnan'a bağlamak için) inşasını da reddetti. Kuvvetli, boru hattının inşasının çoğunluğu İngilizlere ait olan Irak Petrol Şirketini tehdit edeceğinden ve Moubayed'e göre halkın projeyi "dolaylı dış ekonomik kontrolün yeni bir biçimi" olarak göreceğine inandığı için İngilizleri ve Suriye halkını üzeceğinden korkuyordu. ABD'nin İsrail'e - özellikle Truman yönetimindeki - desteği ve Kuvvetli'nin Siyonizme kararlı muhalefeti, bir başka gerilim kaynağıydı.
İkinci başkanlık dönemi
1948 seçimi
Bir başkanın birden fazla dönem aday gösterilmesine izin verecek şekilde değiştirilen anayasa ile Kuvvetli, beş yıllık bir dönem için daha seçime katıldı ve 18 Nisan 1948'de çok az çoğunlukla Halid el-Azm'a karşı kazandı.
1948 Arap-İsrail Savaşı
Kuvvetli, Filistin'in %56'sını Yahudi devletine tahsis edecek olan planın Filistinli Arap çoğunluğun haklarını ihlal ettiğini savunarak, İngiliz Filistin Mandası'nın ayrı Yahudi ve Arap devletlerine bölünmesine karşı çıktı. Öneri BM oylamasından geçti ve Suriye kısa süre sonra, Arap Kurtuluş Ordusunun (AKO) kurucu ortağı olarak savaş hazırlıkları yaptı. Kuvvetli, Arap dünyasının dört bir yanından savaşçıları çekmek ve Arap düzenli ordularının yerini almak için gönüllü bir güç olarak AKO'nun oluşturulmasını önermişti. AKO'nun kurulması, BM'nin bölünme oylamasının ardından Arap Birliği tarafından desteklendi ve Büyük Suriye İsyanı ile 1936 Filistin İsyanı'nda başrol oynayan Suriyeli bir komutan olan Fevzi el-Kavukçu komutanlığına atandı. Kuvvetli, Suriye ordularının ve Arap dünyasının Yahudi güçlerine başarılı bir şekilde karşı koymaya hazır olduğuna inanmıyordu ve 1948'in başlarında savaş yaklaşırken, Arap Birliği başkanı Arap ordularını Filistin'e sokmaması için dilekçe verdi. Bunun yerine Kuvvetli, yerel Filistinli Arap savaşçılara silah ve finansman sağlamayı teklif etti. Azzam, Kuvvetli'nin fikrine katılmadı Arap hükûmetlerini ordularını göndermeleri için toplama çabalarına devam etti. 15 Mayıs'ta, İsrail'in kurulduğunun duyurulmasının ardından Kuvvetli, Suriye Ordusu'na derhal Filistin'e girmesini emretti.
4500 askerden oluşan Suriye Ordusu, savaşın ilk birkaç gününde taarruzlarında çoğunlukla püskürtülmüş ve Suriye sınırı boyunca küçük bir alanı kontrol altına almıştı. Ordunun kötü performansının bir sonucu olarak, Kuvvetli savunma bakanı görevinden istifa etmesi için baskı yaptı ve Şarabati 24 Mayıs'ta istifa etti. Daha sonra, savaşın aynı döneminde, Genelkurmay Başkanı yerine Hüsnü Zaim'i getirdi. Savaşın ardından Kuvvetli, Zaim'i askeri yetersizlik ve subaylarını da vurgunculuk yapmakla suçladı. Buna karşılık Zaim, Kuvvetli'yi çatışma sırasında kötü yönetimle suçladı. Suriye halkı, ordunun zayıf performansından Kuvvetli'yi sorumlu tuttu ve milliyetçi itibarına dayanan popülaritesinin daha da aşınmasına neden oldu. Suriye basını da Kuvvetli ve Başbakan Merdam Bey'i sert bir şekilde eleştirdi ve onları görevlerinden ayrılmaya çağırdı. Mardam Bey 22 Ağustos 1948'de istifa etti ve yerine Halid el-Azm geçti.
Suriye'de, ABD Başkanı Harry Truman İsrail'i tanıdığı için kınayan kitlesel gösteriler düzenlendi. General Motors'un ofisleri gibi Şam'daki sinagoglar da saldırıya uğradı. Amerikalı yetkililer, gösterileri durdurmaya çalışmadıkları için Kuvvetli'de hüsrana uğradılar. Mısır, Ürdün ve Lübnan, Şubat ve Nisan 1949 arasında İsrail ile ateşkes anlaşmaları imzaladıklarında, Kuvvetli yönetimindeki Suriye bunu yapmadı ve Mart ayında Rodos'taki ateşkes müzakerelerine katılmak üzere bir heyet göndermedi.
1949 Darbesi
29 Mart 1949'da Zaim, Kuvvetli'yi deviren bir darbe gerçekleştirdi. Zaim'in birlikleri Şam'a girdi ve Kuvvetli'nin evini bastı. Ordu subayı İbrahim el-Hüseyni onu tutuklamadan önce muhafızını silahsızlandırdılar ve gece kıyafetleri içindeki Kuvvetli ile yüzleştiler. Üzerini değiştirmesine izin verilen Kuvvetli, yetkililer tarafından şehrin Mezzeh Hapishanesi'ne götürüldü . Başbakan el-Azm da tutuklandı. İddiaya göre darbe, ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı tarafından desteklendi ve birlikte planlandı. ABD, Zaim'in hükûmetini tanıyan ilk ülke oldu. Onu İngiltere, Fransa ve Irak ile Ürdün Haşimi krallıkları izledi. Kuvvetli'nin annesi, darbeden yaklaşık bir hafta sonra kalp krizinden öldü.
Mısır'da sürgün
Mısır ve Suudi hükûmetleri, müttefik olarak gördükleri Kuvvetli'nin hayatını bağışlamaları için yaptıkları baskının bir sonucu olarak Zaim, Kuvvetli'yi Nisan 1949 ortalarında hapishaneden serbest bırakmayı kabul etti. Kuvvetli, başkanlıktan resmen istifa ettikten sonra Mısır'ın İskenderiye kentine sürgüne gönderildi. Mısır'da Kral Faruk ve Temmuz 1952 devriminden sonra iktidara gelen Hür Subaylar tarafından onur konuğu olarak saygı gördü. Devrik Kral Faruk ile olan olumlu ilişkisine rağmen Kuvvetli, 1954'te Mısır'ın lideri olan Hür Subayların kurucusu Cemal Abdünnasır ile yakın bir dostluk geliştirdi.
Üçüncü başkanlık dönemi
1955 seçimleri
Kuvvetli, 1955'te Devlet Başkanı Edib Çiçekli'nin devrilmesinin ardından ve Haşim el-Etâsî'nin başkanlığı sırasında Suriye'ye döndü. Kuvvetli, Ağustos 1955 devlet başkanlığı seçimlerinde 63 yaşındayken adaylığa girdi. Kazanmak için 142 üyeli Suriye Parlamentosunda üçte iki çoğunluk sağlaması gereken Kuvvetli, ilk turda ana rakibi Halid el-Azm'ı 89'a 42 mağlup etti (diğer altı oy geçersiz sayıldı). Bu, ikinci tur oylamaya neden oldu ve Kuvvetli, Azm'ın 41'ine karşı 91 oyla başkanlığı kazandı (beş oy boş ve iki oy geçersizdi.) Kuvvetli'nin devlet başkanlığı yarışı, Mısır ve Suudi Arabistan hükûmetleri tarafından desteklendi. Her ikisi de Kuvvetli gibi Bağdat Paktına muhalefette müttefikti.
Başbakan Sabri el-Aseli, Baas Partisinin kabineden çekilmesinin ardından 6 Eylül'de görevinden istifa etti. Sonuç olarak Kuvvetli, Lütfi el-Haffar'ı başbakan olarak aday göstermeye çalıştı, ancak Baasçıların muhalefetinden sonra vazgeçti. Daha sonra Kuvvetli, 'dan bir kabine kurmasını istedi; ancak Kikhiya, Suriye Ordusundan gelen etkinin hükûmeti gerçek güçten mahrum edeceğini öne sürerek reddetti. Mısır Devlet Başkanı Nasır, Aseli'nin yeniden atanmasını tavsiye etti, ancak Kuvvetli reddetti, bunun yerine bağımsız bir siyasetçi olan Said el-Gazi'yi seçti. Gazi kabul etti ve ardından bir ulusal birlik hükûmetine başbakanlık etti.
Tarafsızlığın benimsenmesi
Kuvvetli'nin liderliğindeki Suriye - Kuvvetli'nin muhafazakar görüşlerine rağmen - Soğuk Savaş'ın ortasında giderek artan bir şekilde tarafsız bir politikaya doğru ilerledi. Bununla birlikte, 10 Eylül'de Kuvvetli önce ABD'den resmi bir silah talebinde bulunmayı seçti, ancak sonunda ABD Dışişleri Bakanı John Foster Dulles'in desteğine rağmen reddedildi. 1956'dan başlayarak Kuvvetli, ekonomik ve askeri yardım için Doğu bloğuna yönelmeye başladı. Görev süresi boyunca Kuvvetli, Suriye'nin Yugoslavya, Hindistan ve Mısır gibi diğer tarafsız ülkelerle ve aynı zamanda Sovyetler Birliği (SSCB) ve Doğu Bloku ile ilişkilerini ilerletti. Bu politikanın izlenmesi, kısmen, onları Bağdat Paktının güçlü muhalifleri olarak gören Suudi ve Mısır hükûmetleri tarafından Suriye'deki sol hareketlere sağlanan destekten ve Suriye'nin ordusunda son derece etkili olan sol gruplardan kaynaklanıyordu. Kuvvetli ve Nasır, Mart 1955'te Bağdat Paktına karşı ağırlık oluşturacak bir savunma düzenlemesi olan Mısır-Suriye Anlaşması'nı başlattı. Anlaşma, bir saldırı durumunda bir ülkenin diğerine yardım edeceğini, ortak askeri faaliyetleri koordine etmek için çok sayıda komitenin kurulmasını ve Mısırlı subay Abdülhakim Amir başkanlığındaki ortak bir askeri komutanın oluşturulmasını şart koşuyordu. Anlaşma 20 Ekim'de imzalandı.
Ülkede büyüyen sol eğilimden giderek daha fazla endişe duyan Kuvvetli, 15 Şubat 1956'da siyasi yelpazenin her yerinden partileri içerecek bir ulusal birlik hükûmeti çağrısında bulundu. Baasçıların muhalefetine rağmen Kuvvetli, Siyonizme ve emperyalizme karşı bir dış politikanın yanı sıra Soğuk Savaş ortasında tarafsızlığın benimsenmesini gerektiren bir "ulusal antlaşma"ya başkanlık etmeyi başardı. Yine de Kuvvetli'nin tavsiyesine rağmen Başbakan Gazi, Batı Avrupa'ya buğday satış yasağını kaldırma kararına karşı protesto gösterilerine öncülük eden Baasçıların ve komünistlerin baskısı sonucu Haziran 1956'da görevinden istifa etti. Birkaç seçenekle karşı karşıya kalan Kuvvetli, Aseli'yi yeniden başbakan olarak atadı. Aseli, birlik müzakerelerini başlatma sözü de dahil olmak üzere Mısır ile bağları daha da güçlendirmek için harekete geçti ve Baasçıları Ekonomi ve Dışişleri Bakanlığı pozisyonlarına atadı.
