Azərbaycanca AzərbaycancaБеларускі БеларускіDansk DanskDeutsch DeutschEspañola EspañolaFrançais FrançaisIndonesia IndonesiaItaliana Italiana日本語 日本語Қазақ ҚазақLietuvos LietuvosNederlands NederlandsPortuguês PortuguêsРусский Русскийසිංහල සිංහලแบบไทย แบบไทยTürkçe TürkçeУкраїнська Українська中國人 中國人United State United StateAfrikaans Afrikaans
Destek
www.wikipedia.tr-tr.nina.az

2022 Ekonomik özgürlük Endeksi genel ısı haritası Ekonomik özgürlük Endeksi 1995 yılında The Heritage Foundat

Ekonomik Özgürlük Endeksi

Ekonomik Özgürlük Endeksi
image
2022 Ekonomik Özgürlük Endeksi genel ısı haritası

Ekonomik Özgürlük Endeksi, 1995 yılında The Heritage Foundation (Türkçe: Heritage Vakfı) ve The Wall Street Journal tarafından dünya uluslarındaki ekonomik özgürlük derecesini ölçmek için oluşturulan yıllık bir endeks ve sıralamadır. Dizini oluşturanlar, Ulusların Zenginliği'ndeki Adam Smith'in "bireylerin kendi ekonomik çıkarlarının peşinden gitme özgürlüğünü koruyan temel kurumlar, daha geniş toplum için daha fazla refahla sonuçlanır" fikrinden ilham alan bir yaklaşım benimsediklerini iddia ederler.[]

Amaç

Heritage Vakfı web sitesinde, "Ekonomik özgürlük, her insanın kendi emeğini ve mülkünü kontrol etme konusundaki temel hakkıdır. Ekonomik olarak özgür bir toplumda, bireyler istedikleri şekilde çalışmakta, üretmekte, tüketmekte ve yatırım yapmakta özgürdür. Ekonomik olarak özgür toplumlarda, hükümetler emeğin, sermayenin ve malların serbestçe hareket etmesine izin verir ve özgürlüğün kendisini korumak ve sürdürmek için gerekli olanın ötesinde baskı veya kısıtlamadan kaçınır." diye yazar. Vakıf, yıllık raporlar yayınlayarak, bu tür özgürlüklerin var olduğu ve olmadığı yerleri vurgulamaya çalışır.

Heritage Vakfı, endeksteki en üst %20'nin kişi başına düşen gelirinin ikinci beşte birlik kesimdekilerin iki katı ve en alttaki %20'nin beş katı olduğunu raporlar. 2008 Endeksi'nin ilk bölümünü yazan Carl Schramm, Orta Çağ İtalya şehirlerinin ve 19. yüzyılın ortalarındaki Ortabatı Amerika şehirlerinin hepsinin ekonomik akışkanlığa ve ekonomik özgürlüğün yarattığı kurumsal uyum yeteneğine sahip oldukları ölçüde geliştiğini belirtir.

Özgürlükçü düşünce kuruluşu Cato Institute'nden Will Wilkinson'a göre, araştırmalar daha yüksek ekonomik özgürlüğün, daha yüksek kişisel beyan edilen mutlulukla güçlü bir şekilde ilişkili olduğunu gösterir. Ekonomist Tomi Ovaska ve Ryo Takashima'ya göre, ekonomik özgürlük araştırması, "insanların, yaşadıkları toplumun kendilerine ne ölçüde fırsatlar ve yeni projeler üstlenme özgürlüğü sağladığına şüphe götürmez bir şekilde önem verdiklerini, güçlü bir şekilde kişinin kişisel tercihlerine göre seçimler yaptığını öne sürer."

Cato Enstitüsüne göre, daha çok ekonomik özgürlük, katılımı ve işbirliğini teşvik eder. Ayrıca daha çok ekonomik özgürlüğün savaşları önlemede son derece önemli olduğu iddia edilir. Enstitünün hesaplarına göre, şiddet içeren çatışmaların azaltılmasında özgürlük demokrasiden ("Demokrasi Puanı" ile ölçüldüğü üzere) yaklaşık 54 kat daha etkilidir.

Derecelendirmeler

Endeksin 1995 yılında oluşturulmasından bu yana, dünya ekonomik özgürlük puanı 2,6 puan artarak 2008 yılına kadar yükseldi. 2011 yılında puan, 2008 puanı olan 60,2'den 59,7'ye düşmüştür ve bu, 1995'ten bu yana 2,2 puanlık bir artışı temsil etmektedir Ekonomik Özgürlük puanı 117 ülke için iyileşti, endekse dahil olan ülkelerin çoğu gelişmekte olan ve gelişmekte olan pazar ekonomileriydi. Avrupa ve Kuzey Amerika dışında, tüm bölgelerde artan özgürlük seviyeleri kaydedildi ve en büyük gelişme Sahra Altı Afrika'da görüldü. 2011 endeksi tarafından belirlenen ilk beş "özgür" ekonomi, her biri ekonomik özgürlük derecelendirme ölçeğinde 80'in üzerinde puan alan Hong Kong, Singapur, Avustralya, Yeni Zelanda ve İsviçre idi. Endeks 1995'te oluşturulduğundan beri, Hong Kong en iyi performans gösteren ekonomi oldu.

2011'de ABD, Danimarka, Kanada ve birinci sıradaki Hong Kong gibi ülkelerin ardından 9. sıraya geriledi. Heritage Vakfı, ABD'deki düşüşün nedeni olarak hükûmet harcamalarındaki artışa işaret etti ve 2011 endeksinden alınan verilere göre, Kamu harcamalarının en yüksek olduğu ülkelerin büyüme oranları, kamu harcamalarının kontrol altında tutulduğu ülkelere göre ortalama 4,5 puan daha az oldu. Endeks sonuçlarının "Yönetici Özetleri"nde, Heritage Vakfı, "küresel ekonomik çalkantıya yanıt olarak yüksek düzeydeki hükümet harcamalarının daha yüksek ekonomik büyümeyle sonuçlanmadığını" belirtti.

