Üzüm dünyada kültürü yapılan en eski meyve türlerinden biridir.
Üzümler sofralık üzüm olarak taze yenebilir veya şarap, reçel, üzüm suyu, jöle, üzüm çekirdeği özü, kuru üzümler, sirke ve üzüm çekirdeği yağı yapımında kullanılabilir. Üzüm, genellikle salkımlar halinde oluşan, klimakterik olmayan bir meyve türüdür.
Tarihçe
Orta Doğu genel olarak üzümün anavatanı olarak tanımlanır ve bu bitkinin ekimi 6.000-8.000 yıl önce burada başlamıştır..
En eski evcilleştirilmiş mikroorganizmalardan biri olan maya, üzümlerin kabuklarında doğal olarak oluşur ve şarap gibi alkollü içeceklerin keşfedilmesine yol açar. İnsan kültüründe şarap yapımının baskın konumuna ilişkin en eski arkeolojik kanıt, Gürcistan'da 8.000 yıl öncesine dayanmaktadır.
Diğer meyvelerle kıyaslandığında en fazla çeşide sahip olan türlerden biri olan üzümün 15.000'nin üzerinde çeşidi bulunduğu tahmin edilmektedir. Anavatanı Anadolu olan üzüm çeşitlerinin sayısı 1.200'den fazladır. Bu çeşitlerden oluşturulmuş Millî Koleksiyon Bağı, Tekirdağ Bağcılık Araştırma Enstitüsünde bulunmaktadır. Bunların 50-60 kadarının ekonomik üretimi yapılmaktadır.
Tanımı
Üzüm 15 ila 300'lük gruplar halinde büyüyen ve kıpkırmızı, siyah, lacivert, sarı, yeşil, turuncu ve pembe renkli olabilen bir meyve türüdür. "Beyaz" üzümler aslında yeşil renklidir ve evrimsel olarak mor üzümden gelir. Beyaz üzümün iki düzenleyici genindeki mutasyon mor üzümlere rengini veren antosiyanin üretimini durdurur. Mor üzümlerin büyük polifenoller familyasının antosiyaninleri ve diğer pigment kimyasalları, kırmızı şaraptaki morun değişik renk tonlarından sorumludur. Üzüm genellikle prolate sferoide benzeyen elipsoid şekillidir.
Beslenme Değerleri
Üzümün %81 su, %18’i karbonhidrat, %1’i protein ve ihmal edilebilir miktarı da yağdır. 100-gram (3+1⁄2-ons) üzüm, başka mikro besin içermeyen 288 kilojul (69 kilokalori) gıda enerjisi ve orta miktarda da K vitamini (Günlük değerin %14'ü kadar) kaynağıdır.
Üzüm bazı inançlarda insanlığa verilmiş kutsal bir armağandır. Hatta Yunan mitolojisinde üzüm ve şarap için ayrı bir tanrının dahi olduğu gözlemlenmektedir. Üzümün anavatanının Ortadoğu olduğu kabul edilmektedir ve bu bölgede yaşamış pek çok kadim toplum üzüme ayrı bir önem atfetmiştir. Üzüm eski Arap kültüründe de önemli bir yere sahiptir. İslam öncesinde Arapların üzüm ziraatıyla uğraştıkları bilinmektedir. Hadramut mıntıkasında, üzüm ziraatı yapıldığı anlaşılmaktadır. Kadim Araplar üzüm motifini şiirlerinde genellikle hamriyyatta kullanmışlardır. Bu durum, eski Arapların şarabı beğeniyle tüketmeleriyle paralellik göstermektedir. Şairler bu minvaldeki şiirlerinde hem üzümden bahsetmekte hem de üzüm ziraatının çeşitli merhalelerinden ve terminolojisinden bahis açmaktadır. Mutasavvıf şairlerin şiirlerinde de bu durumun örneklerine rastlamak mümkündür. Bu hususa İbn Farid örnek gösterilebilir.
Üzüm asmaları
Concord, Kuzey Amerika labrusca üzümünün bir çeşididir
Evcilleştirilmiş üzümlerin çoğu Akdeniz ve Orta Asya'ya özgü bir üzüm asması olan "Vitis vinifera" çeşitlerinden gelir. Az miktarda sofralık ve şaraplık üzüm ise aşağıda yazılı Amerikan ve Asya türlerinden gelir:
Manisa, Kendirlik, Ahmetli Mahallesindeki üzüm bağlarıVitis labrusca Kuzey Amerika sofralık ve üzüm suyu üzümü (bazen şarap için kullanılan Concordçeşidi dahil) Doğu Amerika Birleşik Devletleri’ne ve Kanada’ya özgüdür.