Ekim 1956'da Sina Yarımadası ve Süveyş Kanalı'nın İngiliz, Fransız ve İsrail kuvvetleri tarafından üçlü işgalinin ardından Kuvvetli, İngiltere ile olan bağlarını kopardı. Kuvvetli, Mısır savunmasına yardım etmek için yüzlerce asker gönderdi ve Moskova'ya acil bir ziyarette bulunarak, Nasır için Sovyet desteğini Başbakan Nikita Kruşçev'den talep etti ve üçlü kuvvetlerin "Mısır'ı yok etmek istediğini" söyledi. Kamuoyunun baskısına yanıt olarak, Aralık ayı sonlarında Başbakan Aseli kabinesini değiştirerek birkaç muhafazakar arkadaşını görevden aldı ve hükûmetteki solcu etkiyi güçlendirdi.
Sol etkiyle yüzleşmek
Temmuz 1957'de, Kuvvetli'nin müttefiki Suudi Arabistan ile Suriye'nin rakipleri olan Irak ve Ürdün hükûmetleri arasındaki ilişkiler, bölgenin muhafazakar monarşileri arasındaki büyüyen bağları sıkıntılı gören Suriye'deki sol akımın protestolarına önemli ölçüde ısındı. El-Azm, Mişel Eflak ve Ekrem el-Havrani de dahil olmak üzere bir dizi Suriyeli siyasi şahsiyet tarafından Kral Suud'a yönelik bir dizi kamuoyu eleştirisinin ardından Suud, Suudi Arabistan'daki Suriye varlıklarını dondurdu ve protesto amacıyla büyükelçisini Suriye'den geri çekti. İki ülke arasındaki krize tepki olarak alarma geçen Kuvvetli, Aseli'ye hükûmetini Suriye Parlamentosunun ve basındaki bazılarının Suudi karşıtı görüşlerinden alenen uzaklaştırmasını ve Suud'dan alenen özür dilemesini emretti. Ayrıca Kuvvetli, komünist es-Sarkha gazetesinin kapatılması için bizzat bir hükûmet emri yayınladı.
6 Ağustos'ta Kuvvetli, SSCB ile Suriye'deki geliştirme çalışmalarını finanse etmek için uzun vadeli bir Sovyet kredisi ve Sovyetlerin Suriye tarım ve tekstil fazlasının büyük bir bölümünü satın almasını gerektiren uzun vadeli bir anlaşma yaptı. ABD'nin, Suriye'de komünistlerin yönetimi ele geçirmeye yaklaşmasından korkması, Kuvvetli hükûmetini eski başkan Çiçekli ile değiştirmek için CIA destekli bir darbe girişimine yol açtı. Ancak darbe planı 12 Ağustos'ta Suriye istihbarat şefi Abdülhamid es-Serrac tarafından engellendi ve sonuç olarak Suriye, ABD askerî ataşesini Şam'dan ihraç etti. Darbe planını reddeden ABD, buna Suriye büyükelçisini Washington'dan ihraç ederek ve Suriye'deki büyükelçisini geri çekerek yanıt verdi.
Suriye'deki solcu etki, krizin hemen ardından daha da arttı. 15 Ağustos'ta, Marksist eğilimleri olan ve Lübnan'ın Sayda kentinden yüksek rütbeli bir subay olan , genelkurmay başkanı olarak atandı ve birkaç orta düzey subayın yerini komünist subaylar aldı. Kuvvetli, devlet başkanlığından Sovyet eğilimli Azm lehine istifa etme planlarının ortasında Mısır'a uçtu. Ancak 26 Ağustos'ta Suriye'ye döndü. ABD destekli bir Türkiye veya Irak-Ürdün'ün Suriye'yi olası bir komünist devralmayı önlemek için işgal edeceğine dair söylentilerin bölgeyi kasıp kavurmasıyla gerginlikler tırmanıyordu. Kuvvetli'nin Suriye ile Suudi Arabistan arasındaki bağları onarmadaki daha önceki başarısı bu dönemde özellikle faydalı oldu. Suud, Başkan Dwight D. Eisenhower'ın Orta Doğu'daki komünist ve Arap milliyetçilerinin etkisini kontrol altına almayı amaçlayan bir politika olan Eisenhower Doktrini'ni onaylama çağrısını reddederek, sol harekete karşı önemli bir denge unsuru olarak gördüğü Kuvvetli'ye derhal tam desteğini verdi. Ayrıca 25 Ağustos'ta Kuvvetli'nin Şam'a davetini kabul etti ve Suudi Arabistan'ın Suriye'yi herhangi bir saldırıda destekleyeceğini açıkça belirtti. Irak Başbakanı de 26 Ağustos'ta ziyaret ettiğinde, Irak monarşisinin bir saldırısını desteklemesine rağmen Suriye'ye desteğini ilan etti. Hem Suud hem de Cevdet, Suriye'nin liderliğini Doğu bloğuna artan bağımlılığı nedeniyle özel olarak eleştirdi.
Bununla birlikte, ABD ve Bağdat Paktındaki müttefikleri, Suriye'nin Sovyetlerin bir uydusu haline gelmesinden gerçekten korktular ve Eylül toplantısında Kuvvetli hükûmetinin kaldırılması gerektiğine karar verdiler. Aynı ay, Türk birlikleri Suriye sınırı boyunca yığıldı. 13 Ekim'de Bağdat Paktı ülkelerini kınayan bir radyo kampanyası başlatan Nasır, Arapların Türkiye'ye karşı gücünü göstermek için Suriye'nin kuzeyindeki Lazkiye limanına, çoğunluğu sembolik olan 1500 Mısır askerini Suriye ve pan-Arap halkı takdiri üzerine gönderdi. Ürdün ve Irak liderleri, Kuvvetli'ye Suriye'nin iç işlerine karışmak gibi bir niyetleri olmadığı konusunda derhal güvence verdi. Nasır, görünüşe göre müttefiki Kuvvetli'yi pas geçerek konuşlandırmayı onun yerine subaylar Serrac ve Bizri ile koordine etti. Çağdaş tarihçi Selim Yakub'a göre, Kuvvetli bu gerçeği Mısır'ın hamlesi hakkında önceden kendisine danışılmadığından şikayet eden Suud'a, "Kuvvetli'nin siyasi alakasızlığının kabulü" olarak aktardı.
Serrac ve Bizri, siyasi grupların gücünü kontrol ederek ve Nasır'ın muhaliflerini subaylardan temizleyerek Suriye siyasetinde önemli bir etkiye sahipti. Bu Kuvvetli için bir endişe kaynağıydı, ancak kısmen Nasır'ın baskısı nedeniyle her iki adamı da görevlerinde tuttu. Kuvvetli, önde gelen Arap sosyalist lideri Ekrem el-Havrani'yi parlamento başkanlığına ve pan-Arabist Baas Partisinin kurucu ortağı Selahaddin el-Bitar'ı dışişleri bakanlığına atayarak Bizri ile olan bağlarını daha da sağlamlaştırdı.
Mısır ile birlik
Mısır'ın askeri müdahalesinin yarattığı coşkunun ortasında Suriye ile Mısır arasında ciddi birlik tartışmaları başladı. Ekim ayının sonlarına doğru, Mısır parlamento başkanı Enver Sedat, dayanışma jesti olarak Şam'daki Suriye Parlamentosunu ziyaret etti. Ziyaretini Suriye Parlamentosunun Mısır ile bir birliğe girilmesi yönünde oybirliğiyle karar vermesiyle sonlandırdı. Bir Suriye heyeti daha sonra Nasır'ı Suriye ile birliği kabul etmeye ikna etmek için Kahire'ye gitti, ancak Nasır delegelere ve Şam'da bulunan Kuvvetli'ye birlik konusundaki çekincelerini dile getirdi. Nasır, Suriye ordusunun ülkenin siyasi işlerine olağan müdahalesine ve ülkelerin ekonomileri ile siyasi sistemlerindeki büyük farklılıklara karşı temkinliydi. Suriye siyasi ve askeri liderliği, Nasır'ı hem Arap milliyetçiliğine samimi bağlılıktan hem de artan komünist etki nedeniyle ülkede yaklaşmakta olan çekişmeyi yalnızca Mısır ile birleşmenin önleyebileceğinin farkına varması konusunda baskı yapmaya devam etti.
Aralık ayında Baas Partisi, Mısır ile federal birlik içeren bir öneri hazırlayarak komünist rakiplerini topyekûn bir birlik önermeye sevk etti. Komünistler Mısır ile birleşmeye daha az hevesli olsalar da Suriye halkının önüne birliğe en bağlı grup olarak görünmeye çalıştılar ve özel olarak Nasır'ın teklifi ilk kez olduğu gibi reddedeceğine inandılar. Tarihçi Adeed Dawisha'ya göre, "komünistler kendilerini geride bıraktılar. ... bütün konuşmalar ve birlik vaatleriyle çıldırmaya sürüklenen bir halkın öncülük ettiği gelişen olaylara hazırlıksızdılar." 11 Ocak 1958'de, komünist Genelkurmay Başkanı Bizri, birlik için baskı yapmak üzere bir subay heyetine önderlik etti. Bunun yerine Mısır büyükelçisi Mahmud Riyad, Kuvvetli'ye Bizri'nin hareketini bildirdi. Kuvvetli, ordunun bu hareketine kızdı ve Riyad'a bunun bir darbe olduğunu ve Mısır'ın suç ortağı olduğunu söyledi.
Kuvvetli, birlik görüşmeleri üzerindeki etkisini göstermek için 16 Ocak'ta Dışişleri Bakanı el-Bitar'ı tartışmalara katılmak üzere Kahire'ye gönderdi. Nasır, Suriye önerisinde hâlâ tereddütlü ve yakın çevresinin cesareti kırılmış olsa da Bizri'nin liderliği ve Kuvvetli'den özerkliğinin kanıtladığı gibi, komünistlerin Suriye'deki gücüyle giderek daha fazla ilgilenmeye başladı. El-Bitar da dahil olmak üzere, delegasyonun Arap milliyetçisi üyeleri tarafından daha fazla baskı gördü; bu üyeler, komünistlerin yaklaşmakta olduğunu ima etti ve kendisine acilen Suriye'yi "terk etmemesi" çağrısında bulundu.
Nasır nihayetinde birliği kabul etti, ancak tek parti sistemini, birleşik bir ekonomiyi ve Suriye'nin Mısır sosyal kurumlarını benimsemesini şart koşarak ve onun şartlarına sıkı sıkıya bağlı olarak kurulmasında ısrar etti; sonucunda tam gelişmiş bir birlik olacaktı. Suriye'nin siyasi liderleri, özellikle komünistler, Baasçılar ve muhafazakarlar, Nasır'ın şartlarını olumsuz gördüler, ancak yine de artan halk baskısına yanıt olarak onları kabul ettiler. Kuvvetli, Nasır ile anlaşmayı sonuçlandırmak için Şubat ortasında Kahire'ye gitti ve 22 Şubat'ta Birleşik Arap Cumhuriyeti (BAC) kuruldu. Kuvvetli devlet başkanlığından istifa etti ve Nasır yeni birliğin başkanı oldu. Nasır, Kuvvetli'yi Arap milliyetçiliği davasındaki uzun süreli mücadelesi ve jesti için onurlandırmak adına ona "İlk Arap Vatandaşı" unvanını verdi.
BAC'nin duyurusu, özellikle Suriye'de olmak üzere Arap dünyasında yaygın bir sevinç ve kutlamayla karşılandı. Nasır, 24 Şubat'ta habersiz bir ziyaretle Şam'a geldi ve doğrudan Kuvvetli'nin evine gitti. el-Havrani'ye göre, Nasır Kuvvetli ile bir araya geldiğinde, sakinler Kuvvetli'nin evinde liderlerle buluşmak için işyerlerini ve evlerini terk ederken "çarpışan bir insanlık denizi şaşırtıcı bir hızla toplandı". İkisi, üstü açık bir otomobille resmi misafirhaneye gitmeye karar verdiklerinde, normalde yaklaşık beş dakika sürecek olan varış noktasına ulaşmaları iki saat sürdü. Arabayı çevreleyen artan kalabalığın kargaşası Kuvvetli'nin neredeyse bayılmasına neden oldu. Birliğin kurulmasının ardından Kuvvetli siyasetten emekli oldu.