2012 endeksinden elde edilen sonuçlar, küresel ekonomik özgürlükte genel bir düşüş gösterdi. Heritage Vakfı'na göre sıralamasındaki ortalama puan, son on yılın en düşük ikinci puanıydı. Özellikle sıralamada 10. sıraya gerileyen ABD, 7. olduğu 2008 yılından bu yana üç sıra geriledi. Vakıf tarafından yayınlanan bir raporda, düşüşün nedeninin hükûmet harcamaları olduğu ve "ekonomik krizi durdurmakta başarısız olmakla kalmayıp, aynı zamanda - birçok ülkede - onu uzatıyor gibi göründüğü" belirtildi. Rapora göre, özel sektörün faaliyeti, kamu borcunu artıran ve daha fazla bürokrasiye yol açan daha büyük hükûmet harcamaları tarafından tehdit edilmektedir.

Aynı sıralamayı paylaşan ülkeler beraberlik puanı aldı.

Kabulü

Freedom House'a göre, "Freedom House tarafından ölçülen siyasi özgürlük düzeyi ile Wall Street Journal/Heritage Foundation anketi tarafından ölçülen ekonomik özgürlük arasında yüksek ve istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki vardır." Bir ABD hükûmeti dış yardım programı olan Millennium Challenge Account, hangi ülkelerin performansa dayalı sözleşmelerini alacağını belirlemek için Ticaret özgürlüğü göstergesini kullandı.

Jeffrey Sachs gibi eleştirmenler, Index'in ekonomik açıklığın zorunlu olarak daha iyi büyümeye yol açtığı varsayımına itiraz ettiler. Sachs, The End of Poverty (Türkçe: Yoksulluğun Sonu) adlı kitabında, 1995 ile 2003 yılları arasında kişi başına düşen GSYİH büyümesine göre endekste ülkelerin derecelendirmelerini grafikleştirdi ve bir ülkenin notu ile ekonomik büyüme oranı arasında hiçbir ilişki olmadığını iddia etti. Sachs, örnek olarak İsviçre ve Uruguay gibi iyi notlara sahip ülkelerin durgun ekonomik performanslara sahip olduğuna, Çin gibi daha düşük notlara sahip diğerlerinin ise çok güçlü ekonomik büyümeye sahip olduğuna işaret etti.

Birleşik Arap Emirlikleri, 2008'de ülkelerinin ekonomik özgürlük notunu sorguladı ve orta notunu Uluslararası Şeffaflık Örgütü ve Moody's gibi diğer göstergelerden aldıkları yüksek notla karşılaştırdı. Ayrıca metodolojisi son iki yılda iki kez değiştiği için raporun "güvenilmez" olduğunu savundu.

Ludwig von Mises Enstitüsü'nden Stefan Karlsson, özgürlüğü belirlemek için kullanılan birçok kategorinin belirsizliği nedeniyle endeksin kullanışlılığına itiraz etti. John Miller, "Washington'un önde gelen sağcı düşünce kuruluşu Wall Street Journal ve Heritage Foundation'ın elindedir halbuki, bir ekonomik özgürlük endeksi yalnızca kurumsal ve girişimci özgürlüğünü sorumluluktan ölçer. İncelendiğinde, endeksin ya daha geniş bir şekilde yorumlanan özgürlüğün ya da refahın zayıf bir barometresi olduğu ortaya çıkıyor." diye Dollars & Sense yazısında "Endeks"i şiddetle eleştirir. Left Business Observer'a göre Endeksteki büyüme, GSYİH büyümesindeki değişimin %10'unu oluşturur.

Sıralamalar ve puanlar

2023

Key: ██ Özgür (80–100) ██ Çoğunlukla Özgür (70–79.9) ██ Orta derecede Özgür (60–69.9) ██ Çoğunlukla Özgür değil (50–59.9) ██ Bastırılmış (0–49.9)