Vitis mustangensis (mustang üzümü), Mississippi, Alabama, Louisiana, Texas ve Oklahoma'da bulunur
Vitis riparia Kuzey Amerika'nın yabani bir asmasıdır, bazen şarap ve reçel yapımında kullanılır. Tüm Doğu Amerika Birleşik Devletleri'ne ve kuzey Quebec 'e özgüdür.
Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) 'ya göre, dünyanın 75,866 kilometrekaresi üzümlere ayrılmıştır. Dünya üzüm üretiminin yaklaşık %71'i şarap, %27'si sofralık ve %2'si kurutulmuş meyve olarak kullanılır. Üzüm üretiminin bir kısmı, "ilave şeker içermeyen ve "%100 doğal" konserve meyveler için yeniden yapılandırılacak üzüm suyu üretimine gider.
Üzüm bağlarına ayrılan alan yılda yaklaşık %2 artmaktadır.
Üzümün; anti-oksidan, anti-aging, kan yapımına yardımcı ve kanserden koruyucu etkileri bilinmektedir. Siyah üzüm kabuğundaki 'Resveratrol' maddesi, anti-kanserojen ve anti-oksidan olma özelliklerini taşımakta ve beyin hücrelerini korumaktadır. Üzümün çekirdeğindeki 'Quersetin' ise, kan yapımına yardımcı olmaktadır. Bu yolla damar sağlığını da yararlıdır.
Üzümün güçlü anti-oksidan özelliği, E vitamininden 50 kat, C vitamininden ise 30 kat daha fazladır. Üzüm şırasında; su (%70-80), karbonhidratlar (%15-25), organik asitler (%0,3-1,5), tanenler (%0,01-0,10), azotlu bileşikler (%0,03-0,17), mineral bileşikler (%0,3-0,5) bulunur.
Sofralık ve şaraplık üzümler
Asma üzerinde şaraplık üzümler
Ticari olarak yetiştirilen üzümler, amaçlanan tüketim yöntemlerine bağlı olarak genellikle sofralık veya şaraplık üzüm olarak sınıflandırılabilir: çiğ yenen (sofralık üzüm) veya şarap yapmak için şaraplık üzüm kullanılır. Hemen hemen hepsi aynı türe ait olsa da sofralık ve şaraplık üzümler, yapay seçilim yoluyla ortaya çıkan önemli farklılıklara sahiptir.
Sofralık üzüm çeşitleri nispeten ince kabuklu, büyük, çekirdeksiz meyvelere sahip olma eğilimindedir.
Şaraplık üzümler daha küçüktür, genellikle çekirdekli ve nispeten kalın kabukludur (şaraptaki aromanın çoğu kabuğundan geldiği için şarap yapımında arzu edilen bir özelliktir). Şaraplık üzümler de çok tatlı olma eğilimindedir: meyve suyunun ağırlıkça yaklaşık %24 şeker olduğunda hasat edilirler.
Karşılaştırıldığında ticari olarak üretilen "%100 üzüm suyu" genellikle sofralık üzümlerden yapılır ve ağırlığının yaklaşık %15‘i şekerdir.
Çekirdeksiz üzüm
Çekirdeksiz üzüm çeşitleri, sofralık üzüm asma ekiminin çoğunluğudur. Asmalar çelik yoluyla vejetatif olarak çoğaltılır olduğundan tohum eksikliği üretim için sorun olmaz. Bu, dişi ebeveyn olarak tohumlu çeşidi kullanması veya gelişimin erken dönemlerinde bitki doku kültür tekniklerini kullanarak embriyoları kurtarması gereken yetiştiriciler için sorundur.
Çekirdeksizlik özelliğinin birkaç kaynağı vardır ve esasen tüm ticari yetiştiriciler bunu üç kaynaktan birinden alır: Sultaniye üzümü, Rus Çekirdeksiz ve siyah Monukka, hepsi Vitis vinifera’nın çeşitleridir. Halen bir düzineden fazla çekirdeksiz üzüm çeşidi vardır. Einset Çekirdeksiz, Benjamin Gunnels'in Prime çekirdeksiz üzümleri, Reliance ve Venus gibi birkaçı kuzeydoğu Amerika Birleşik Devletleri'nin ve güney Ontario’ nun nispeten soğuk iklimlerinde dayanıklılık ve kalite için özel olarak yetiştirilmiştir.