Daha sonraki yaşam
1960'a gelindiğinde Kuvvetli, Nasır'la tartıştı ve Suriye'deki politikalarını eleştirdi. Özellikle Temmuz 1961'de toprak dağıtımı ve endüstriyel kamulaştırma kurumunu kınayarak ekonomiye ciddi zarar vereceğini belirtti. Ayrıca, damadı Fayiz el-Ucl'in sosyalist tedbirlerin bir parçası olarak hükûmet tarafından mülkünün çoğuna el konulmasından dolayı kişisel olarak hakarete uğradığını belirtti. Suriye'nin siyasi sınıfı, sosyal seçkinleri ve subay kadrosu; otoritenin Nasır'ın ellerinde merkezileşmesine, siyasi, sosyal ve ekonomik düzeylerde çok daha büyük bir Mısır'ın egemenliğine karşı çıkmasıyla ve bu grupların Suriye yönetiminden dışlanmasıyla birliğe karşı kızgınlık artıyordu. Suriye halkı da Serrac tarafından ülkede kurulan fiili polis devletine karşı ihtiyatlı davrandı. 28 Eylül'de Suriye'de ayrılıkçı subaylar tarafından BAC'yi fiilen parçalayan bir darbe yapıldı. Kuvvetli, ayrılıkçı subaylarla aynı safta yer alarak darbeye destek verdi.
23 Ekim'de Kuvvetli, televizyonda BAC'yi kınayan ve Nasır'dan duyduğu hayal kırıklığını dile getiren bir konuşma yaptı ve "birlik, ilhak anlamına gelmez ve başkanlık sistemi, yönetenin yönetilenden ayrılması anlamına gelmez" dedi. Ayrıca Mısır makamlarını "1.001 casusa" bağlı bir yönetim sistemi kurmakla ve cumhuriyette bölünmeden sorumlu olmakla suçladı. Kuvvetli, Suriye halkına kendi kaderlerini kontrol ettiklerini söyleyerek, "Rütbeler ve unvanlar gelir geçer, ama siz insanlar ölümsüzsünüz!" dedi. Konuşmasını özeleştiri ile sonlandırdı ve "Sıradan bir vatandaş olarak mücadelenize, başkan olduğum dönemde size hizmet ettiğimden daha fazla hizmet edebildim" dedi.
Kuvvetli'nin açıklamalarından memnun olan ayrılıkçı subaylar, Kuvvetli'nin başka bir dönem devlet başkanı olarak görev yapmasını mı yoksa BAC'nin kurulmasının bir sonucu olarak yaklaşık bir yıl kısaltılan 1955'te başladığı görev süresini tamamlayacağını mı tartıştılar. Teklif, büyük ölçüde Kuvvetli'nin o sırada nispeten yaşlı olması nedeniyle fazla ortaya çıkmadı. 8 Mart 1963'te Baasçılar, Nasırcılar ve bağımsız Arap milliyetçilerinden oluşan birlikçi subaylar koalisyonu, Başkan Nazım el-Kudsi ve Başbakan Halid el-Azm'ın ayrılıkçı hükûmetini devirdi. Kuvvetli kısa bir süre sonra Suriye'den ayrıldı ve Lübnan'ın Beyrut kentine taşındı.
Ölüm
Kuvvetli, Altı Gün Savaşı'ndan (5-10 Haziran 1967) kısa bir süre sonra kalp krizi geçirdi. Göğsünde bir ağrı hissederek 29 Haziran'da hastaneye kaldırıldı. 30 Haziran 1967'de Beyrut'ta öldü. Suriyeli tarihçi Sami Moubayed'e göre Kuvvetli, Suriye ve Arap ordularının yenilgisini öğrendikten sonra öldü. Baasçıların çoğunlukta olduğu hükûmet, Kuvvetli'nin cesedinin Şam'a gömülmesine izin vermedi ve ancak Suudi Arabistan Kralı Faysal'ın diplomatik baskısı sonrasında kararları değişti. 1 Temmuz'da kendisi için devlet tarafından onursal bir cenaze töreni düzenlendi.
Miras
Cenaze günü Radyo Şam, Kuvvetli'yi "Arap ulusunun ilerlemesi, kurtuluşu ve birliği için fedakarlık ve mücadele eden, bu vatanın oğullarından biri" olarak nitelendirdi. Suriye Arap Cumhuriyeti'nin kurucu babası ilan edildi. Moubayed'e göre tarihçiler ve Suriye halkı, Kuvvetli'yi "yirminci yüzyılın en ünlü Suriye liderlerinden biri" olarak görüyor.
Kaynakça
- ^ Khoury 1983, ss. 41–42.
- ^ Muslih 1990, s. 433.
- ^ a b c d Khoury 1983, s. 42.
- ^ a b Moubayed 2006, s. 18.
- ^ a b c d Moubayed 2006, s. 19.
- ^ Moubayed 2006, s. 33.
- ^ a b c Khoury 1981, s. 459.
- ^ a b Moubayed 2006, s. 20.
- ^ "Şükrü Kuvvetli kimdir? (in Turkish)". 1 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Haziran 2016.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae Moubayed 2006.
- ^ a b c d e Tucker & Roberts 2008.
- ^ a b c d e f Khoury 1981.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae Moubayed 2012.
- ^ Hardy 2018.
- ^ a b Khoury 1997.
- ^ . epdf.pub. 22 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c d Lentz 2014.
- ^ Chaitani 2007.
- ^ a b c d e Moubayed 2000.
- ^ Arnakis 1973.
- ^ Yitzhak 2012.
- ^ a b Jankowski 2001.
- ^ a b c d e Ginat 2010.
- ^ a b c d e f Yaqub 2004.
- ^ Blum 2003.
- ^ a b c d e f g h i j k Dawisha 2009.
- ^ Yaqub 2004, s. 169.
- ^ a b Mideast Mirror 23 Şubat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. 19. Arab News Agency. 1967.
Konuyla ilgili yayınlar
- Arnakis, George Geogiades (1973), The Near East in Modern Times: Second World War and after, 1940–1960, Pemberton Press
- Blum, William (2003), Killing Hope: US Military and CIA Interventions Since World War II, , ISBN
- Chaitani, Youssef (2007), Post-Colonial Syria and Lebanon: The Decline of Arab Nationalism and the Triumph of the State, , ISBN
- Dawisha, Adeed (2009), Arab Nationalism in the Twentieth Century: From Triumph to Despair, Princeton: Princeton University Press, ISBN
- Ginat, Rami (2010), Syria and the Doctrine of Arab Neutralism: From Independence to Dependence, , ISBN , 6 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 6 Mayıs 2023
- Jankowski, James P. (2001), Nasser's Egypt, Arab Nationalism, and the United Arab Republic, , ISBN
- Khoury, Philip S. (November 1981), "Factionalism among Syrian Nationalists during the French Mandate", International Journal of Middle East Studies, Cambridge University Press, 13 (4), ss. 441-469, doi:10.1017/s0020743800055859
- Khoury, Philip S. (1983), Urban Notables and Arab Nationalism: The Politics of Damascus 1860-1920, Cambridge University Press, ISBN , 23 Şubat 2022 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 23 Şubat 2022
- Khoury, Philip S. (1997), "The Paradoxical in Arab Nationalism Interwar Syria Revisited", Israel Gershoni; James P. Jankowski (Ed.), Rethinking Nationalism in the Arab Middle East, New York: Columbia University Press
- Lentz, Harry (2014), Heads of States and Governments Since 1945, Routledge, ISBN
- Moubayed, Sami M. (2000), Damascus Between Democracy and Dictatorship, University Press of America, ISBN , 23 Şubat 2022 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 23 Şubat 2022
- Moubayed, Sami M. (2006), Steel & Silk: Men and Women who shaped Syria 1900–2000, Cune Press, ISBN , 23 Şubat 2022 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 23 Şubat 2022
- Moubayed, Sami M. (2012), Syria and the USA: Washington's Relations with Damascus from Wilson to Eisenhower, I. B. Tauris, ISBN , 23 Şubat 2022 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 23 Şubat 2022
- Muslih, Muhammad (1990), "al-Quwatli, Shukri", Reich, Bernard (Ed.), Political Leaders of the Contemporary Middle East and North Africa: A Biographical Dictionary, Greenwood Publishing Group, ss. 433-440, ISBN
- Tucker, Spencer C.; Roberts, Priscilla (2008), The Encyclopedia of Middle East Wars: The United States in the Persian Gulf, Afghanistan, and Iraq Conflicts, ABC-CLIO, ISBN
- Yaqub, Salim (2004), Containing Arab Nationalism: The Eisenhower Doctrine and the Middle East, , ISBN
- Yitzhak, Ronen (2012), Abdullah Al-Tall - Arab Legion Officer: Arab Nationalism and Opposition to the Hashemite Regime, Apollo Books, ISBN
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Ata Bey el-Eyyubi | Suriye Devlet Başkanı 1943-1949 | Sonra gelen: Hüsnü Zaim (askerî yönetim) |
Önce gelen: Haşim el-Etâsî | Suriye Devlet Başkanı 1955-1958 | Sonra gelen: Cemal Abdünnasır (Birleşik Arap Cumhuriyeti) |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sukri el Kuvvetli Arapca شكري القو تلي 6 Mayis 1891 30 Haziran 1967 bagimsizlik sonrasi Suriye nin ilk devlet baskaniydi Kariyerine Osmanli Imparatorlugu nun Arap topraklarinin bagimsizligi ve birligi icin calisan bir muhalif olarak basladi ve bu nedenle aktivizmi nedeniyle hapsedildi ve iskence gordu Suriye Kralligi kuruldugunda Kuvvetli bir hukumet yetkilisi oldu ancak monarsizmden hayal kirikligina ugradi ve cumhuriyetci Bagimsizlik Partisini kurdu Kuvvetli 1920 de Suriye yi kontrol altina alan Fransizlar tarafindan derhal olume mahkum edildi Daha sonra bas buyukelcisi olarak gorev yaptigi ve Suudi Arabistan ile ozellikle guclu baglar gelistirdigi Kahire ye yerlesti Bu baglantilarini Buyuk Suriye Isyani ni 1925 1927 finanse etmek icin kullandi 1930 da Fransiz yetkililer Kuvvetli yi affetti ve Kuvvetli ardindan Suriye ye dondu ve yavas yavas Ulusal Blok un baslica lideri oldu 1943 te Suriye devlet baskani secildi ve uc yil sonra ulkenin bagimsizligini sagladi Sukri el Kuvvetli Arapca شكري القو تلي8 Suriye Devlet BaskaniGorev suresi 17 Agustos 1943 30 Mayis 1949Yerine geldigi Ata Bey el EyyubiYerine gelen Husnu Zaim askeri yonetim Gorev suresi 6 Eylul 1955 22 Subat 1958Yerine geldigi Hasim el EtasiYerine gelen Cemal Abdunnasir Birlesik Arap Cumhuriyeti Kisisel bilgilerDogum 6 Mayis 1891 Sam Suriye Vilayeti Osmanli ImparatorluguOlum 30 Haziran 1967 76 yasinda Beyrut LubnanPartisi Ulusal Blok 1947 ye kadar Ulusal Parti 1947 den sonra Kuvvetli 1948 de yeniden secildi ancak 1949 da Husnu Zaim tarafindan bir askeri darbeyle devrildi Daha sonra Misir a surgune gitti Kuvvetli devlet baskanligi secimlerine katilmak icin 1955 te Suriye ye dondu ve secimleri kazandi Giderek solcularin egemen oldugu bir hukumete muhafazakar bir baskanlik yapan Kuvvetli Soguk Savas in ortasinda resmen tarafsizligi benimsedi ABD den istedigi yardim talebinin reddedilmesi uzerine Dogu Bloguna yakinlasti Ayrica Bagdat Paktinin