Ülke üst seviye alan adı (ccTLD), genellikle ülkeler tarafından kullanılan üst düzey alan adıdır. Tüm ASCII ccTLD'ler iki harflidir ve tüm iki harfli üst düzey alan adları ccTLD'dir (.eu hariç).
Ülke kodu uzantı başvuruları 1985 yılında başladı. O yıl içinde kaydedilen ülke kodu uzantıları arasında .us (Amerika Birleşik Devletleri), .uk (Birleşik Krallık) ve .il (İsrail) bulunuyordu. 1986 yılında kaydedilen ülke kodu uzantıları arasında .au (Avustralya), .de (Almanya), .fi (Finlandiya), .fr (Fransa), .is (İzlanda), .jp (Japonya), .kr (Güney Kore), .nl (Hollanda) ve .se (İsveç) bulunuyordu. 1987 yılında kaydedilen ülke kodu uzantıları arasında .nz (Yeni Zelanda), .ch (İsviçre) ve .ca (Kanada) bulunuyordu. 1988 yılında kaydedilen ülke kodu uzantıları arasında .ie (İrlanda), .it (İtalya), .es (İspanya) ve .pt (Portekiz) bulunuyordu. 1989 yılında kaydedilen ülke kodu uzantıları arasında .in (Hindistan) ve .yu (Yugoslavya) bulunuyordu. 1990'larda, .cn (Çin Halk Cumhuriyeti) ve .ru (Rusya Federasyonu) ilk kez kaydedildi.
308 delege edilmiş ccTLD vardır. .cn, .tk, .de, .uk, .nl ve .ru ccTLD'leri en çok internet adresi kaydına sahiptir. En çok alan adı kaydına sahip 10 ccTLD, toplam sayının 5/6'sını oluşturmaktadır. 2022 Mart ayı sonunda yaklaşık 153 milyon ccTLD alan adı kaydedilmiştir.
ccTLD'lerin oluşturulması ve devri, RFC 1591'de tanımlanmış olup, ülke kodlarına karşılık gelir. gTLD'ler uluslararası düzenlemelere uymak zorundayken, ccTLD'ler her ülkenin alan adı düzenleme kuruluşu tarafından belirlenen gereksinimlere tabidir. 2022 itibarıyla, 150 milyondan fazla alan adı kaydı ile ccTLD'ler, toplam alan adı miktarının yaklaşık %40'ını oluşturmaktadır.
Delegasyon ve yönetim
IANA, her ccTLD için uygun bir vekil belirlemekle sorumludur. Yönetim ve kontrol daha sonra bu vekile devredilir ve bu vekil, alan adının politikaları ve işletilmesinden sorumludur. Mevcut delege durumu IANA'nın ccTLD listesinden belirlenebilir. ccTLD'ler, ikinci seviye alan adı kaydı için farklı gereksinimlere ve ücretlere sahip olabilir. Örneğin, ABD (us), Japonya (jp), Kanada (ca), Fransa (fr) ve Almanya (de) alan adlarında olduğu gibi, bir yerel varlık gereksinimi (örneğin vatandaşlık) bulunabilir ya da kayıt herkese açık olabilir.
Ülkelere göre ccTLD'ler
Var olan ccTLD'lerin listesi tabloda verilmiştir. IDN, (uluslararası ccTLD)'yi temsil etmektedir.
Uluslararası ccTLD
Latin alfabesi kullanmayan bazı ülkeler kendi alfabeleri ile yazılan ccTLD'ler kullanabilmektedir. Örneğin Malezya'nın sahip olduğu .my alan adının yanı sıra bir de alan adı mevcuttur.
(Uluslararası ccTLD)'ler Latin harfleri ile yazılan DNS adı ile ifade edilir. Web tarayıcısı uluslararasılaştırılmış ccTLD'leri önce DNS adına çevirir. Daha sonra adresi açar. مليسيا. için bu kod "xn--mgbx4cd0ab"dir.