Çekirdeksiz üzümün iyileştirilmiş yeme kalitesinin dengelenmesi, üzüm çekirdeklerinin zengin fitokimyasal içeriğinin sağladığı sağlığa faydalı kısmın kaybıdır (bkz. Aşağıdaki Sağlık iddiaları).
Avrupa ve Kuzey Amerika'nın çoğunda, kuru üzümlere "kuru üzüm" veya yerel eşdeğeri denir. İngiltere'de üç farklı çeşidin tanınması AB'yi resmi belgelerde "kuru asma meyvesi" terimini kullanmaya zorlar.
Kuru üzüm herhangi bir kurutulmuş üzümdür. Kuru üzüm Fransızca ödünç kelime iken, Fransızca kelime taze meyveyi ifade eder; "grappe" (İngilizce "grape" kelimesinden türetilmiştir) demeti ifade eder ("une grappe de raisins"te olduğu gibi).
Currant kuru Zante Kara Corinth üzümüdür, adı Fransız "raisin de Corinthe"nin (Corinth) bozulmuş halidir. "Frenk üzümü" aynı zamanda üzümle ilgisi olmayan iki meyve olan siyah frenk üzümü ve kırmızı frenk üzümü anlamına gelir.
Sultana aslen Türk kökenli Sultaniye üzümlerinden (Amerika Birleşik Devletleri'nde Thompson Seedless olarak bilinir) yapılan kuru üzümdü, ancak bu kelime artık beyaz üzümlerden yapılan kuru üzümlere veya geleneksel Sultana’ya benzemesi için ağartılan kırmızı üzümlere kullanılır.
Üzüm suyu
Üzüm suyu
Üzüm suyu, üzümleri ezerek ve karıştırıp sıvılaştırarak yapılır. Üzüm suyu genellikle mağazalarda veya fermente edilmiş olarak satılır ve şarap, brendi veya sirke haline getirilir.
Pastörize edilmiş, doğal olarak oluşan mayaları uzaklaştıran üzüm suyu, steril tutulursa mayalanmaz ve bu nedenle alkolsüzdür.
Şarap endüstrisinde, %7-23 küspe, kabuk, gövde ve tohum içeren üzüm suyuna genellikle "şıra" (İngilizce: "must") denir.
Kuzey Amerika'da üzüm suyu çoğunlukla mordur ve Avrupa şaraplık üzümlerinden farklı tür olan Concord üzümleri'nden yapılırken beyaz üzüm suyu Niagara üzümleri'nden yapılır. Kaliforniya'da Sultaniye (orada Thompson Çekirdeksiz olarak bilinir) üzümleri bazen beyaz üzüm suyu yapmak için kuru üzüm veya sofralık üzüm pazarından yönlendirilir.
Bu maddede kullanılan kırmızı bağlantıların Vikipedi yönergelerine uymadığı düşünülmektedir. Bu maddedeki gereksiz kırmızı bağlantıları kaldırarak varolan eklemeye çalışın. (Haziran 2021)
Üzüm - Farklı bir bakış...15 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
^"ANGŪR – Encyclopaedia Iranica". iranicaonline.org. 22 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Nisan 2021. According to A. de Candolle (L’Origine des plantes cultivées, Paris, 5th ed., 1912, p. 152) the grape-vine is at home in the region south of the Caucasus, from the Black Sea to the Caspian region of Iran, where “it has the shape of a strong liana climbing over high trees and producing abundant fruit without any pruning or cultivation.” His statement is still generally accepted, since the greatest diversity in varieties can be observed there.
^This, Patrice; Lacombe, Thierry; Thomash, Mark R. (2006). (PDF). Trends in Genetics. 22 (9): 511-519. doi:10.1016/j.tig.2006.07.008. (PMID) 16872714. 4 Ekim 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
^McGovern, Patrick E. (2003). Ancient Wine: The Search for the Origins of Viniculture(PDF). Princeton University Press. 4 Ekim 2013 tarihinde kaynağından (PDF).
^McGovern, P. E. . 30 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^Keys, David (2003-12-28) Now that's what you call a real vintage: professor unearths 8,000-year-old wine 3 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. archaeology.ws.
^Walker, A. R.; Lee, E.; Bogs, J.; McDavid, D. A. J.; Thomas, M. R.; Robinson, S. P. (2007). "White grapes arose through the mutation of two similar and adjacent regulatory genes". The Plant Journal. 49 (5): 772-785. doi:10.1111/j.1365-313X.2006.02997.x. (PMID) 17316172.
^Waterhouse, A. L. (2002). "Wine phenolics". Annals of the New York Academy of Sciences. 957 (1): 21-36. Bibcode:2002NYASA.957...21W. doi:10.1111/j.1749-6632.2002.tb02903.x. (PMID) 12074959.