etkisine karsi koymak icin Misir ve Suudi Arabistan ile bir savunma anlasmasi yapti 1957 de ABD ve Pakt ulkelerinin devirmeye calistiklari ancak basarisiz olduklari Kuvvetli Suriye deki solcu dalgayi durdurmaya calisti ancak basarili olamadi O zamana kadar ordu Kuvvetli nin eski muttefiki Misir Cumhurbaskani Cemal Abdunnasir ile bagimsiz olarak koordine halinde Kuvvetli nin yargi yetkisini atladikca siyasi otoritesi azaldi Aylarca suren birlik gorusmelerinin ardindan 1958 de Kuvvetli Birlesik Arap Cumhuriyeti ni kurmak icin Suriye yi Misir ile birlestirdi ve Nasir in cumhurbaskani olarak hizmet etmesi icin istifa etti Nasir minnetle Kuvvetli ye Birinci Arap Vatandasi fahri unvanini verdi Ancak Kuvvetli birligin Suriye yi Misir a bagli bir polis devletine indirgedigine inanarak bu birlige olan inancini yitirdi 1961 de Suriye nin ayrilmasini destekledi ancak cumhurbaskanligini daha sonra tamamlama planlari gerceklesmedi Kuvvetli 1963 Baas Darbesi nin ardindan Suriye den ayrildi ve Suriye nin 1967 Alti Gun Savasi ndaki yenilgisinden haftalar sonra Lubnan da kalp krizinden oldu 1 Temmuz 1967 de Sam da topraga verildi Kisisel hayatAile Kuvvetli ve ailesi 1966 yilinda Beyrut ta Soldan Huda Mahmud Sukri el Kuvvetli Hasan Bahira el Dalati Hala ve Hana Kuvvetli ailesi Bagdat tan 18 yuzyilda Sam a tasinan ve kendilerine bolgesinde is kuran Sunni Musluman bir tuccar ailesiydi Sam daki ilk zenginlikleri Bagdat ve Arabistan ile ticaretten kaynaklaniyordu 1860 tan sonra aile servetinin bir kismini Sam i cevreleyen Guta ciftliklerindeki genis arazilere yatirdilar Ailenin genis arazilere sahip olan ilk uyesi Sukri nin buyuk amcasi Murad di o 1908 Ailenin dikkate deger statusu aristokrat veya dini bir soydan ziyade zenginliklerine borcluydu ve geleneksel faaliyet alanlari ticaret ve Osmanli kamu hizmetiydi Sukri nin dedesi Abdulgani 1894 te Sam Ziraat Bankasinin baskanligina atanan torunu Ahmed ve bir baska buyuk amcasi Ziraat ve Ticaret Odasi Baskani Hasan gibi finansla ugrasiyordu 1871 de kentin Idari Konseyine uye oldu ve 1890 larin basinda yeniden secildi Sukri nin babasinin serveti sahip oldugu ve daha sonra Sukri ye ve Guta daki kardeslerine miras olarak biraktigi son derece verimli topraklara dayaniyordu Agabeyi Hasan Sam Ticaret ve Ziraat Odasi baskanligina secildi 19 yuzyilin sonlarina dogru elde edilen onemli servete ragmen aile Sagur isci sinifinda kaldi ve orada gelecekteki siyasi emellerine katkida bulunan aglar gelistirdiler 1928 de Sukri 1916 da hapisteyken tanistigi milliyetci Said el Dalati nin 19 yasindaki kizi Bahira el Dalati ile evlendi Sukri ve Bahira nin bes cocugu oldu Hasan 1935 dogumlu en yasli Mahmud Huda Hana ve Hala Bahira el Dalati 1989 yilinda oldu Cocukluk ve egitim Sukri Kuvvetli 1891 de Sam da dogdu Ilkogrenimini sehirdeki bir Cizvit okulunda aldi daha sonra Sam in Yahudi mahallesindeki hazirlik lisesinde okudu 1908 de bakaloryasini aldi Daha sonra Istanbul a tasindi ve burada siyaset bilimi ve kamu yonetimi okudu Kuvvetli 1913 yilinda Mekteb i Mulkiyeden mezun oldu Diplomasini aldiktan sonra 1913 yilinda Sam a donerek Osmanli memuriyetinde calismaya basladi Erken etkiler Kuvvetli ailesinin Istanbul daki baglantilari nedeniyle baslangicta Osmanli yanlisi bir ortamda buyudu Ancak II Abdulhamid doneminin kisitlamalari Osmanli Imparatorlugu nun cevresinde hissedilmeye baslandi ve imparatorlugun seckinleri arasinda bile hosnutsuzluk kaynamaya basladi 1908 de II Abdulhamid e karsi Jon Turk Devrimi nin ardindan tum illerde parlamento secimleri yapildi ve Sukru el Aseli Sefik Muayyed el Azm ve Rusdu es Sama a gibi liberal Arap aydinlari Sam i temsil eden vekiller olarak sandalye kazandilar Bu figurler araciligiyla ortaya cikan liberal akim ve el Kabas Atesli ve el Ikha el Arabi Arap Kardesligi dahil olmak uzere kurduklari siyasi gunlukler Kuvvetli ve diger Arap genclerini buyuk olcude etkiledi 31 Mart Olayi sirasinda Kuvvetli II Abdulhamid e karsi Ittihad ve Terakkiyi ITC guclu bir sekilde destekledi Bununla birlikte basarisiz karsi darbenin ardindan ITC Arap eyaletlerini II Abdulhamid i desteklemekle sucladi ve tum yerel yetkililerin yerine Turk yetkililerin gectigi bir Turklestirme politikasi baslatti Kisa sure sonra parlamento feshedildi ve liberal Arap politikacilar sonraki secimlerde zorlandi Erken milliyetci faaliyetlerKuvvetli nin Arap milliyetci hareketine ilk katilimi 1913 Arap Kongresi araciligiyla gerceklesti Sam da Osmanli memuriyetinde goreve basladiktan kisa bir sure sonra Paris teki konferansa katilmak uzere bir davet aldi Ancak konferans Osmanli makamlari tarafindan siddetle kinandi ve Arap ileri gelenlerinin katilmasi yasaklandi Bununla birlikte kongre Arap vilayetlerinde milliyetci duygular uyandirmayi basarmisti Kuvvetli nin Osmanli yetkilileriyle ilk karsilasmasi o sirada Suriye valisi olan Cemal Pasa nin Kuvvetli nin gorev yaptigi Sam Valiligi ofislerini ziyareti sirasinda Subat 1914 te geldi Ziyaret sirasinda Kuvvetli normal protokolu izlemeyi reddetti egilip Cemal Pasa nin sag elini opmek ve derhal Sam Kalesi nde hapse atildi Birkac gun sonra ailesinin baglantilari sayesinde hapisten cikti ama memuriyetteki isini kaybetti El Fatat Birinci Dunya Savasi nin ilk yillarinda ulkede artan zorluklar Kuvvetli yi cocukluk arkadasi ve kurucu ortagi tarafindan el Fatat in gizli topluluguna katilmaya zorladi El Fatat 1911 yilinda Arap milliyetcileri tarafindan Osmanli Imparatorlugu ndaki cesitli Arap topraklarinin bagimsizligini ve birligini kazanmak amaciyla Paris te kurulmus bir yeralti orgutuydu 1913 te dernek ana subesini Sam da kurdu ve Suriye seckinlerini saflarina cekmeyi basardi 1915 te Serif Huseyin Osmanli ya karsi planladigi ayaklanma icin destek toplamaya calisirken oglu Faysal i Suriye ileri gelenleri adina lobi yapmasi icin Sam a gonderdi El Fatat in bir uyesi olan Faysal Nesib el Bekri nin evinde Kuvvetli de dahil olmak uzere cemiyetin diger uyeleriyle gizlice gorustu Osmanli makamlari gorusmeyi ogrendiginde el Bekri ve iki kardesi Fevzi ve Sami yi vatana ihanetle suclayarak tutuklanmasini emrettiler Kuvvetli el Fatat liderligi tarafindan kacislarini kolaylastirmakla gorevlendirildi ve basarili oldu Misilleme olarak Osmanli makamlari onu tutukladi ve Kuvvetli iskence ve asagilamaya maruz kaldi Bununla birlikte Kuvvetli herhangi bir seyi itiraf etmeyi reddetti ve operasyona dahil edilmedi bu yuzden onu bir ay sonra serbest biraktilar Bununla birlikte bu deneyimin muazzam baskisi genc Kuvvetli ye zarar verdi ve serbest birakildiktan sonra kir evine emekli oldu ve el Fatat uyeleri ve muhalefet ile tum temaslarini durdurdu 1916 nin sonlarinda Fasih el Eyyubi Kuvvetli nin zamaninda Nesib el Bekri icin yaptigi gibi Osmanlilar tarafindan tutuklanan hasta babasi Sukri el Eyyubi icin de bir kacis yolu guvence altina almasina yardim edebilecegini umarak ona yaklasti Ancak Kuvvetli nin yardim etmeyi reddetmesine ragmen Osmanli makamlari temasi takip etti ve her iki adami da tutukladi Kuvvetli el Fatat meslektaslarinin isimlerini aciklamaya zorlamak icin daha fazla iskenceye maruz kaldi Kuvvetli isimleri vermekten kendini alikoymak icin intihar etmeye calisti Kuvvetli nin hayati bileklerini kestikten sonra son dakikada el Fatat uyesi ve doktor Ahmed Kadri tarafindan kurtarildi 28 Ocak 1917 de Osmanli Meclisinde vekil olarak gorev yapan akrabasi Sefik el Kuvvetli tarafindan kefaletle serbest birakilmadan once dort ay daha hapiste yatti Hapishanedeki tecrubesi ve intihar girisimi hikayesi Kuvvetli yi Suriye de milliyetci bir kahramana donusturdu Suriye KralligiKuvvetli sol alttan ilk Suriye milliyetci hareketinin uyeleriyle birlikte oturuyor 1920 ler Kuvvetli nin yaninda oturanlar Said el Gazi Riyad el Surbaci Salih el Ali Ayakta soldan saga Haci Edib Heyir ve Ibrahim Hananu 1 Ekim 1918 de Emir Faysal ve Ingiliz general T E Lawrence komutasindaki bir Arap ordusu Sam a girdi ve Ekim ayinin sonunda Osmanli Suriyesi nin geri kalani Itilaf Kuvvetleri nin eline gecti Kurtarilan bolgenin yonetiminden Emir Faysal sorumlu oldu Ali Rikabi yi basbakan olarak atadi ve Kuvvetli nin arkadasi Nesib el Bekri Emir in kisisel danismani oldu Kuvvetli yirmi alti yasindayken Sam Valisi Alaeddin ed Durubi nin yardimcisi olarak atandi Bununla birlikte Kuvvetli nin neslinin cogu Faysal in liderlik becerilerinden etkilenmedi ve monarsistten ziyade cumhuriyetci bir yonetim gorusune cekildi Ayrica Faysal ve kardesi Abdullah in Ingilizlerle olan baglarindan supheleniyorlardi 15 Nisan 1919 da el Istiklal Partisi Istiklal Partisi adi altinda gevsek bir koalisyon kurdular Partinin pan Arap laik Ingiliz karsiti ve Hasimi karsiti bir gorunumu vardi ve cogunlukla seckin siniflardan genc eylemcileri cezbettiler Kuvvetli disindaki taninmis uyeler arasinda Adil Arslan Nabih el Ezma Riyad es Sulh Sadullah el Cabiri Ahmed Kadri ve vardi Gorunuste hukumet icin calismasina ragmen Kuvvetli cabalarini hukumetin himayesi disindaki milliyetci faaliyetlere adadi El Istiklal e ek olarak Filistin liderligindeki Arap Kulubunun Sam subesinin bir uyesiydi ABD tarafindan Buyuk Suriye deki ulusal duyarliligi olcmek icin gonderilen 1919 King Crane Komisyonu ile yaptigi toplantida Kuvvetli Suriye de bir Amerikan askeri varligi fikrini reddetti ve Crane e Egemenligin azaltilmasi muzakere edilemez dedi ve bunun yerine ABD nin