Ekonomik Özgürlük Endeksi
Ülke Sıralama Puan Değişim
image Singapur 1 83.9 image 0.5
image  İsviçre 2 83.8 image 0.4
image İrlanda 3 82.0 image
image Tayvan 4 80.7 image 0.6
image Yeni Zelanda 5 78.9 image 1.7
image Estonya 6 78.6 image 1.4
image Lüksemburg 7 78.4 image 2.2
image Hollanda 8 78.0 image 1.5
image Danimarka 9 77.6 image 0.4
image İsveç 10 77.5 image 0.4
image Finlandiya 11 77.1 image 1.2
image Norveç 12 76.9 image
image Avustralya 13 74.8 image 2.9
image Almanya 14 73.7 image 2.4
image Güney Kore 14 73.7 image 0.9
image Kanada 14 73.7 image 2.9
image Letonya 17 72.8 image 2.0
image Kıbrıs Cumhuriyeti 18 72.3 image 0.6
image İzlanda 19 72.2 image 4.8
image Litvanya 19 72.2 image 3.6
image Çekya 21 71.9 image 2.5
image Şili 22 71.1 image 3.3
image Avusturya 22 71.1 image 2.7
image Birleşik Arap Emirlikleri 24 70.9 image 0.7
image ABD 25 70.6 image 1.5
image Mauritius 25 70.6 image 0.3
image Uruguay 27 70.2 image 0.2
image Birleşik Krallık 28 69.9 image 2.8
image Barbados 29 69.8 image 1.5
image Portekiz 30 69.5 image 1.3
image Japonya 31 69.3 image 0.6
image Bulgaristan 31 69.3 image 1.7
image Slovakya 33 69.0 image 0.7
image İsrail 34 68.9 image 0.9
image Gürcistan 35 68.7 image 3.1
image Katar 36 68.6 image 0.9
image Slovenya 37 68.5 image 2.0
image Samoa 38 68.3 image
image Jamaika 39 68.1 image 0.7
image Polonya 40 67.7 image 1.0
image Malta 41 67.5 image 4.0
image Malezya 42 67.3 image 0.8
image Belçika 43 67.1 image 2.5
image Peru 44 66.5 image
image Kosta Rika 44 66.5 image 1.1
image Hırvatistan 46 66.4 image 1.2
image Romanya 47 67.1 image 2.4
image Macaristan 48 66.9 image 0.3
image Yeşil Burun Adaları 49 66.7 image 2.9
image Arnavutluk 50 66.6 image 1.4
image İspanya 51 66.5 image 1.2
image Fransa 52 65.9 image 0.2
image Kuzey Makedonya 53 65.7 image 2.9
image Saint Vincent ve Grenadinler 54 65.7 image 0.6
image Bahamalar 55 65.4 image 1.2
image Panama 56 65.4 image 0.8
image İtalya 57 65.4 image 0.5
image Ermenistan 58 65.3 image 6.6
image Sırbistan 59 65.2 image 2.0
image Kolombiya 60 65.1 image 3.0
image Botsvana 61 64.8 image 2.8
image Brunei 62 64.8 image 1.8
image Endonezya 63 64.4 image 2.5
image Kazakistan 64 64.4 image 6.7
image Saint Lucia 65 64.3 image 3.2
image Moğolistan 66 63.9 image 1.5
image Meksika 67 63.7 image 1.8
image Bosna-Hersek 68 63.4 image 0.5
image Guatemala 69 63.2 image 0.8
image Tayland 70 63.2 image 6.5
image Dominik Cumhuriyeti 71 63.0 image 0.9
image Vanuatu 72 62.9 image 2.4
image Paraguay 73 62.9 image 0.3
image Bahreyn 74 62.0 image 7.9
image Azerbaycan 75 61.6 image 8.5
image Fildişi Sahili 76 61.6 image 0.1
image Yunanistan 77 61.5 image 0.6
image Moldova 78 61.3 image 1.2
image Seyşeller 79 61.1 image 5.2
image Filipinler 80 61.1 image 3.0
image Benin 81 61.0 image 1.4
image Mikronezya Federal Devletleri 82 61.0 image 10.6
image Tonga 83 60.8 image 3.3
image Vietnam 84 60.6 image 1.1
image São Tomé ve Príncipe 85 60.3 image 4.4
image Kosova 86 60.1 image 6.4
image Ürdün 87 60.1 image 4.5
image Senegal 88 60.0 image 2.0
image Gana 89 59.8 image 0.6
image El Salvador 90 59.6 image 1.4
image Guyana 91 59.5 image 2.1
image Honduras 92 59.5 image 0.3
image Tanzanya 93 59.5 image 1.8
image Bhutan 94 59.3 image 1.0
image Namibya 95 59.2 image 3.4
image Kiribati 96 59.2 image 14.8
image Fas 97 59.2 image 4.1
image Madagaskar 98 58.9 image 1.2
image Trinidad ve Tobago 99 58.8 image 0.2
image Burkina Faso 100 58.3 image 1.8
image Kuveyt 101 58.3 image 5.8
image Gambiya 102 58.0 image 0.8
image Karadağ 103 57.8 image 5.6
image Togo 104 57.2 image 0.3
image Ruanda 105 57.1 image 11.2
image Kamboçya 106 57.1 image 0.2
image Türkiye 107 56.9 image 7.1
image Umman 108 56.6 image 8.0
image Belize 109 56.6 image 0.9
image Solomon Adaları 110 56.5 image 0.0
image Fiji 111 56.4 image 5.8
image Güney Afrika 112 56.2 image 3.5
image Rusya 113 56.1 image 5.4
image Mali 114 55.9 image 0.3
image Gabon 115 55.8 image 2.3
image Kırgızistan 116 55.8 image 7.9
image Özbekistan 117 55.7 image 2.6
image Suudi Arabistan 118 55.5 image 10.5
image Moritanya 119 55.3 image 0.8
image Cibuti 120 55.3 image 0.9
image Nijer 121 54.9 image 2.4
image Nikaragua 122 54.8 image 1.5
image Papua Yeni Gine 123 54.6 image 4.3
image Nijerya 124 54.4 image 4.3
image Dominika 125 54.4 image 1.4
image Ekvador 126 54.3 image 1.9
image Uganda 127 54.2 image 4.4
image Tunus 128 54.2 image 2.4
image Gine 129 54.2 image 2.3
image Ukrayna 130 54.1 image 2.1
image Hindistan 131 53.9 image 2.6
image Sri Lanka 132 53.3 image 2.4
image Brezilya 133 53.3 image 0.1
image Malavi 134 53.0 image 0.0
image Belarus 135 53.0 image 8.0
image Kamerun 136 52.9 image 0.5
image Bangladeş 137 52.7 image 3.8
image Kenya 138 52.6 image 2.3
image Angola 139 52.6 image 1.6
image Sierra Leone 140 52.0 image 0.3
image Esvatini 141 51.4 image 3.7
image Mozambik 142 51.3 image 0.3
image Komorlar 143 50.4 image 5.3
image Arjantin 144 50.1 image 2.6
image Haiti 145 50.0 image 0.8
image Çad 146 49.8 image 0.6
image Tacikistan 147 49.7 image 5.5
image   Nepal 148 49.7 image 1.0
image Etiyopya 149 49.6 image 2.1
image Laos 150 49.2 image 4.7
image Mısır 151 49.1 image 6.6
image Pakistan 152 48.8 image 2.9
image Zambiya 153 48.7 image 1.7
image Kongo Cumhuriyeti 154 48.5 image 2.2
image Surinam 155 48.1 image 1.7
image Lesotho 156 48.1 image 5.4
image Çin 157 48.0 image 10.4
image Liberya 158 47.9 image 1.3
image Kongo DC 159 47.6 image 1.4
image Maldivler 160 47.3 image 7.9
image Lübnan 161 47.3 image 4.1
image Ekvator Ginesi 162 47.2 image 2.0
image Doğu Timor 163 46.3 image 1.6
image Türkmenistan 164 46.2 image 1.2
image Gine-Bissau 165 46.0 image 8.9
image Cezayir 166 45.8 image 3.9
image Myanmar 167 45.7 image 5.6
image Orta Afrika Cumhuriyeti 168 45.7 image 3.1
image Bolivya 169 43.0 image 0.3
image İran 170 42.4 image 4.8
image Eritre 171 39.7 image 2.6
image Burundi 172 39.4 image 10.5
image Zimbabve 173 33.1 image 6.4
image Sudan 174 32.0 image 7.1
image Küba 175 29.5 image 1.4
image Venezuela 176 24.8 image 0.1
image Kuzey Kore 177 4.2 image 1.7