^Brouillard, R.; Chassaing, S.; Fougerousse, A. (2003). "Why are grape/fresh wine anthocyanins so simple and why is it that red wine color lasts so long?". Phytochemistry. 64 (7): 1179-1186. doi:10.1016/S0031-9422(03)00518-1. (PMID) 14599515.
^abAyyıldız, Esat. “The Grape Motif in Classical Arabic Poetry”. International Anatolian Grape Conference: Abstracts Book. ed. Mustafa Latif Emek. Adıyaman: Iksad Global Publishing House, 2022. s. 83.
^Top 20 grape producing countries in 2012 13 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . faostat.fao.org
^. freshplaza.com. 10 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2010.
^"Ranking Of Countries That Produce The Most Grapes". beef2live.com (İngilizce). 15 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Şubat 2022.
^"WineLoversPage – Straight talk in plain English about fine wine". WineLoversPage. 16 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından .
^Reisch BI, Peterson DV, Martens M-H. "Seedless Grapes" 19 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., in "Table Grape Varieties for Cool Climates", Information Bulletin 234, Cornell University, New York State Agricultural Experiment Station, retrieved December 30, 2008
^Shi, J.; Yu, J.; Pohorly, J. E.; Kakuda, Y. (2003). "Polyphenolics in Grape Seeds—Biochemistry and Functionality". Journal of Medicinal Food. 6 (4): 291-299. doi:10.1089/109662003772519831. (PMID) 14977436.
^Parry, J.; Su, L.; Moore, J.; Cheng, Z.; Luther, M.; Rao, J. N.; Wang, J. Y.; Yu, L. L. (2006). "Chemical Compositions, Antioxidant Capacities, and Antiproliferative Activities of Selected Fruit Seed Flours". Journal of Agricultural and Food Chemistry. 54 (11): 3773-3778. doi:10.1021/jf060325k. (PMID) 16719495.
^. sweetwatercellars.com. 25 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2012.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Uzum yaprak doken odunsu asmalarin asmagiller Vitaceae familyasinin vitis cinsinden cicekli bitki meyvesinin adidir UzumBeyaz uzumBiyolojik siniflandirmaAlem PlantaeKlad Angiosperms Kapali tohumlular Klad Eudicots Iki cenekliler Klad Core eudicotsKladTakim VitalesFamilya Vitaceae Asmagiller Cins Vitis L TurlerMetne bakiniz Uzumler Beyaz sofralik uzumler Uzum dunyada kulturu yapilan en eski meyve turlerinden biridir Uzumler sofralik uzum olarak taze yenebilir veya sarap recel uzum suyu jole uzum cekirdegi ozu kuru uzumler sirke ve uzum cekirdegi yagi yapiminda kullanilabilir Uzum genellikle salkimlar halinde olusan klimakterik olmayan bir meyve turudur TarihceOrta Dogu genel olarak uzumun anavatani olarak tanimlanir ve bu bitkinin ekimi 6 000 8 000 yil once burada baslamistir En eski evcillestirilmis mikroorganizmalardan biri olan maya uzumlerin kabuklarinda dogal olarak olusur ve sarap gibi alkollu iceceklerin kesfedilmesine yol acar Insan kulturunde sarap yapiminin baskin konumuna iliskin en eski arkeolojik kanit Gurcistan da 8 000 yil oncesine dayanmaktadir Anavatani Anadolu yu da icine alan Kucuk Asya Kafkasya yi da kapsayan bolgedir Diger meyvelerle kiyaslandiginda en fazla ceside sahip olan turlerden biri olan uzumun 15 000 nin uzerinde cesidi bulundugu tahmin edilmektedir Anavatani Anadolu olan uzum cesitlerinin sayisi 1 200 den fazladir Bu cesitlerden olusturulmus Milli Koleksiyon Bagi Tekirdag Bagcilik Arastirma Enstitusunde bulunmaktadir Bunlarin 50 60 kadarinin ekonomik uretimi yapilmaktadir TanimiUzum 15 ila 300 luk gruplar halinde buyuyen ve kipkirmizi siyah lacivert sari yesil turuncu ve pembe renkli olabilen bir meyve turudur Beyaz uzumler aslinda yesil renklidir ve evrimsel olarak mor uzumden gelir Beyaz uzumun iki