Suriyelilere devletlerini kurmalari ve topraklarinda baris icinde yasamalari icin yardim etmesini onerdi Bununla birlikte Fransiz kuvvetleri Fransa ve Ingiltere nin Osmanli Imparatorlugu nun eski Arap topraklarini kendi aralarinda paylastiklari Sykes Picot Anlasmasi ni uygulamak icin 1919 da Suriye kiyilarina cikartma yapmaya baslamisti bile Mart 1920 de Milletler Cemiyeti Fransa ya Suriye ve Lubnan uzerinde bir manda verdi ve buna karsilik olarak Emir Faysal 8 Mart 1920 de kendisini Suriye krali ilan etti Kral Faysal mandayi kabul etmeyi reddedince Fransizlar Sam a yurudu Donemin savunma bakani olan Yusuf el Azma kucuk bir kuvveti komuta etti ve 23 Temmuz 1920 de Meyselun Muharebesi nde Fransizlarla carpisti Savas Fransizlar icin kesin bir zaferle sonuclandi ve ertesi gun Fransiz kuvvetleri Sam i isgal etti Kral Faysal Avrupa ya suruldu ve Fransiz Suriye ve Lubnan Mandasi resmen ilan edildi Suriye bagimsizlik hareketinin lideriSuriye Filistin Kongresi temsilcisi Fransizlar 1 Agustos 1920 de Kuvvetli de dahil olmak uzere 21 milliyetci lideri olume mahkum ederek yonetimlerine basladilar Kuvvetli tutuklama emri cikarilmadan sadece saatler once kacmayi basardi Sam dan arabayla Ingiliz mandasi altindaki Filistin deki Hayfa ya ve kisa bir sure sonra da Misir daki Kahire ye kacti Oradan Kuvvetli zamaninin cogunu Arap dunyasi ve Avrupa yi dolasarak fiili elcisi olarak gecirdi Avrupa daki ve Arap dunyasindaki Arap milliyetcisi eylemciler arasindaki baslica baglanti oldu Avrupa da ozellikle Fransiz karsiti duygulari yaymak icin onde gelen Arap milliyetcisi entelektuel Sekib Arslan ile calistigi Berlin i ziyaret etti ve Fransiz Mandasi yetkililerinin Kuvvetli yi en tehlikeli Suriyeli surgunlerden biri olarak etiketlemesine yol acti 1925 te Arabistan in cogunu yoneten ve Hicaz daki Hasimi topraklarini ele geciren Ibn Suud ile yakin iliskiler gelistirdi Kuvvetli ve Suud Hanedani kendi ailesinin ticari baglarindan ve Kuvvetli nin Faysal in yonetimi sirasinda Arabistan a gonderdigi Ibn Suud un Suriyeli danismani Seyh Yusuf Yasin ile olan dostlugundan kaynaklanan bir iliskiye sahipti Hasimilere siddetle guvenmeyen Kuvvetli Ibn Suud un Arabistan in cogunu nispeten hizli fethinden etkilendi ve Suudileri Orta Dogu daki Ingiliz ve Fransiz somurge yonetimine karsi guclu bir potansiyel muttefik gordu 1925 te Kuvvetli Ibn Suud ile Suriye Filistin Kongresi arasinda araci olarak konumunu saglamlastirmisti Bununla birlikte Suudi fonunu elde etmesi onu Kongrenin bas finansoru Michel Lutfallah ile arasini acti Buyuk Suriye Isyani nin finansmani 1925 yazinda Sultan el Atras liderligindeki Havran in Durzi reisleri ile Fransiz makamlari arasindaki gerilim aylar icinde Suriye nin her tarafina yayilan Buyuk Suriye Isyani ile doruga ulasti Kuvvetli nin Istiklal Partisi isyan icin bir mali destek agi kurmasi icin Kudus Basmuftutusu Emin el Huseyni ye lobi yaparken Kuvvetli zaten Hicaz dan fon ve silah akisini guvence altina almis ve ayrica askeri yardimin bir kismini Kudus e tabanli komiteye yonlendirmisti Isyanin ilk ivmesi 1926 nin ortalarinda gerilemeye baslayinca Suriye icindeki ve disindaki muhalefet liderleri arasindaki cekismeler onemli olcude artti Kuvvetli Kahire deki rakipleri tarafindan ailesinin Guta daki genis kayisi bahcelerine yonelik isyanci baskinlarini onlemek icin topladigi paranin bir kismini cebe indirmek ve bu amacla isyancilara odeme yapmakla suclandi Kuvvetli ve Arslan gibi Istiklalciler ile el Bekri ve Sahbandar gibi diger Suriyeli milliyetci liderler arasindaki gerilimler ozellikle keskindi Ikinci grup Kuvvetli yi isyanin gerceklerinden uzak durmakla ve Kuvvetli ise Sahbandar i ayaklanmayi durdurmaya calisarak ihanetle sucladi Ulusal Bloktaki rolu 1927 nin sonlarinda Kuvvetli Suriye Filistin Kongresinin Istiklal agirlikli Yurutme Komitesine baskanlik etti Ancak Lutfallah kendisine Kongre Yurutme Komitesi adini da veren ayri bir rakip komiteye baskanlik etti Ikisi de Kahire deydi O zamanlar yerel olarak kayisi krali olarak bilinen Kuvvetli tarim arazilerinden elde ettigi geliri Sam in Eski Sehri nde bir destek agi olusturmak icin kullandi 1930 da Kuvvetli nin genel af kapsaminda Suriye ye donmesine izin verildi Daha sonra Fransizlar tarafindan hos gorulse de Suriye deki onde gelen muhalefet hareketi olan Ulusal Blok a katildi Blogun Samli liderlerinin ilimli tutumlarina karsi ciksa da ancak gruba katilarak onemli bir siyasi oyuncu olarak kalabilecegine karar verdi Blok u daha kararli bir milliyetci rotaya yonlendirmeye calisti ve Sam in geleneksel olarak milliyetci bazi mahallelerinin El Meydan ve sakinleri sehrin tuccarlari ve yukselen sanayicileri arasindaki iliskilerine dayanarak destek tabanini genisletmeye calisti Ayrica 1933 ten itibaren Milliyerci Hareket Birliginin MHB sadik pan Arabistlerinden destek almaya calisti 1935 36 ya kadar MHB uyelerinin cogunu kendi arazi gelistirme sirketini Filistin deki Siyonist orgutlere arazi satislarini onlemeyi amaclayan finanse ederek ve liderlerinden bazilarini Blok a bagli sirketlerin yonetim kurullarina atayarak birlestirmeyi basardi 1936 da Fransa nin Suriye deki rolunun yeniden muzakere edilmesini talep etmek icin ulkede bir genel grev surerken Kuvvetli Blok un icislerinden sorumlu baskan yardimciligina atandi ancak Fransa da Fransizlarla muzakereleri yoneten muzakere komitesinin bir parcasi degildi Fransizlar onaylamasa da ayin sonunda yeni bir antlasma yapildi O zamandan sonbahara kadar Kuvvetli Suriye deki milliyetci saflari birlestirme cabalarina onculuk etti ve MHB lideri Sabri el Aseli yi Blok un en yuksek yonetim organina katilmaya ikna etti Kuvvetli kendisi gibi bircok onde gelen pan Arabistin destegini alarak Blok icindeki konumunu ozellikle de baslica milliyetci rakibi Cemil Merdam Bey ile ilgili olarak guclendirdi Kuvvetli 1936 dan 1938 e kadar olarak gorev yapti 20 Mart 1941 de II Dunya Savasi sirasinda Vichy Fransasi Suriye nin kontrolunu elinde tutarken Kuvvetli ulkede gida kitligi yuksek issizlik ve yaygin milliyetci ayaklanmalarin oldugu bir donemde Suriye nin derhal bagimsizligi icin cagrida bulundu Ulkedeki Vichy birlikleri Temmuz ayinda Muttefik kuvvetler tarafindan yenilgiye ugratildi ve Kuvvetli savas sirasinda Suriye den ayrildi 1942 de geri dondu Fransa 27 Eylul de Suriye nin bagimsizligini resmen tanidi Ancak Fransiz birlikleri geri cekilmedi ve Fransiz manda yetkilileri tarafindan ulusal secimler ertelendi Ilk baskanlik donemi1943 secimi Fransiz Mandasi altindaki Suriye deki 1943 ulusal secimlerinden once Fransiz makamlari Kuvvetli nin devlet baskanligina secilmesini guvence altina almak icin Fransa nin yardimina karsilik bagimsiz bir Suriye nin Fransa ile muttefikligini ve yakin askeri isbirligini garanti eden bir anlasma yayinlamak amaciyla Ulusal Blok un baskani olarak Kuvvetli ile muzakere etmeye calisti Kuvvetli Suriye halkinin bu tur muzakerelere olumsuz bakacagina inanarak reddetti Ayrica Fransa nin destegine aldirmaksizin Ulusal Blok un secimleri kazanacagindan emindi Kuvvetli oylamayi kazandi ve 17 Agustos 1943 te Suriye devlet baskani oldu Suriye nin bagimsizligi Kuvvetli Suriye nin Fransa dan bagimsizligini ilan ediyor 17 Nisan 1946 Kuvvetli devlet baskani olarak Suriye nin Fransa dan bagimsizligi icin baski yapmaya devam etti Hukumetine Amerikan ve Ingiliz destegini toplamak amaciyla Suriye yi Muttefiklerle hizaya sokarak Mihver Devletleri ne karsi savas ilan etti Fransa nin manda yonetimine tepki olarak ulke capinda buyuyen huzursuzluk Mayis 1945 te Fransizlarin Sam a ve diger Suriye sehirlerine yonelik askeri saldirilarina yol acti Yetkililere yardim etmek icin Suriye ye daha fazla Fransiz askerinin inmesi planlandi Ancak Kuvvetli nin mudahale talebi uzerine Ingiliz birlikleri Urdun den ve 1 Haziran da Sam a girdi Sonuc olarak Fransiz askeri harekati hemen durma noktasina geldi Birlesik Krallik ve ABD Fransa nin Suriye deki askeri harekatini Orta Dogu da daha fazla huzursuzluk icin potansiyel bir katalizor ve bolgedeki Ingiliz ve Amerikan iletisim hatlarina bir zarar olarak gormuslerdi Fransiz birliklerinin ulkeden kismen cekilmeye baslamasi uzerine Kuvvetli ABD elcisi ve Suriye misyonunun Birlesmis Milletler baskani Faris el Huri ye Suriye nin bagimsizligi konusunu Birlesmis Milletler Guvenlik Konseyi ne BMGK goturmesi talimatini verdi ABD Baskani Harry Truman a gidin ve ona Fransizlarin Suriye deki topraklari basimizin ustunde surdugunu soyleyin Huri Fransa nin Suriye den cekilmesi icin BMGK ye dilekce vermeye hazirlandi ABD ve Ingiltere Suriye nin talebini desteklediler ve Kuvvetli ye Ingiliz birliklerinin Suriye nin kontrolunde oldugunu bildirdiler ve Kuvvetli nin ulkede aksamlari sokaga cikma yasaginin uygulanmasinda isbirligi yapmasini istediler Kuvvetli buna uydu ve Ingiliz hukumetine minnettarligini dile getirdi Fransa Birlesik Krallik ABD SSCB ve Cin arasindaki bir zirvede Fransa Ingilizlerin ordusunu Levant bolgesinden cekme sozu karsiliginda hem Suriye hem de Lubnan dan cekilmeyi kabul etti Kuvvetli Suriye nin konferansin disinda birakilmasina kizdi ve Truman ve Winston Churchill ile bir zirve talep etti ancak reddedildi Idari yetkilerin Suriye hukumetine devri Kuvvetli nin Suriye Ordusunun kuruldugunu ve baskomutan olarak konumunu acikladigi 1 Agustos ta basladi Kuvvetli ayrica Huri den bir kabine kurmasini