Sıralanmamıştır

2013–2020

Anahtar: ██ Özgür (80–100) ██ Çoğunlukla Özgür (70.0–79.9) ██ Çoğunlukla Özgür (60.0–69.9) ██ Çoğunlukla Özgür değil (50.0–59.9) ██ Bastırılmış (0–49.9)

  2020 2019 2018 2017 2016 2015 2014 2013
Ülke Sıralama Puan Yıllık değişim 2019’dan puan Sıralama Puan Yıllık değişim 2018’den puan Sıralama Puan Yıllık değişim 2017’den puan Sıralama Puan Yıllık değişim 2016’dan puan Sıralama Puan Yıllık değişim 2015’den puan Sıralama Puan Yıllık değişim 2014’den puan Sıralama Puan Yıllık değişim 2013’den puan Sıralama Puan
image Singapur image 1 89.4 image 0.0 image 2 89.4 image 0.6 image 2 88.8 image 0.2 image 2 88.6 image 0.8 image 2 87.8 image -1.6 image 2 89.4 image 0.0 image 2 89.4 image 1.4 2 88.0
image Yeni Zelanda image 3 84.1 image -0.3 image 3 84.4 image 0.2 image 3 84.2 image 0.5 image 3 83.7 image 2.1 image 3 81.6 image -0.5 image 3 82.1 image 0.9 image 5 81.2 image -0.2 4 81.4
image  İsviçre image 5 82.0 image 0.1 image 4 81.9 image 0.2 image 4 81.7 image 0.2 image 4 81.5 image 0.5 image 4 81.0 image 0.5 image 5 80.5 image -1.1 image 4 81.6 image 0.6 5 81.0
image Avustralya image 4 82.6 image 1.7 image 5 80.9 image 0.0 image 5 80.9 image -0.1 image 5 81.0 image 0.7 image 5 80.3 image -1.1 image 4 81.4 image -0.6 image 3 82.0 image -0.6 3 82.6
image Estonya image 10 77.7 image 1.1 image 15 76.6 image -2.2 image 7 78.8 image -0.3 image 6 79.1 image 1.9 image 9 77.2 image 0.4 image 8 76.8 image 0.9 image 11 75.9 image 0.6 13 75.3
image Kanada image 9 78.2 image 0.5 image 8 77.7 image 0.0 image 9 77.7 image -0.8 image 7 78.5 image 0.5 image 6 78 image -1.1 image 6 79.1 image -1.1 image 6 80.2 image 0.8 6 79.4
image Birleşik Arap Emirlikleri image 18 76.2 image -1.4 image 9 77.6 image 0.0 image 10 77.6 image 0.7 image 8 76.9 image 4.3 image 25 72.6 image 0.2 image 25 72.4 image 1.0 image 28 71.4 image 0.3 28 71.1
image İrlanda image 6 80.9 image 0.4 image 6 80.5 image 0.1 image 6 80.4 image 3.7 image 9 76.7 image -0.6 image 8 77.3 image 0.7 image 9 76.6 image 0.4 image 9 76.2 image 0.5 11 75.7
image Şili image 15 76.8 image 1.4 image 18 75.4 image 0.2 image 20 75.2 image -1.3 image 10 76.5 image -1.2 image 7 77.7 image -0.8 image 7 78.5 image -0.2 image 7 78.7 image -0.3 7 79.0
image Tayvan image 11 77.1 image -0.2 image 10 77.3 image 0.7 image 13 76.6 image 0.1 image 11 76.5 image 1.8 image 14 74.7 image -0.4 image 14 75.1 image 1.2 image 17 73.9 image 1.2 20 72.7
image Birleşik Krallık image 7 79.3 image 0.4 image 7 78.9 image 0.9 image 8 78.0 image 1.6 image 12 76.4 image 0.0 image 10 76.4 image 0.6 image 13 75.8 image 0.9 image 14 74.9 image 0.1 14 74.8
image Gürcistan image 12 77.1 image 1.2 image 16 75.9 image -0.3 image 16 76.2 image 0.2 image 13 76.0 image 3.4 image 23 72.6 image 0.4 image 22 73.0 image 0.4 image 22 72.6 image 0.4 21 72.2
image Lüksemburg image 19 75.8 image -0.1 image 17 75.9 image -0.5 image 14 76.4 image 0.5 image 14 75.9 image 2.0 image 19 73.9 image 0.7 image 21 73.2 image -1.0 image 16 74.2 image 0.0 15 74.2
image Hollanda image 14 77.0 image 0.2 image 13 76.8 image 0.6 image 17 76.2 image 0.4 image 15 75.8 image 1.2 image 16 74.6 image 0.9 image 17 73.7 image -0.5 image 15 74.2 image 0.7 17 73.5
image Litvanya image 16 76.7 image 2.5 image 21 74.2 image -1.1 image 19 75.3 image -0.5 image 16 75.8 image 0.6 image 13 75.2 image 0.5 image 15 74.7 image 1.7 image 21 73.0 image 0.9 22 72.1
image ABD image 17 76.6 image -0.2 image 12 76.8 image 1.1 image 18 75.7 image 0.6 image 17 75.1 image -0.3 image 11 75.4 image -0.8 image 12 76.2 image 0.7 image 12 75.5 image -0.5 10 76.0
image Danimarka image 8 78.3 image 1.6 image 14 76.7 image 0.1 image 12 76.6 image 1.5 image 18 75.1 image -0.2 image 12 75.3 image -1.0 image 11 76.3 image 0.2 image 10 76.1 image 0.0 9 76.1
image İsveç image 22 74.9 image -0.3 image 19 75.2 image -1.1 image 15 76.3 image 1.4 image 19 74.9 image 2.9 image 26 72.0 image -0.7 image 23 72.7 image -0.4 image 20 73.1 image 0.2 18 72.9
image Letonya image 32 71.9 image 1.5 image 35 70.4 image -3.2 image 28 73.6 image -1.2 image 20 74.8 image 4.4 image 36 70.4 image 0.7 image 37 69.7 image 1.0 image 42 68.7 image 2.2 55 66.5
image Mauritius image

wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar

2022 Ekonomik Ozgurluk Endeksi genel isi haritasi Ekonomik Ozgurluk Endeksi 1995 yilinda The Heritage Foundation Turkce Heritage Vakfi ve The Wall Street Journal tarafindan dunya uluslarindaki ekonomik ozgurluk derecesini olcmek icin olusturulan yillik bir endeks ve siralamadir Dizini olusturanlar Uluslarin Zenginligi ndeki Adam Smith in bireylerin kendi ekonomik cikarlarinin pesinden gitme ozgurlugunu koruyan temel kurumlar daha genis toplum icin daha fazla refahla sonuclanir fikrinden ilham alan bir yaklasim benimsediklerini iddia ederler sayfa belirt Amac Heritage Vakfi web sitesinde Ekonomik ozgurluk her insanin kendi emegini ve mulkunu kontrol etme konusundaki temel hakkidir Ekonomik olarak ozgur bir toplumda bireyler istedikleri sekilde calismakta uretmekte tuketmekte ve yatirim yapmakta ozgurdur Ekonomik olarak ozgur toplumlarda hukumetler emegin sermayenin ve mallarin serbestce hareket etmesine izin verir ve ozgurlugun kendisini korumak ve surdurmek icin gerekli olanin otesinde baski veya kisitlamadan kacinir diye yazar Vakif yillik raporlar yayinlayarak bu tur ozgurluklerin var oldugu ve olmadigi yerleri vurgulamaya calisir Heritage Vakfi endeksteki en ust 20 nin kisi basina dusen gelirinin ikinci beste birlik kesimdekilerin iki kati ve en alttaki 20 nin bes kati oldugunu raporlar 2008 Endeksi nin ilk bolumunu yazan Carl Schramm Orta Cag Italya sehirlerinin ve 19 yuzyilin ortalarindaki Ortabati Amerika sehirlerinin hepsinin ekonomik akiskanliga ve ekonomik ozgurlugun yarattigi kurumsal uyum yetenegine sahip olduklari olcude gelistigini belirtir Ozgurlukcu dusunce kurulusu Cato Institute nden Will Wilkinson a gore arastirmalar daha yuksek ekonomik ozgurlugun daha yuksek kisisel beyan edilen mutlulukla guclu bir sekilde iliskili oldugunu gosterir Ekonomist Tomi Ovaska ve Ryo Takashima ya gore ekonomik ozgurluk arastirmasi insanlarin yasadiklari toplumun kendilerine ne olcude firsatlar ve yeni projeler ustlenme ozgurlugu sagladigina suphe goturmez bir sekilde onem verdiklerini guclu bir sekilde kisinin kisisel tercihlerine gore secimler yaptigini one surer Cato Enstitusune gore daha cok ekonomik ozgurluk katilimi ve isbirligini tesvik eder Ayrica daha cok ekonomik ozgurlugun savaslari onlemede son derece onemli oldugu iddia edilir Enstitunun hesaplarina gore siddet iceren catismalarin azaltilmasinda ozgurluk demokrasiden Demokrasi Puani ile olculdugu uzere yaklasik 54 kat daha etkilidir Derecelendirmeler Endeksin 1995 yilinda olusturulmasindan bu yana dunya ekonomik ozgurluk puani 2 6 puan artarak 2008 yilina kadar yukseldi 2011 yilinda puan 2008 puani olan 60 2 den 59 7 ye dusmustur ve bu 1995 ten bu yana 2 2 puanlik bir artisi temsil etmektedir Ekonomik Ozgurluk puani 117 ulke icin iyilesti endekse dahil olan ulkelerin cogu gelismekte olan ve gelismekte olan pazar ekonomileriydi Avrupa ve Kuzey Amerika disinda tum bolgelerde artan ozgurluk seviyeleri kaydedildi ve en buyuk gelisme Sahra Alti Afrika da goruldu 2011 endeksi tarafindan belirlenen ilk bes ozgur ekonomi her biri ekonomik ozgurluk derecelendirme olceginde 80 in uzerinde puan alan Hong Kong Singapur Avustralya Yeni Zelanda ve Isvicre idi Endeks 1995 te olusturuldugundan beri Hong Kong en iyi performans gosteren ekonomi oldu 2011 de ABD Danimarka Kanada ve