duzenleyici genindeki mutasyon mor uzumlere rengini veren antosiyanin uretimini durdurur Mor uzumlerin buyuk polifenoller familyasinin antosiyaninleri ve diger pigment kimyasallari kirmizi saraptaki morun degisik renk tonlarindan sorumludur Uzum genellikle prolate sferoide benzeyen elipsoid sekillidir Beslenme Degerleri Uzumun 81 su 18 i karbonhidrat 1 i protein ve ihmal edilebilir miktari da yagdir 100 gram 3 1 2 ons uzum baska mikro besin icermeyen 288 kilojul 69 kilokalori gida enerjisi ve orta miktarda da K vitamini Gunluk degerin 14 u kadar kaynagidir Besin degeriEnerji 290 kJ 70 kcal Karbonhidrat18 1 g Lif0 9 gYag0 16 gProtein0 72 gSu81 gTiyamin Vit B1 0 069 mg 5 Riboflavin Vit B2 0 07 mg 5 Niyasin Vit B3 0 188 mg 1 Pantotenik asit Vit B5 0 05 mg 1 B6 vitamini0 086 mg 7 Folik asit Vit B9 2 mg 1 C vitamini3 2 mg 5 E vitamini0 19 mg 1 K vitamini14 6 mg 14 Kalsiyum10 mg 1 Demir0 36 mg 3 Mangan0 071 mg 4 Fosfor20 mg 3 Potasyum191 mg 4 Sodyum2 mg 0 Cinko0 07 mg 1 https fdc nal usda gov fdc app html food details 174683 besinler USDA Veritabani girisine baglanti Oranlar yetiskinler icin alinmasi onerilen oranlardir Edebiyatta UzumUzum bazi inanclarda insanliga verilmis kutsal bir armagandir Hatta Yunan mitolojisinde uzum ve sarap icin ayri bir tanrinin dahi oldugu gozlemlenmektedir Uzumun anavataninin Ortadogu oldugu kabul edilmektedir ve bu bolgede yasamis pek cok kadim toplum uzume ayri bir onem atfetmistir Uzum eski Arap kulturunde de onemli bir yere sahiptir Islam oncesinde Araplarin uzum ziraatiyla ugrastiklari bilinmektedir Hadramut mintikasinda uzum ziraati yapildigi anlasilmaktadir Kadim Araplar uzum motifini siirlerinde genellikle hamriyyatta kullanmislardir Bu durum eski Araplarin sarabi begeniyle tuketmeleriyle paralellik gostermektedir Sairler bu minvaldeki siirlerinde hem uzumden bahsetmekte hem de uzum ziraatinin cesitli merhalelerinden ve terminolojisinden bahis acmaktadir Mutasavvif sairlerin siirlerinde de bu durumun orneklerine rastlamak mumkundur Bu hususa Ibn Farid ornek gosterilebilir Uzum asmalariConcord Kuzey Amerika labrusca uzumunun bir cesididir Evcillestirilmis uzumlerin cogu Akdeniz ve Orta Asya ya ozgu bir uzum asmasi olan Vitis vinifera cesitlerinden gelir Az miktarda sofralik ve saraplik uzum ise asagida yazili Amerikan ve Asya turlerinden gelir Vitis amurensis en onemli Asya turudur Manisa Kendirlik Ahmetli Mahallesindeki uzum baglariVitis labrusca Kuzey Amerika sofralik ve uzum suyu uzumu bazen sarap icin kullanilan Concord cesidi dahil Dogu Amerika Birlesik Devletleri ne ve Kanada ya ozgudur Vitis mustangensis mustang uzumu Mississippi Alabama Louisiana Texas ve Oklahoma da bulunur Vitis riparia Kuzey Amerika nin yabani bir asmasidir bazen sarap ve recel yapiminda kullanilir Tum Dogu Amerika Birlesik Devletleri ne ve kuzey Quebec e ozgudur Recel ve sarap yapiminda kullanilan Vitis rotundifolia muscadine Delaware den Meksika Korfezi ne kadar Guneydogu Amerika Birlesik Devletleri ne ozgudur Dagilimi ve uretimi2012 de en cok uzum ureten 20 ulke Gida ve Tarim Orgutu FAO ya gore dunyanin 75 866 kilometrekaresi uzumlere ayrilmistir Dunya uzum uretiminin yaklasik 71 i sarap 27 si sofralik ve 2 si kurutulmus meyve olarak kullanilir Uzum uretiminin bir kismi ilave seker icermeyen ve 100 dogal konserve meyveler icin yeniden yapilandirilacak uzum suyu uretimine gider Uzum baglarina ayrilan alan yilda yaklasik 2 artmaktadir Uzum uretimini cesitlere gore ayiran guvenilir istatistikler yoktur En cok ekilen cesidin kendisine ayrilmis en az 3 600 km 2 880 000 donum ile Cekirdeksiz Thompson olarak da bilinen Sultaniye uzumu olduguna inanilir En yaygin ikinci tur Airen dir