istedi Kabine 24 Agustos ta kuruldu Fransizlar 15 Nisan 1946 da Suriye den cekilmelerini tamamladilar ve Kuvvetli 17 Nisan da Suriye nin bagimsizlik gununu ilan etti Bagimsizlik sonrasi siyaset Suriye nin bagimsizliginin ardindan Ulusal Blok dagildi ve yerini Ulusal Parti ve Halk Partisi aldi Kuvvetli nin liderligi Aseli Cabiri ve Haffar gibi daha eski politikacilar tarafindan desteklenirken Nazim el Kudsi nin Halk Partisi ve Ekrem el Havrani nin Arap Sosyalist Partisi Baas Partisi Suriye Sosyal Milliyetci Partisi SSMP Musluman Kardesler ve Suriye Komunist Partisi SKP gibi yukselen liderler tarafindan giderek daha fazla meydan okumayla karsilasti Kuvvetli ile Irak ve Urdun Hasimi krallari Abdullah I ve Faysal II arasindaki dusmanca iliskiler artti Hasimiler Suriye Irak ve Urdun u Hasimi monarsik yonetimi altinda birlestirmeye calisirken ve Kuvvetli Irak ve Urdun un kendi liderligindeki cumhuriyetci bir Suriye ye katilmasina karsi cikti Hasimiler Suriye nin onemli bir sehri ve ekonomik merkezi olan Halep te ozellikle de Kuvvetli nin Halep merkezli muttefiki Cabiri nin 1947 deki olumunden sonra etkili bir guc haline gelen Halk Partisinde destek buldu 1947 nin baslarinda Kuvvetli ve parlamentodaki en buyuk parti olan Ulusal Parti Kuvvetli nin yeniden secilmesini saglamak icin anayasada bir degisiklik yapti Hareket rakip Suriye partileri ve muhalefet politikacilarinin guclu bir sekilde muhalefetiyle karsilandi ve bir sonraki devlet baskanligi secimlerinde Kuvvetli yi koltugundan etmek icin bir kampanya baslatildi Kuvvetli nin muttefikleri 1947 parlamento secimlerinde 127 sandalyeden 24 unu kazandi bagimsizlik sonrasi Suriye de ilk kez muhalefet 53 ve herhangi bir siyasi partiye bagli olmayan bagimsizlar ise 50 sandalye kazandi Kuvvetli nin bazi muttefikleri Ulusal Partiden ayrildi Eski devlet baskani Etasi Kuvvetli nin Suriye nin icislerini yonetmesinden duydugu hayal kirikligi nedeniyle siyasetten emekli oldu Kuvvetli Cemil Mardam Bey i Ekim ayinda cogunlugu Bati yanlisi politikacilardan olusan yeni bir kabine kurmakla gorevlendirdi Kabinedeki Amerikan yanlisi figurlerin yogun varligina ve Kuvvetli nin ABD ile baslangictaki sicak iliskilerine ragmen iki ulke arasindaki iliskiler yeni dogmakta olan Soguk Savas ve Kuvvetli nin bolgedeki ABD cikarlarina zarar verdigine dair gorusler sebebiyle cozulmeye basladi Kuvvetli SKP ve baskani ile yakin iliskiler gelistirdi ve bu ABD Kongresinin 1947 sonlarinda Kuvvetli nin Suriye Ordusu icin silah talebini reddetmesine katkida bulunan bir faktor oldu Kuvvetli ayrica Suriye deki Trans Arap boru hattinin Suudi Arabistan petrol sahalarini Lubnan a baglamak icin insasini da reddetti Kuvvetli boru hattinin insasinin cogunlugu Ingilizlere ait olan Irak Petrol Sirketini tehdit edeceginden ve Moubayed e gore halkin projeyi dolayli dis ekonomik kontrolun yeni bir bicimi olarak gorecegine inandigi icin Ingilizleri ve Suriye halkini uzeceginden korkuyordu ABD nin Israil e ozellikle Truman yonetimindeki destegi ve Kuvvetli nin Siyonizme kararli muhalefeti bir baska gerilim kaynagiydi Ikinci baskanlik donemi1948 secimi Bir baskanin birden fazla donem aday gosterilmesine izin verecek sekilde degistirilen anayasa ile Kuvvetli bes yillik bir donem icin daha secime katildi ve 18 Nisan 1948 de cok az cogunlukla Halid el Azm a karsi kazandi 1948 Arap Israil Savasi Kuvvetli Filistin in 56 sini Yahudi devletine tahsis edecek olan planin Filistinli Arap cogunlugun haklarini ihlal ettigini savunarak Ingiliz Filistin Mandasi nin ayri Yahudi ve Arap devletlerine bolunmesine karsi cikti Oneri BM oylamasindan gecti ve Suriye kisa sure sonra Arap Kurtulus Ordusunun AKO kurucu ortagi olarak savas hazirliklari yapti Kuvvetli Arap dunyasinin dort bir yanindan savascilari cekmek ve Arap duzenli ordularinin yerini almak icin gonullu bir guc olarak AKO nun olusturulmasini onermisti AKO nun kurulmasi BM nin bolunme oylamasinin ardindan Arap Birligi tarafindan desteklendi ve Buyuk Suriye Isyani ile 1936 Filistin Isyani nda basrol oynayan Suriyeli bir komutan olan Fevzi el Kavukcu komutanligina atandi Kuvvetli Suriye ordularinin ve Arap dunyasinin Yahudi guclerine basarili bir sekilde karsi koymaya hazir olduguna inanmiyordu ve 1948 in baslarinda savas yaklasirken Arap Birligi baskani Arap ordularini Filistin e sokmamasi icin dilekce verdi Bunun yerine Kuvvetli yerel Filistinli Arap savascilara silah ve finansman saglamayi teklif etti Azzam Kuvvetli nin fikrine katilmadi Arap hukumetlerini ordularini gondermeleri icin toplama cabalarina devam etti 15 Mayis ta Israil in kuruldugunun duyurulmasinin ardindan Kuvvetli Suriye Ordusu na derhal Filistin e girmesini emretti 4500 askerden olusan Suriye Ordusu savasin ilk birkac gununde taarruzlarinda cogunlukla puskurtulmus ve Suriye siniri boyunca kucuk bir alani kontrol altina almisti Ordunun kotu performansinin bir sonucu olarak Kuvvetli savunma bakani gorevinden istifa etmesi icin baski yapti ve Sarabati 24 Mayis ta istifa etti Daha sonra savasin ayni doneminde Genelkurmay Baskani yerine Husnu Zaim i getirdi Savasin ardindan Kuvvetli Zaim i askeri yetersizlik ve subaylarini da vurgunculuk yapmakla sucladi Buna karsilik Zaim Kuvvetli yi catisma sirasinda kotu yonetimle sucladi Suriye halki ordunun zayif performansindan Kuvvetli yi sorumlu tuttu ve milliyetci itibarina dayanan popularitesinin daha da asinmasina neden oldu Suriye basini da Kuvvetli ve Basbakan Merdam Bey i sert bir sekilde elestirdi ve onlari gorevlerinden ayrilmaya cagirdi Mardam Bey 22 Agustos 1948 de istifa etti ve yerine Halid el Azm gecti Suriye de ABD Baskani Harry Truman Israil i tanidigi icin kinayan kitlesel gosteriler duzenlendi General Motors un ofisleri gibi Sam daki sinagoglar da saldiriya ugradi Amerikali yetkililer gosterileri durdurmaya calismadiklari icin Kuvvetli de husrana ugradilar Misir Urdun ve Lubnan Subat ve Nisan 1949 arasinda Israil ile ateskes anlasmalari imzaladiklarinda Kuvvetli yonetimindeki Suriye bunu yapmadi ve Mart ayinda Rodos taki ateskes muzakerelerine katilmak uzere bir heyet gondermedi 1949 Darbesi 29 Mart 1949 da Zaim Kuvvetli yi deviren bir darbe gerceklestirdi Zaim in birlikleri Sam a girdi ve Kuvvetli nin evini basti Ordu subayi Ibrahim el Huseyni onu tutuklamadan once muhafizini silahsizlandirdilar ve gece kiyafetleri icindeki Kuvvetli ile yuzlestiler Uzerini degistirmesine izin verilen Kuvvetli yetkililer tarafindan sehrin Mezzeh Hapishanesi ne goturuldu Basbakan el Azm da tutuklandi Iddiaya gore darbe ABD Merkezi Istihbarat Teskilati tarafindan desteklendi ve birlikte planlandi ABD Zaim in hukumetini taniyan ilk ulke oldu Onu Ingiltere Fransa ve Irak ile Urdun Hasimi kralliklari izledi Kuvvetli nin annesi darbeden yaklasik bir hafta sonra kalp krizinden oldu Misir da surgunMisir ve Suudi hukumetleri muttefik olarak gordukleri Kuvvetli nin hayatini bagislamalari icin yaptiklari baskinin bir sonucu olarak Zaim Kuvvetli yi Nisan 1949 ortalarinda hapishaneden serbest birakmayi kabul etti Kuvvetli baskanliktan resmen istifa ettikten sonra Misir in Iskenderiye kentine surgune gonderildi Misir da Kral Faruk ve Temmuz 1952 devriminden sonra iktidara gelen Hur Subaylar tarafindan onur konugu olarak saygi gordu Devrik Kral Faruk ile olan olumlu iliskisine ragmen Kuvvetli 1954 te Misir in lideri olan Hur Subaylarin kurucusu Cemal Abdunnasir ile yakin bir dostluk gelistirdi Ucuncu baskanlik donemi1955 secimleri Suriye ve Filistinli liderler Kuvvetli ile devlet baskanligi sarayinda bulusuyor 1955 Sagdan sola Sabri el Aseli Faris el Huri Sultan el Atras Kuvvetli Nazim el Kudsi Emin el Huseyni ve Kuvvetli 1955 te Devlet Baskani Edib Cicekli nin devrilmesinin ardindan ve Hasim el Etasi nin baskanligi sirasinda Suriye ye dondu Kuvvetli Agustos 1955 devlet baskanligi secimlerinde 63 yasindayken adayliga girdi Kazanmak icin 142 uyeli Suriye Parlamentosunda ucte iki cogunluk saglamasi gereken Kuvvetli ilk turda ana rakibi Halid el Azm i 89 a 42 maglup etti diger alti oy gecersiz sayildi Bu ikinci tur oylamaya neden oldu ve Kuvvetli Azm in 41 ine karsi 91 oyla baskanligi kazandi bes oy bos ve iki oy gecersizdi Kuvvetli nin devlet baskanligi yarisi Misir ve Suudi Arabistan hukumetleri tarafindan desteklendi Her ikisi de Kuvvetli gibi Bagdat Paktina muhalefette muttefikti Basbakan Sabri el Aseli Baas Partisinin kabineden cekilmesinin ardindan 6 Eylul de gorevinden istifa etti Sonuc olarak Kuvvetli Lutfi el Haffar i basbakan olarak aday gostermeye calisti ancak Baascilarin muhalefetinden sonra vazgecti Daha sonra Kuvvetli dan bir kabine kurmasini istedi ancak Kikhiya Suriye Ordusundan gelen etkinin hukumeti gercek gucten mahrum edecegini one surerek reddetti Misir Devlet Baskani Nasir Aseli nin yeniden atanmasini tavsiye etti ancak Kuvvetli reddetti bunun yerine bagimsiz bir siyasetci olan Said el Gazi yi secti Gazi kabul etti ve ardindan bir ulusal birlik hukumetine basbakanlik etti Tarafsizligin benimsenmesi Kuvvetli solda Misir Cumhurbaskani Cemal Abdunnasir sagda ve Suudi Arabistan Krali Suud ortada ile uc ulke arasinda bir savunma anlasmasi imzalarken 1956 Kuvvetli nin liderligindeki Suriye Kuvvetli nin muhafazakar goruslerine ragmen Soguk Savas in ortasinda giderek artan bir sekilde tarafsiz bir politikaya dogru ilerledi Bununla birlikte 10 Eylul de Kuvvetli