birinci siradaki Hong Kong gibi ulkelerin ardindan 9 siraya geriledi Heritage Vakfi ABD deki dususun nedeni olarak hukumet harcamalarindaki artisa isaret etti ve 2011 endeksinden alinan verilere gore Kamu harcamalarinin en yuksek oldugu ulkelerin buyume oranlari kamu harcamalarinin kontrol altinda tutuldugu ulkelere gore ortalama 4 5 puan daha az oldu Endeks sonuclarinin Yonetici Ozetleri nde Heritage Vakfi kuresel ekonomik calkantiya yanit olarak yuksek duzeydeki hukumet harcamalarinin daha yuksek ekonomik buyumeyle sonuclanmadigini belirtti 2012 endeksinden elde edilen sonuclar kuresel ekonomik ozgurlukte genel bir dusus gosterdi Heritage Vakfi na gore siralamasindaki ortalama puan son on yilin en dusuk ikinci puaniydi Ozellikle siralamada 10 siraya gerileyen ABD 7 oldugu 2008 yilindan bu yana uc sira geriledi Vakif tarafindan yayinlanan bir raporda dususun nedeninin hukumet harcamalari oldugu ve ekonomik krizi durdurmakta basarisiz olmakla kalmayip ayni zamanda bircok ulkede onu uzatiyor gibi gorundugu belirtildi Rapora gore ozel sektorun faaliyeti kamu borcunu artiran ve daha fazla burokrasiye yol acan daha buyuk hukumet harcamalari tarafindan tehdit edilmektedir Ayni siralamayi paylasan ulkeler beraberlik puani aldi Kabulu Freedom House a gore Freedom House tarafindan olculen siyasi ozgurluk duzeyi ile Wall Street Journal Heritage Foundation anketi tarafindan olculen ekonomik ozgurluk arasinda yuksek ve istatistiksel olarak anlamli bir iliski vardir Bir ABD hukumeti dis yardim programi olan Millennium Challenge Account hangi ulkelerin performansa dayali sozlesmelerini alacagini belirlemek icin Ticaret ozgurlugu gostergesini kullandi Jeffrey Sachs gibi elestirmenler Index in ekonomik acikligin zorunlu olarak daha iyi buyumeye yol actigi varsayimina itiraz ettiler Sachs The End of Poverty Turkce Yoksullugun Sonu adli kitabinda 1995 ile 2003 yillari arasinda kisi basina dusen GSYIH buyumesine gore endekste ulkelerin derecelendirmelerini grafiklestirdi ve bir ulkenin notu ile ekonomik buyume orani arasinda hicbir iliski olmadigini iddia etti Sachs ornek olarak Isvicre ve Uruguay gibi iyi notlara sahip ulkelerin durgun ekonomik performanslara sahip olduguna Cin gibi daha dusuk notlara sahip digerlerinin ise cok guclu ekonomik buyumeye sahip olduguna isaret etti Birlesik Arap Emirlikleri 2008 de ulkelerinin ekonomik ozgurluk notunu sorguladi ve orta notunu Uluslararasi Seffaflik Orgutu ve Moody s gibi diger gostergelerden aldiklari yuksek notla karsilastirdi Ayrica metodolojisi son iki yilda iki kez degistigi icin raporun guvenilmez oldugunu savundu Ludwig von Mises Enstitusu nden Stefan Karlsson ozgurlugu belirlemek icin kullanilan bircok kategorinin belirsizligi nedeniyle endeksin kullanisliligina itiraz etti John Miller Washington un onde gelen sagci dusunce kurulusu Wall Street Journal ve Heritage Foundation in elindedir halbuki bir ekonomik ozgurluk endeksi yalnizca kurumsal ve girisimci ozgurlugunu sorumluluktan olcer Incelendiginde endeksin ya daha genis bir sekilde yorumlanan ozgurlugun ya da refahin zayif bir barometresi oldugu ortaya cikiyor diye Dollars amp Sense yazisinda Endeks i siddetle elestirir Left Business Observer a gore Endeksteki buyume GSYIH buyumesindeki degisimin 10 unu olusturur Siralamalar ve puanlar 2023 Key Ozgur 80 100 Cogunlukla Ozgur 70 79 9 Orta derecede