Cabernet Sauvignon Sauvignon blanc Cabernet Franc Merlot Grenache Tempranillo Riesling ve Chardonnay diger populer cesitler arasindadir Sarap yapimi icin ekili bag alani olan en ust ureticiler Ulke Alan km2 Ispanya 11 750 Fransa 8 640 Italya 8 270 Turkiye 8 120 ABD 4 150 Iran 2 860 Romanya 2 480 Portekiz 2 160 Arjantin 2 080 Sili 1 840 Avustralya 1 642 Ermenistan 1 459Yillara gore en cok uzum ureten ulkeler metrik ton olarak Sira Ulke 2009 2010 2011 2012 Ulke 20201 Cin 8 038 703 8 651 831 9 174 280 9 600 000 F Cin 14 769 0882 ABD 6 629 198 6 777 731 6 756 449 6 661 820 Italya 8 222 3603 Italya 8 242 500 7 787 800 7 115 500 5 819 010 Ispanya 6 817 7704 Fransa 6 101 525 5 794 433 6 588 904 5 338 512 Fransa 5 884 2305 Ispanya 5 535 333 6 107 617 5 809 315 5 238 300 Amerika Birlesik Devletleri 5 388 6796 Turkiye 4 264 720 4 255 000 4 296 351 4 275 659 Turkiye 4 208 9087 Sili 2 600 000 2 903 000 3 149 380 3 200 000 F Hindistan 3 125 0008 Arjantin 2 181 567 2 616 613 2 750 000 2 800 000 F Sili 2 772 5619 Iran 2 305 000 2 225 000 2 240 000 2 150 000 F Arjantin 2 055 74610 Guney Afrika 1 748 590 1 743 496 1 683 927 1 839 030 Guney Afrika 2 028 185 Dunya 58 521 410 58 292 101 58 500 118 67 067 128 Dunya 78 034 332Kaynak BM Gida amp Tarim Teskilati F FAO tahmini Turkiye de yetistirilen bazi uzum cesitlerinin ozellikleriSofralik uzumCesit Tanenin rengi Bicimi Kullanim sekliAdakarasi Siyah Yuvarlak SaraplikKirmizimsi Yuvarlak SofralikBornova misketi Sarimtrak Beyzi SaraplikCavus Yesil sarimsi Yuvarlak beyzi SofralikCekirdeksiz Acik sari Yuvarlak beyzi Sofralik kurutmalikSiyahimsi Yuvarlak beyzi PekmezlikEmir Acik sari Yuvarlak SaraplikPembe Orta buyukluk SofralikHamburg misketi Siyah morumsu Buyuk beyzi SofralikKoyu mor Irice SofralikSiyah Irice SofralikSari yesil Cok iri beyzi Sofralik kurutmalikKirmizi Cok kucuk yuvarlak SofralikYesilimsi Iri yuvarlak SofralikMerlot Lacivert yuvarlak SaraplikMisket Beyaz yuvarlak orta buyukluk Saraplik sofralikBeyaz kehribar Beyzi SofralikNarince Kirli yesil Iri beyzi Sofralik kurutmalikSarimsi yesil Iri beyzi Sofralik kurutmalikSarimsi yesil Yuvarlak Sofralik saraplikYediveren Siyah kirmizi Cok iri yuvarlak SofralikKalecik Karasi Siyahimsi kirmizi SaraplikNarince Siyah Orta yuvarlak SaraplikOkuzgozu Siyah SaraplikBogazkere Siyah SaraplikSiyah Sofralik Karalahna Siyah SaraplikVasilaki Sari yesil Saraplik Uzumun anti oksidan anti aging kan yapimina yardimci ve kanserden koruyucu etkileri bilinmektedir Siyah uzum kabugundaki Resveratrol maddesi anti kanserojen ve anti oksidan olma ozelliklerini tasimakta ve beyin hucrelerini korumaktadir Uzumun cekirdegindeki Quersetin ise kan yapimina yardimci olmaktadir Bu yolla damar sagligini da yararlidir Uzumun guclu anti oksidan ozelligi E vitamininden 50 kat C vitamininden ise 30 kat daha fazladir Uzum sirasinda su 70 80 karbonhidratlar 15 25 organik asitler 0 3 1 5 tanenler 0 01 0 10 azotlu bilesikler 0 03 0 17 mineral bilesikler 0 3 0 5 bulunur Sofralik ve saraplik uzumlerAsma uzerinde saraplik uzumler Ticari olarak yetistirilen uzumler amaclanan tuketim yontemlerine bagli olarak genellikle sofralik veya saraplik uzum olarak siniflandirilabilir cig yenen sofralik uzum veya sarap yapmak icin saraplik uzum kullanilir Hemen hemen hepsi ayni ture ait olsa da sofralik ve saraplik uzumler yapay secilim yoluyla ortaya cikan onemli farkliliklara sahiptir Sofralik uzum cesitleri nispeten ince kabuklu buyuk cekirdeksiz meyvelere sahip olma egilimindedir Saraplik uzumler daha kucuktur genellikle cekirdekli ve nispeten kalin kabukludur saraptaki aromanin cogu kabugundan geldigi icin sarap yapiminda arzu edilen bir ozelliktir