once ABD den resmi bir silah talebinde bulunmayi secti ancak sonunda ABD Disisleri Bakani John Foster Dulles in destegine ragmen reddedildi 1956 dan baslayarak Kuvvetli ekonomik ve askeri yardim icin Dogu bloguna yonelmeye basladi Gorev suresi boyunca Kuvvetli Suriye nin Yugoslavya Hindistan ve Misir gibi diger tarafsiz ulkelerle ve ayni zamanda Sovyetler Birligi SSCB ve Dogu Bloku ile iliskilerini ilerletti Bu politikanin izlenmesi kismen onlari Bagdat Paktinin guclu muhalifleri olarak goren Suudi ve Misir hukumetleri tarafindan Suriye deki sol hareketlere saglanan destekten ve Suriye nin ordusunda son derece etkili olan sol gruplardan kaynaklaniyordu Kuvvetli ve Nasir Mart 1955 te Bagdat Paktina karsi agirlik olusturacak bir savunma duzenlemesi olan Misir Suriye Anlasmasi ni baslatti Anlasma bir saldiri durumunda bir ulkenin digerine yardim edecegini ortak askeri faaliyetleri koordine etmek icin cok sayida komitenin kurulmasini ve Misirli subay Abdulhakim Amir baskanligindaki ortak bir askeri komutanin olusturulmasini sart kosuyordu Anlasma 20 Ekim de imzalandi Ulkede buyuyen sol egilimden giderek daha fazla endise duyan Kuvvetli 15 Subat 1956 da siyasi yelpazenin her yerinden partileri icerecek bir ulusal birlik hukumeti cagrisinda bulundu Baascilarin muhalefetine ragmen Kuvvetli Siyonizme ve emperyalizme karsi bir dis politikanin yani sira Soguk Savas ortasinda tarafsizligin benimsenmesini gerektiren bir ulusal antlasma ya baskanlik etmeyi basardi Yine de Kuvvetli nin tavsiyesine ragmen Basbakan Gazi Bati Avrupa ya bugday satis yasagini kaldirma kararina karsi protesto gosterilerine onculuk eden Baascilarin ve komunistlerin baskisi sonucu Haziran 1956 da gorevinden istifa etti Birkac secenekle karsi karsiya kalan Kuvvetli Aseli yi yeniden basbakan olarak atadi Aseli birlik muzakerelerini baslatma sozu de dahil olmak uzere Misir ile baglari daha da guclendirmek icin harekete gecti ve Baascilari Ekonomi ve Disisleri Bakanligi pozisyonlarina atadi Ekim 1956 da Sina Yarimadasi ve Suveys Kanali nin Ingiliz Fransiz ve Israil kuvvetleri tarafindan uclu isgalinin ardindan Kuvvetli Ingiltere ile olan baglarini kopardi Kuvvetli Misir savunmasina yardim etmek icin yuzlerce asker gonderdi ve Moskova ya acil bir ziyarette bulunarak Nasir icin Sovyet destegini Basbakan Nikita Kruscev den talep etti ve uclu kuvvetlerin Misir i yok etmek istedigini soyledi Kamuoyunun baskisina yanit olarak Aralik ayi sonlarinda Basbakan Aseli kabinesini degistirerek birkac muhafazakar arkadasini gorevden aldi ve hukumetteki solcu etkiyi guclendirdi Sol etkiyle yuzlesmek Temmuz 1957 de Kuvvetli nin muttefiki Suudi Arabistan ile Suriye nin rakipleri olan Irak ve Urdun hukumetleri arasindaki iliskiler bolgenin muhafazakar monarsileri arasindaki buyuyen baglari sikintili goren Suriye deki sol akimin protestolarina onemli olcude isindi El Azm Misel Eflak ve Ekrem el Havrani de dahil olmak uzere bir dizi Suriyeli siyasi sahsiyet tarafindan Kral Suud a yonelik bir dizi kamuoyu elestirisinin ardindan Suud Suudi Arabistan daki Suriye varliklarini dondurdu ve protesto amaciyla buyukelcisini Suriye den geri cekti Iki ulke arasindaki krize tepki olarak alarma gecen Kuvvetli Aseli ye hukumetini Suriye Parlamentosunun ve basindaki bazilarinin Suudi karsiti goruslerinden alenen uzaklastirmasini ve Suud dan alenen ozur dilemesini emretti Ayrica Kuvvetli komunist es Sarkha gazetesinin kapatilmasi icin bizzat bir hukumet emri yayinladi 6 Agustos ta Kuvvetli SSCB ile Suriye deki gelistirme calismalarini finanse etmek icin uzun vadeli bir Sovyet kredisi ve Sovyetlerin Suriye tarim ve tekstil fazlasinin buyuk bir bolumunu satin almasini gerektiren uzun vadeli bir anlasma yapti ABD nin Suriye de komunistlerin yonetimi ele gecirmeye yaklasmasindan korkmasi Kuvvetli hukumetini eski baskan Cicekli ile degistirmek icin CIA destekli bir darbe girisimine yol acti Ancak darbe plani 12 Agustos ta Suriye istihbarat sefi Abdulhamid es Serrac tarafindan engellendi ve sonuc olarak Suriye ABD askeri atasesini Sam dan ihrac etti Darbe planini reddeden ABD buna Suriye buyukelcisini Washington dan ihrac ederek ve Suriye deki buyukelcisini geri cekerek yanit verdi Suriye deki solcu etki krizin hemen ardindan daha da artti 15 Agustos ta Marksist egilimleri olan ve Lubnan in Sayda kentinden yuksek rutbeli bir subay olan genelkurmay baskani olarak atandi ve birkac orta duzey subayin yerini komunist subaylar aldi Kuvvetli devlet baskanligindan Sovyet egilimli Azm lehine istifa etme planlarinin ortasinda Misir a uctu Ancak 26 Agustos ta Suriye ye dondu ABD destekli bir Turkiye veya Irak Urdun un Suriye yi olasi bir komunist devralmayi onlemek icin isgal edecegine dair soylentilerin bolgeyi kasip kavurmasiyla gerginlikler tirmaniyordu Kuvvetli nin Suriye ile Suudi Arabistan arasindaki baglari onarmadaki daha onceki basarisi bu donemde ozellikle faydali oldu Suud Baskan Dwight D Eisenhower in Orta Dogu daki komunist ve Arap milliyetcilerinin etkisini kontrol altina almayi amaclayan bir politika olan Eisenhower Doktrini ni onaylama cagrisini reddederek sol harekete karsi onemli bir denge unsuru olarak gordugu Kuvvetli ye derhal tam destegini verdi Ayrica 25 Agustos ta Kuvvetli nin Sam a davetini kabul etti ve Suudi Arabistan in Suriye yi herhangi bir saldirida destekleyecegini acikca belirtti Irak Basbakani de 26 Agustos ta ziyaret ettiginde Irak monarsisinin bir saldirisini desteklemesine ragmen Suriye ye destegini ilan etti Hem Suud hem de Cevdet Suriye nin liderligini Dogu bloguna artan bagimliligi nedeniyle ozel olarak elestirdi Bununla birlikte ABD ve Bagdat Paktindaki muttefikleri Suriye nin Sovyetlerin bir uydusu haline gelmesinden gercekten korktular ve Eylul toplantisinda Kuvvetli hukumetinin kaldirilmasi gerektigine karar verdiler Ayni ay Turk birlikleri Suriye siniri boyunca yigildi 13 Ekim de Bagdat Pakti ulkelerini kinayan bir radyo kampanyasi baslatan Nasir Araplarin Turkiye ye karsi gucunu gostermek icin Suriye nin kuzeyindeki Lazkiye limanina cogunlugu sembolik olan 1500 Misir askerini Suriye ve pan Arap halki takdiri uzerine gonderdi Urdun ve Irak liderleri Kuvvetli ye Suriye nin ic islerine karismak gibi bir niyetleri olmadigi konusunda derhal guvence verdi Nasir gorunuse gore muttefiki Kuvvetli yi pas gecerek konuslandirmayi onun yerine subaylar Serrac ve Bizri ile koordine etti Cagdas tarihci Selim Yakub a gore Kuvvetli bu gercegi Misir in hamlesi hakkinda onceden kendisine danisilmadigindan sikayet eden Suud a Kuvvetli nin siyasi alakasizliginin kabulu olarak aktardi Serrac ve Bizri siyasi gruplarin gucunu kontrol ederek ve Nasir in muhaliflerini subaylardan temizleyerek Suriye siyasetinde onemli bir etkiye sahipti Bu Kuvvetli icin bir endise kaynagiydi ancak kismen Nasir in baskisi nedeniyle her iki adami da gorevlerinde tuttu Kuvvetli onde gelen Arap sosyalist lideri Ekrem el Havrani yi parlamento baskanligina ve pan Arabist Baas Partisinin kurucu ortagi Selahaddin el Bitar i disisleri bakanligina atayarak Bizri ile olan baglarini daha da saglamlastirdi Misir ile birlik Kuvvetli ve Nasir Kahire de Suriye Misir birligi gorusmelerinin son toplantisinda Sabri el Aseli Kuvvetli nin arkasinda Selahaddin el Bitar Nasir in solundan ikinci ve el Bitar in solunda Subat 1958 Misir in askeri mudahalesinin yarattigi coskunun ortasinda Suriye ile Misir arasinda ciddi birlik tartismalari basladi Ekim ayinin sonlarina dogru Misir parlamento baskani Enver Sedat dayanisma jesti olarak Sam daki Suriye Parlamentosunu ziyaret etti Ziyaretini Suriye Parlamentosunun Misir ile bir birlige girilmesi yonunde oybirligiyle karar vermesiyle sonlandirdi Bir Suriye heyeti daha sonra Nasir i Suriye ile birligi kabul etmeye ikna etmek icin Kahire ye gitti ancak Nasir delegelere ve Sam da bulunan Kuvvetli ye birlik konusundaki cekincelerini dile getirdi Nasir Suriye ordusunun ulkenin siyasi islerine olagan mudahalesine ve ulkelerin ekonomileri ile siyasi sistemlerindeki buyuk farkliliklara karsi temkinliydi Suriye siyasi ve askeri liderligi Nasir i hem Arap milliyetciligine samimi bagliliktan hem de artan komunist etki nedeniyle ulkede yaklasmakta olan cekismeyi yalnizca Misir ile birlesmenin onleyebileceginin farkina varmasi konusunda baski yapmaya devam etti Aralik ayinda Baas Partisi Misir ile federal birlik iceren bir oneri hazirlayarak komunist rakiplerini topyekun bir birlik onermeye sevk etti Komunistler Misir ile birlesmeye daha az hevesli olsalar da Suriye halkinin onune birlige en bagli grup olarak gorunmeye calistilar ve ozel olarak Nasir in teklifi ilk kez oldugu gibi reddedecegine inandilar Tarihci Adeed Dawisha ya gore komunistler kendilerini geride biraktilar butun konusmalar ve birlik vaatleriyle cildirmaya suruklenen bir halkin onculuk ettigi gelisen olaylara hazirliksizdilar 11 Ocak 1958 de komunist Genelkurmay Baskani Bizri birlik icin baski yapmak uzere bir subay heyetine onderlik etti Bunun yerine Misir buyukelcisi Mahmud Riyad Kuvvetli ye Bizri nin hareketini bildirdi Kuvvetli ordunun bu hareketine kizdi ve Riyad a bunun bir darbe oldugunu ve Misir in suc ortagi oldugunu soyledi Kuvvetli Birlesik Arap Cumhuriyeti nin kurulmasindan sonraki gunlerde Sam da seyirci kalabaliginin onunde Nasir la el sikisiyor Mart 1958 Kuvvetli birlik gorusmeleri uzerindeki