Ozgur 60 69 9 Cogunlukla Ozgur degil 50 59 9 Bastirilmis 0 49 9 Ekonomik Ozgurluk Endeksi Ulke Siralama Puan Degisim Singapur 1 83 9 0 5 Isvicre 2 83 8 0 4 Irlanda 3 82 0 Tayvan 4 80 7 0 6 Yeni Zelanda 5 78 9 1 7 Estonya 6 78 6 1 4 Luksemburg 7 78 4 2 2 Hollanda 8 78 0 1 5 Danimarka 9 77 6 0 4 Isvec 10 77 5 0 4 Finlandiya 11 77 1 1 2 Norvec 12 76 9 Avustralya 13 74 8 2 9 Almanya 14 73 7 2 4 Guney Kore 14 73 7 0 9 Kanada 14 73 7 2 9 Letonya 17 72 8 2 0 Kibris Cumhuriyeti 18 72 3 0 6 Izlanda 19 72 2 4 8 Litvanya 19 72 2 3 6 Cekya 21 71 9 2 5 Sili 22 71 1 3 3 Avusturya 22 71 1 2 7 Birlesik Arap Emirlikleri 24 70 9 0 7 ABD 25 70 6 1 5 Mauritius 25 70 6 0 3 Uruguay 27 70 2 0 2 Birlesik Krallik 28 69 9 2 8 Barbados 29 69 8 1 5 Portekiz 30 69 5 1 3 Japonya 31 69 3 0 6 Bulgaristan 31 69 3 1 7 Slovakya 33 69 0 0 7 Israil 34 68 9 0 9 Gurcistan 35 68 7 3 1 Katar 36 68 6 0 9 Slovenya 37 68 5 2 0 Samoa 38 68 3 Jamaika 39 68 1 0 7 Polonya 40 67 7 1 0 Malta 41 67 5 4 0 Malezya 42 67 3 0 8 Belcika 43 67 1 2 5 Peru 44 66 5 Kosta Rika 44 66 5 1 1 Hirvatistan 46 66 4 1 2 Romanya 47 67 1 2 4 Macaristan 48 66 9 0 3 Yesil Burun Adalari 49 66 7 2 9 Arnavutluk 50 66 6 1 4 Ispanya 51 66 5 1 2 Fransa 52 65 9 0 2 Kuzey Makedonya 53 65 7 2 9 Saint Vincent ve Grenadinler 54 65 7 0 6 Bahamalar 55 65 4 1 2 Panama 56 65 4 0 8 Italya 57 65 4 0 5 Ermenistan 58 65 3 6 6 Sirbistan 59 65 2 2 0 Kolombiya 60 65 1 3 0 Botsvana 61 64 8 2 8 Brunei 62 64 8 1 8 Endonezya 63 64 4 2 5 Kazakistan 64 64 4 6 7 Saint Lucia 65 64 3 3 2 Mogolistan 66 63 9 1 5 Meksika 67 63 7 1 8 Bosna Hersek 68 63 4 0 5 Guatemala 69 63 2 0 8 Tayland 70 63 2 6 5 Dominik Cumhuriyeti 71 63 0 0 9 Vanuatu 72 62 9 2 4 Paraguay 73 62 9 0 3 Bahreyn 74 62 0 7 9 Azerbaycan 75 61 6 8 5 Fildisi Sahili 76 61 6 0 1 Yunanistan 77 61 5 0 6 Moldova 78 61 3 1 2 Seyseller 79 61 1 5 2 Filipinler 80 61 1 3 0 Benin 81 61 0 1 4 Mikronezya Federal Devletleri 82 61 0 10 6 Tonga 83 60 8 3 3 Vietnam 84 60 6 1 1 Sao Tome ve Principe 85 60 3 4 4 Kosova 86 60 1 6 4 Urdun 87 60 1 4 5 Senegal 88 60 0 2 0 Gana 89 59 8 0 6 El Salvador 90 59 6 1 4 Guyana 91 59 5 2 1 Honduras 92 59 5 0 3 Tanzanya 93 59 5 1 8 Bhutan 94 59 3 1 0 Namibya 95 59 2 3 4 Kiribati 96 59 2 14 8 Fas 97 59 2 4 1 Madagaskar 98 58 9 1 2 Trinidad ve Tobago 99 58 8 0 2 Burkina Faso 100 58 3 1 8 Kuveyt 101 58 3 5 8 Gambiya 102 58 0 0 8 Karadag 103 57 8 5 6 Togo 104 57 2 0 3 Ruanda 105 57 1 11 2 Kambocya 106 57 1 0 2 Turkiye 107 56 9 7 1 Umman 108 56 6 8 0 Belize 109 56 6 0 9 Solomon Adalari 110 56 5 0 0 Fiji 111 56 4 5 8 Guney Afrika 112 56 2 3 5 Rusya 113 56 1 5 4 Mali 114 55 9 0 3 Gabon 115 55 8 2 3 Kirgizistan 116 55 8 7 9 Ozbekistan 117 55 7 2 6 Suudi Arabistan 118 55 5 10 5 Moritanya 119 55 3 0 8 Cibuti 120 55 3 0 9 Nijer 121 54 9 2 4 Nikaragua 122 54 8 1 5 Papua Yeni Gine 123 54 6 4 3 Nijerya 124 54 4 4 3 Dominika 125 54 4 1 4 Ekvador 126 54 3 1 9 Uganda 127 54 2 4 4 Tunus 128 54 2 2 4 Gine 129 54 2 2 3 Ukrayna 130 54 1 2 1 Hindistan 131 53 9 2 6 Sri Lanka 132 53 3 2 4 Brezilya 133 53 3 0 1 Malavi 134 53 0 0 0 Belarus 135 53 0 8 0 Kamerun 136 52 9 0 5 Banglades 137 52 7 3 8 Kenya 138 52 6 2 3 Angola 139 52 6 1 6 Sierra Leone 140 52 0 0 3 Esvatini 141 51 4 3 7 Mozambik 142 51 3 0 3 Komorlar 143 50 4 5 3 Arjantin 144 50 1 2 6 Haiti 145 50 0 0 8 Cad 146 49 8 0 6 Tacikistan 147 49 7 5 5 Nepal 148 49 7 1 0 Etiyopya 