Saraplik uzumler de cok tatli olma egilimindedir meyve suyunun agirlikca yaklasik 24 seker oldugunda hasat edilirler Karsilastirildiginda ticari olarak uretilen 100 uzum suyu genellikle sofralik uzumlerden yapilir ve agirliginin yaklasik 15 i sekerdir Cekirdeksiz uzumCekirdeksiz uzum cesitleri sofralik uzum asma ekiminin cogunlugudur Asmalar celik yoluyla vejetatif olarak cogaltilir oldugundan tohum eksikligi uretim icin sorun olmaz Bu disi ebeveyn olarak tohumlu cesidi kullanmasi veya gelisimin erken donemlerinde bitki doku kultur tekniklerini kullanarak embriyolari kurtarmasi gereken yetistiriciler icin sorundur Cekirdeksizlik ozelliginin birkac kaynagi vardir ve esasen tum ticari yetistiriciler bunu uc kaynaktan birinden alir Sultaniye uzumu Rus Cekirdeksiz ve siyah Monukka hepsi Vitis vinifera nin cesitleridir Halen bir duzineden fazla cekirdeksiz uzum cesidi vardir Einset Cekirdeksiz Benjamin Gunnels in Prime cekirdeksiz uzumleri Reliance ve Venus gibi birkaci kuzeydogu Amerika Birlesik Devletleri nin ve guney Ontario nun nispeten soguk iklimlerinde dayaniklilik ve kalite icin ozel olarak yetistirilmistir Cekirdeksiz uzumun iyilestirilmis yeme kalitesinin dengelenmesi uzum cekirdeklerinin zengin fitokimyasal iceriginin sagladigi sagliga faydali kismin kaybidir bkz Asagidaki Saglik iddialari Kuru uzum kus uzumu ve cekirdeksiz kuru uzumKuru uzumler Avrupa ve Kuzey Amerika nin cogunda kuru uzumlere kuru uzum veya yerel esdegeri denir Ingiltere de uc farkli cesidin taninmasi AB yi resmi belgelerde kuru asma meyvesi terimini kullanmaya zorlar Kuru uzum herhangi bir kurutulmus uzumdur Kuru uzum Fransizca odunc kelime iken Fransizca kelime taze meyveyi ifade eder grappe Ingilizce grape kelimesinden turetilmistir demeti ifade eder une grappe de raisins te oldugu gibi Currant kuru Zante Kara Corinth uzumudur adi Fransiz raisin de Corinthe nin Corinth bozulmus halidir Frenk uzumu ayni zamanda uzumle ilgisi olmayan iki meyve olan siyah frenk uzumu ve kirmizi frenk uzumu anlamina gelir Sultana aslen Turk kokenli Sultaniye uzumlerinden Amerika Birlesik Devletleri nde Thompson Seedless olarak bilinir yapilan kuru uzumdu ancak bu kelime artik beyaz uzumlerden yapilan kuru uzumlere veya geleneksel Sultana ya benzemesi icin agartilan kirmizi uzumlere kullanilir Uzum suyuUzum suyu Uzum suyu uzumleri ezerek ve karistirip sivilastirarak yapilir Uzum suyu genellikle magazalarda veya fermente edilmis olarak satilir ve sarap brendi veya sirke haline getirilir Pastorize edilmis dogal olarak olusan mayalari uzaklastiran uzum suyu steril tutulursa mayalanmaz ve bu nedenle alkolsuzdur Sarap endustrisinde 7 23 kuspe kabuk govde ve tohum iceren uzum suyuna genellikle sira Ingilizce must denir Kuzey Amerika da uzum suyu cogunlukla mordur ve Avrupa saraplik uzumlerinden farkli tur olan Concord uzumleri nden yapilirken beyaz uzum suyu Niagara uzumleri nden yapilir Kaliforniya da Sultaniye orada Thompson Cekirdeksiz olarak bilinir uzumleri bazen beyaz uzum suyu yapmak icin kuru uzum veya sofralik uzum pazarindan yonlendirilir Turleri Vitis vinifera uzum asmasi Bu maddede kullanilan kirmizi baglantilarin Vikipedi yonergelerine uymadigi dusunulmektedir Bu maddedeki gereksiz kirmizi baglantilari kaldirarak varolan baglanti eklemeye calisin Haziran 2021 Vitis aestivalis Vitis amurensis Vitis berlandieri Vitis labrusca Vitis rotundifolia Ayrica bakinizHamriyyat Bagcilik Sarap Raki Suma Uzum cesitleri listesiAsmalarin yillik buyume dongusu uzumlerden yapilan geleneksel bir Ayurveda tonigi Pekmez Uzum cesitleri listesi yabani uzumlere benzeyen zehirli bir tur Uzum asmalarinin cogaltilmasiDis baglantilarUzum13 