etkisini gostermek icin 16 Ocak ta Disisleri Bakani el Bitar i tartismalara katilmak uzere Kahire ye gonderdi Nasir Suriye onerisinde hala tereddutlu ve yakin cevresinin cesareti kirilmis olsa da Bizri nin liderligi ve Kuvvetli den ozerkliginin kanitladigi gibi komunistlerin Suriye deki gucuyle giderek daha fazla ilgilenmeye basladi El Bitar da dahil olmak uzere delegasyonun Arap milliyetcisi uyeleri tarafindan daha fazla baski gordu bu uyeler komunistlerin yaklasmakta oldugunu ima etti ve kendisine acilen Suriye yi terk etmemesi cagrisinda bulundu Nasir nihayetinde birligi kabul etti ancak tek parti sistemini birlesik bir ekonomiyi ve Suriye nin Misir sosyal kurumlarini benimsemesini sart kosarak ve onun sartlarina siki sikiya bagli olarak kurulmasinda israr etti sonucunda tam gelismis bir birlik olacakti Suriye nin siyasi liderleri ozellikle komunistler Baascilar ve muhafazakarlar Nasir in sartlarini olumsuz gorduler ancak yine de artan halk baskisina yanit olarak onlari kabul ettiler Kuvvetli Nasir ile anlasmayi sonuclandirmak icin Subat ortasinda Kahire ye gitti ve 22 Subat ta Birlesik Arap Cumhuriyeti BAC kuruldu Kuvvetli devlet baskanligindan istifa etti ve Nasir yeni birligin baskani oldu Nasir Kuvvetli yi Arap milliyetciligi davasindaki uzun sureli mucadelesi ve jesti icin onurlandirmak adina ona Ilk Arap Vatandasi unvanini verdi BAC nin duyurusu ozellikle Suriye de olmak uzere Arap dunyasinda yaygin bir sevinc ve kutlamayla karsilandi Nasir 24 Subat ta habersiz bir ziyaretle Sam a geldi ve dogrudan Kuvvetli nin evine gitti el Havrani ye gore Nasir Kuvvetli ile bir araya geldiginde sakinler Kuvvetli nin evinde liderlerle bulusmak icin isyerlerini ve evlerini terk ederken carpisan bir insanlik denizi sasirtici bir hizla toplandi Ikisi ustu acik bir otomobille resmi misafirhaneye gitmeye karar verdiklerinde normalde yaklasik bes dakika surecek olan varis noktasina ulasmalari iki saat surdu Arabayi cevreleyen artan kalabaligin kargasasi Kuvvetli nin neredeyse bayilmasina neden oldu Birligin kurulmasinin ardindan Kuvvetli siyasetten emekli oldu Daha sonraki yasam1960 a gelindiginde Kuvvetli Nasir la tartisti ve Suriye deki politikalarini elestirdi Ozellikle Temmuz 1961 de toprak dagitimi ve endustriyel kamulastirma kurumunu kinayarak ekonomiye ciddi zarar verecegini belirtti Ayrica damadi Fayiz el Ucl in sosyalist tedbirlerin bir parcasi olarak hukumet tarafindan mulkunun coguna el konulmasindan dolayi kisisel olarak hakarete ugradigini belirtti Suriye nin siyasi sinifi sosyal seckinleri ve subay kadrosu otoritenin Nasir in ellerinde merkezilesmesine siyasi sosyal ve ekonomik duzeylerde cok daha buyuk bir Misir in egemenligine karsi cikmasiyla ve bu gruplarin Suriye yonetiminden dislanmasiyla birlige karsi kizginlik artiyordu Suriye halki da Serrac tarafindan ulkede kurulan fiili polis devletine karsi ihtiyatli davrandi 28 Eylul de Suriye de ayrilikci subaylar tarafindan BAC yi fiilen parcalayan bir darbe yapildi Kuvvetli ayrilikci subaylarla ayni safta yer alarak darbeye destek verdi 23 Ekim de Kuvvetli televizyonda BAC yi kinayan ve Nasir dan duydugu hayal kirikligini dile getiren bir konusma yapti ve birlik ilhak anlamina gelmez ve baskanlik sistemi yonetenin yonetilenden ayrilmasi anlamina gelmez dedi Ayrica Misir makamlarini 1 001 casusa bagli bir yonetim sistemi kurmakla ve cumhuriyette bolunmeden sorumlu olmakla sucladi Kuvvetli Suriye halkina kendi kaderlerini kontrol ettiklerini soyleyerek Rutbeler ve unvanlar gelir gecer ama siz insanlar olumsuzsunuz dedi Konusmasini ozelestiri ile sonlandirdi ve Siradan bir vatandas olarak mucadelenize baskan oldugum donemde size hizmet ettigimden daha fazla hizmet edebildim dedi Kuvvetli nin aciklamalarindan memnun olan ayrilikci subaylar Kuvvetli nin baska bir donem devlet baskani olarak gorev yapmasini mi yoksa BAC nin kurulmasinin bir sonucu olarak yaklasik bir yil kisaltilan 1955 te basladigi gorev suresini tamamlayacagini mi tartistilar Teklif buyuk olcude Kuvvetli nin o sirada nispeten yasli olmasi nedeniyle fazla ortaya cikmadi 8 Mart 1963 te Baascilar Nasircilar ve bagimsiz Arap milliyetcilerinden olusan birlikci subaylar koalisyonu Baskan Nazim el Kudsi ve Basbakan Halid el Azm in ayrilikci hukumetini devirdi Kuvvetli kisa bir sure sonra Suriye den ayrildi ve Lubnan in Beyrut kentine tasindi OlumKuvvetli nin cenazesi Sam daki Emevi Camii nde cenaze toreni sirasinda yas tutanlar tarafindan tasiniyor Kuvvetli nin Sam daki mezari Kuvvetli Alti Gun Savasi ndan 5 10 Haziran 1967 kisa bir sure sonra kalp krizi gecirdi Gogsunde bir agri hissederek 29 Haziran da hastaneye kaldirildi 30 Haziran 1967 de Beyrut ta oldu Suriyeli tarihci Sami Moubayed e gore Kuvvetli Suriye ve Arap ordularinin yenilgisini ogrendikten sonra oldu Baascilarin cogunlukta oldugu hukumet Kuvvetli nin cesedinin Sam a gomulmesine izin vermedi ve ancak Suudi Arabistan Krali Faysal in diplomatik baskisi sonrasinda kararlari degisti 1 Temmuz da kendisi icin devlet tarafindan onursal bir cenaze toreni duzenlendi MirasCenaze gunu Radyo Sam Kuvvetli yi Arap ulusunun ilerlemesi kurtulusu ve birligi icin fedakarlik ve mucadele eden bu vatanin ogullarindan biri olarak nitelendirdi Suriye Arap Cumhuriyeti nin kurucu babasi ilan edildi Moubayed e gore tarihciler ve Suriye halki Kuvvetli yi yirminci yuzyilin en unlu Suriye liderlerinden biri olarak goruyor Kaynakca Khoury 1983 ss 41 42 Muslih 1990 s 433 a b c d Khoury 1983 s 42 a b Moubayed 2006 s 18 a b c d Moubayed 2006 s 19 Moubayed 2006 s 33 a b c Khoury 1981 s 459 a b Moubayed 2006 s 20 Sukru Kuvvetli kimdir in Turkish 1 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Haziran 2016 a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae Moubayed 2006 a b c d e Tucker amp Roberts 2008 a b c d e f Khoury 1981 a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae Moubayed 2012 Hardy 2018 a b Khoury 1997 epdf pub 22 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b c d Lentz 2014 Chaitani 2007 a b c d e Moubayed 2000 Arnakis 1973 Yitzhak 2012 a b Jankowski 2001 a b c d e Ginat 2010 a b c d e f Yaqub 2004 Blum 2003 a b c d e f g h i j k Dawisha 2009 Yaqub 2004 s 169 a b Mideast Mirror 23 Subat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde 19 Arab News Agency 1967 Konuyla ilgili yayinlarArnakis George Geogiades 1973 The Near East in Modern Times Second World War and after 1940 1960 Pemberton Press Blum William 2003 Killing Hope US Military and CIA Interventions Since World War II ISBN 978 1 84277 369 7 Chaitani Youssef 2007 Post Colonial Syria and Lebanon The Decline of Arab Nationalism and the Triumph of the State ISBN 978 1 84511 294 3 Dawisha Adeed 2009 Arab Nationalism in the Twentieth Century From Triumph to Despair Princeton Princeton University Press ISBN 978 0 691 12272 4 Ginat Rami 2010 Syria and the Doctrine of Arab Neutralism From Independence to Dependence ISBN 978 1 84519 396 6 6 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 6 Mayis 2023 Jankowski James P 2001 Nasser s Egypt Arab Nationalism and the United Arab Republic ISBN 1 58826 034 8 Khoury Philip S November 1981 Factionalism among Syrian Nationalists during the French Mandate International Journal of Middle East Studies Cambridge University Press 13 4 ss 441 469 doi 10 1017 s0020743800055859 Khoury Philip S 1983 Urban Notables and Arab Nationalism The Politics of Damascus 1860 1920 Cambridge University Press ISBN 0 521 24796 9 23 Subat 2022 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 23 Subat 2022 Khoury Philip S 1997 The Paradoxical in Arab Nationalism Interwar Syria Revisited Israel Gershoni James P Jankowski Ed Rethinking Nationalism in the Arab Middle East New York Columbia University Press Lentz Harry 2014 Heads of States and Governments Since 1945 Routledge ISBN 978 1 134 26490 2 Moubayed Sami M 2000 Damascus Between Democracy and Dictatorship University Press of America ISBN 978 0 7618 1744 4 23 Subat 2022 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 23 Subat 2022 Moubayed Sami M 2006 Steel amp Silk Men and Women who shaped Syria 1900 2000 Cune Press ISBN 978 1 885942 41 8 23 Subat 2022 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 23 Subat 2022 Moubayed Sami M 2012 Syria and the USA Washington s Relations with Damascus from Wilson to Eisenhower I B Tauris ISBN 978 1 84885 705 6 23 Subat 2022 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 23 Subat 2022 Muslih Muhammad 1990 al Quwatli Shukri Reich Bernard Ed Political Leaders of the Contemporary Middle East and North Africa A Biographical Dictionary Greenwood Publishing Group ss 433 440 ISBN 0 313 26213 6 Tucker Spencer C Roberts Priscilla 2008 The Encyclopedia of Middle East Wars The United States in the Persian Gulf Afghanistan and Iraq Conflicts ABC CLIO ISBN 978 1 85109 948 1 Yaqub Salim 2004 Containing Arab Nationalism The Eisenhower Doctrine and the Middle East ISBN 0 8078 5508 1 Yitzhak Ronen 2012 Abdullah Al Tall Arab Legion Officer Arab Nationalism and Opposition to the Hashemite Regime Apollo Books ISBN 978 1 84519 408 6 Siyasi goreviOnce gelen Ata Bey el Eyyubi Suriye Devlet Baskani 1943 1949 Sonra gelen Husnu Zaim askeri yonetim Once gelen Hasim el Etasi Suriye Devlet Baskani 1955 1958 Sonra gelen Cemal Abdunnasir Birlesik Arap Cumhuriyeti