149 49 6 2 1 Laos 150 49 2 4 7 Misir 151 49 1 6 6 Pakistan 152 48 8 2 9 Zambiya 153 48 7 1 7 Kongo Cumhuriyeti 154 48 5 2 2 Surinam 155 48 1 1 7 Lesotho 156 48 1 5 4 Cin 157 48 0 10 4 Liberya 158 47 9 1 3 Kongo DC 159 47 6 1 4 Maldivler 160 47 3 7 9 Lubnan 161 47 3 4 1 Ekvator Ginesi 162 47 2 2 0 Dogu Timor 163 46 3 1 6 Turkmenistan 164 46 2 1 2 Gine Bissau 165 46 0 8 9 Cezayir 166 45 8 3 9 Myanmar 167 45 7 5 6 Orta Afrika Cumhuriyeti 168 45 7 3 1 Bolivya 169 43 0 0 3 Iran 170 42 4 4 8 Eritre 171 39 7 2 6 Burundi 172 39 4 10 5 Zimbabve 173 33 1 6 4 Sudan 174 32 0 7 1 Kuba 175 29 5 1 4 Venezuela 176 24 8 0 1 Kuzey Kore 177 4 2 1 7 Siralanmamistir Afganistan Andorra Antigua ve Barbuda Grenada Hong Kong 2021 den beri Cin de sayiliyor Irak Libya Lihtenstayn Makao 2021 den beri Cin de sayiliyor Marshall Adalari Monako Nauru Palau Saint Kitts ve Nevis San Marino Somali Guney Sudan Suriye Tuvalu Ukrayna 2022 den beri nedeniyle Vatikan Yemen2013 2020 Anahtar Ozgur 80 100 Cogunlukla Ozgur 70 0 79 9 Cogunlukla Ozgur 60 0 69 9 Cogunlukla Ozgur degil 50 0 59 9 Bastirilmis 0 49 9 2020 2019 2018 2017 2016 2015 2014 2013Ulke Siralama Puan Yillik degisim 2019 dan puan Siralama Puan Yillik degisim 2018 den puan Siralama Puan Yillik degisim 2017 den puan Siralama Puan Yillik degisim 2016 dan puan Siralama Puan Yillik degisim 2015 den puan Siralama Puan Yillik degisim 2014 den puan Siralama Puan Yillik degisim 2013 den puan Siralama Puan Singapur 1 89 4 0 0 2 89 4 0 6 2 88 8 0 2 2 88 6 0 8 2 87 8 1 6 2 89 4 0 0 2 89 4 1 4 2 88 0 Yeni Zelanda 3 84 1 0 3 3 84 4 0 2 3 84 2 0 5 3 83 7 2 1 3 81 6 0 5 3 82 1 0 9 5 81 2 0 2 4 81 4 Isvicre 5 82 0 0 1 4 81 9 0 2 4 81 7 0 2 4 81 5 0 5 4 81 0 0 5 5 80 5 1 1 4 81 6 0 6 5 81 0 Avustralya 4 82 6 1 7 5 80 9 0 0 5 80 9 0 1 5 81 0 0 7 5 80 3 1 1 4 81 4 0 6 3 82 0 0 6 3 82 6 Estonya 10 77 7 1 1 15 76 6 2 2 7 78 8 0 3 6 79 1 1 9 9 77 2 0 4 8 76 8 0 9 11 75 9 0 6 13 75 3 Kanada 9 78 2 0 5 8 77 7 0 0 9 77 7 0 8 7 78 5 0 5 6 78 1 1 6 79 1 1 1 6 80 2 0 8 6 79 4 Birlesik Arap Emirlikleri 18 76 2 1 4 9 77 6 0 0 10 77 6 0 7 8 76 9 4 3 25 72 6 0 2 25 72 4 1 0 28 71 4 0 3 28 71 1 Irlanda 6 80 9 0 4 6 80 5 0 1 6 80 4 3 7 9 76 7 0 6 8 77 3 0 7 9 76 6 0 4 9 76 2 0 5 11 75 7 Sili 15 76 8 1 4 18 75 4 0 2 20 75 2 1 3 10 76 5 1 2 7 77 7 0 8 7 78 5 0 2 7 78 7 0 3 7 79 0 Tayvan 11 77 1 0 2 10 77 3 0 7 13 76 6 0 1 11 76 5 1 8 14 74 7 0 4 14 75 1 1 2 17 73 9 1 2 20 72 7 Birlesik Krallik 7 79 3 0 4 7 78 9 0 9 8 78 0 1 6 12 76 4 0 0 10 76 4 0 6 13 75 8 0 9 14 74 9 0 1 14 74 8 Gurcistan 12 77 1 1 2 16 75 9 0 3 16 76 2 0 2 13 76 0 3 4 23 72 6 0 4 22 73 0 0 4 22 72 6 0 4 21 72 2 Luksemburg 19 75 8 0 1 17 75 9 0 5 14 76 4 0 5 14 75 9 2 0 19 73 9 0 7 21 73 2 1 0 16 74 2 0 0 15 74 2 Hollanda 14 77 0 0 2 13 76 8 0 6 17 76 2 0 4 15 75 8 1 2 16 74 6 0 9 17 73 7 0 5 15 74 2 0 7 17 73 5 Litvanya 16 76 7 2 5 21 74 2 1 1 19 75 3 0 5 16 75 8 0 6 13 75 2 0 5 15 74 7 1 7 21 73 0 0 9 22 72 1 ABD 17 76 6 0 2 12 76 8 1 1 18 75 7 0 6 17 75 1 0 3 11 75 4 0 8 12 76 2 0 7 12 75 5 0 5 10 76 0 Danimarka 8 78 3 1 6 14 76 7 0 1 12 76 6 1 5 18 75 1 0 2 12 75 3 1 0 11 76 3 0 2 10 76 1 0 0 9 76 1 Isvec 22 74 9 0 3 19 75 2 1 1 15 76 3 1 4 19 74 9 2 9 26 72 0 0 7 23 72 7 0 4 20 73 1 0 2 18 72 9 Letonya 32 71 9 1 5 35 70 4 3 2 28 73 6 1 2 20 74 8 4 4 36 70 4 0 7 37 69 7 1 0 42 68 7 2 2 55 66 5 Mauritius img

Yayın tarihi:
Üst