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Uzum Farkli bir bakis 15 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca ANGuR Encyclopaedia Iranica iranicaonline org 22 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Nisan 2021 According to A de Candolle L Origine des plantes cultivees Paris 5th ed 1912 p 152 the grape vine is at home in the region south of the Caucasus from the Black Sea to the Caspian region of Iran where it has the shape of a strong liana climbing over high trees and producing abundant fruit without any pruning or cultivation His statement is still generally accepted since the greatest diversity in varieties can be observed there This Patrice Lacombe Thierry Thomash Mark R 2006 PDF Trends in Genetics 22 9 511 519 doi 10 1016 j tig 2006 07 008 PMID 16872714 4 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi McGovern Patrick E 2003 Ancient Wine The Search for the Origins of Viniculture PDF Princeton University Press 4 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan PDF McGovern P E 30 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Keys David 2003 12 28 Now that s what you call a real vintage professor unearths 8 000 year old wine 3 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde archaeology ws Walker A R Lee E Bogs J McDavid D A J Thomas M R Robinson S P 2007 White grapes arose through the mutation of two similar and adjacent regulatory genes The Plant Journal 49 5 772 785 doi 10 1111 j 1365 313X 2006 02997 x PMID 17316172 Waterhouse A L 2002 Wine phenolics Annals of the New York Academy of Sciences 957 1 21 36 Bibcode 2002NYASA 957 21W doi 10 1111 j 1749 6632 2002 tb02903 x PMID 12074959 Brouillard R Chassaing S Fougerousse A 2003 Why are grape fresh wine anthocyanins so simple and why is it that red wine color lasts so long Phytochemistry 64 7 1179 1186 doi 10 1016 S0031 9422 03 00518 1 PMID 14599515 a b Ayyildiz Esat The Grape Motif in Classical Arabic Poetry International Anatolian Grape Conference Abstracts Book ed Mustafa Latif Emek Adiyaman Iksad Global Publishing House 2022 s 83 Top 20 grape producing countries in 2012 13 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde faostat fao org freshplaza com 10 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Nisan 2010 UN Food amp Agriculture Organization 2011 13 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Subat 2014 Ranking Of Countries That Produce The Most Grapes beef2live com Ingilizce 15 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Subat 2022 WineLoversPage Straight talk in plain English about fine wine WineLoversPage 16 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan Reisch BI Peterson DV Martens M H Seedless Grapes 19 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde in Table Grape Varieties for Cool Climates Information Bulletin 234 Cornell University New York State Agricultural Experiment Station retrieved December 30 2008 Shi J Yu J Pohorly J E Kakuda Y 2003 Polyphenolics in Grape Seeds Biochemistry and Functionality Journal of Medicinal Food 6 4 291 299 doi 10 1089 109662003772519831 PMID 14977436 Parry J Su L Moore J Cheng Z Luther M Rao J N Wang J Y Yu L L 2006 Chemical Compositions Antioxidant Capacities and Antiproliferative Activities of Selected Fruit Seed Flours Journal of Agricultural and Food Chemistry 54 11 3773 3778 doi 10 1021 jf060325k PMID 16719495 sweetwatercellars com 25 Mart 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Subat 2012
Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İspanya 
Fransa 
İtalya 
Türkiye 
ABD 
İran 
Romanya 
Portekiz 
Arjantin 
Şili 
Avustralya 
Ermenistan 
Çin
Güney Afrika