Eski ccTLD'ler
ccTLD'ler, bir ülke yok olduğunda kaldırılabilir. ISO 3166-1 kodunun geri çekilmesinin ardından silinen üç ccTLD vardır: .cs (Çekoslovakya için), .zr (Zaire için) ve .tp (Doğu Timor için). ISO 3166-1 kodunun geri çekilmesi ile DNS'ten silinmesi arasında bir gecikme olabilir. Örneğin, ZR kodu 1997'de bir ISO 3166-1 kodu olmaktan çıktı, ancak .zr ccTLD'si 2001 yılına kadar silinmedi. Geçersiz ISO 3166-1 kodlarına karşılık gelen diğer ccTLD'ler henüz silinmemiştir. Bazı durumlarda, yoğun olarak kullanılan bir ccTLD'nin silinmesinin neden olacağı aksaklıklar nedeniyle ccTLD silinmeyebilir. Örneğin Sovyetler Birliği'nin ccTLD'si .su, ISO 3166-1'den çıkarılmasından yirmi yıldan fazla bir süre sonra dahi kullanılmaktadır.
Tarihsel ülke kodları .dd (Almanya Demokratik Cumhuriyeti için) ve (Güney Yemen için) bir ccTLD için uygun olmasına rağmen tahsis edilmemiştir.
Ülke kodu .cs'nin (Sırbistan ve Karadağ) geçici olarak yeniden tahsisi, daha sonra .rs ve .me olarak bölünmesi bazı tartışmalara yol açtı. ISO 3166-1 ülke kodlarının kararlılığı hakkında, 2007'de ISO 3166-1'in ikinci baskısıyla eski kodların en az 50 yıl yeniden tahsis edilmeyeceğine dair bir garanti sağlanmış ve dil etiketlerinde kullanılan ülke kodları için RFC 3066'nın yerine 2006'da RFC 4646'nın getirilmesi ile sonuçlanmıştır.
Yugoslavya'nın önceki ISO 3166-1 kodu YU, 23 Temmuz 2003'te ISO tarafından kaldırıldı, ancak .yu ccTLD'si bir süre işletimde kaldı. Son olarak, Sırbistan .rs ve Karadağ .me'ye iki yıllık bir geçiş sürecinin ardından, .yu alanı Mart 2010'da aşamalı olarak kaldırıldı.
Avustralya'ya başlangıçta ülke kodu tahsis edildi, bu daha sonra .au olarak değiştirildi ve .oz alan adları .oz.au'ya taşındı.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "ccTLD". ICANN (iana.org) (İngilizce). 25 Şubat 2012. 7 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2020.
- ^ a b "Verisign Domain Name Industry Brief Q1 2021" (PDF). verisign.com (İngilizce). 6 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Haziran 2021.
- ^ a b "ccTLD'lerin listesi (ccTLD olmayan alan adları da dahildir.)". IANA (iana.org) (İngilizce). 8 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2020.
- ^ "IDN ccTLD list". ICANN. 5 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2024.
- ^ "String evaluation completion". Icann.org. Resources (İngilizce). ICANN. 19 Şubat 2014. 17 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2019.
- ^ Daigle, Leslie (24 Eylül 2003). "IAB input related to the .cs code in ISO 3166" (İngilizce). Internet Architecture Board. 5 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2008.
- ^ Daigle, Leslie (24 Eylül 2003). "IAB comment on stability of ISO 3166 and other infrastructure standards" (İngilizce). Internet Architecture Board. 5 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2008.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ulke ust seviye alan adi ccTLD genellikle ulkeler tarafindan kullanilan ust duzey alan adidir Tum ASCII ccTLD ler iki harflidir ve tum iki harfli ust duzey alan adlari ccTLD dir eu haric Ulke kodu uzanti basvurulari 1985 yilinda basladi O yil icinde kaydedilen ulke kodu uzantilari arasinda us Amerika Birlesik Devletleri uk Birlesik Krallik ve il Israil bulunuyordu 1986 yilinda kaydedilen ulke kodu uzantilari arasinda au Avustralya de Almanya fi Finlandiya fr Fransa is Izlanda jp Japonya kr Guney Kore nl Hollanda ve se Isvec bulunuyordu 1987 yilinda kaydedilen ulke kodu uzantilari arasinda nz Yeni Zelanda ch Isvicre ve ca Kanada bulunuyordu 1988 yilinda kaydedilen ulke kodu uzantilari arasinda ie Irlanda it Italya es Ispanya ve pt Portekiz bulunuyordu 1989 yilinda kaydedilen ulke kodu uzantilari arasinda in Hindistan ve yu Yugoslavya bulunuyordu 1990 larda cn Cin Halk Cumhuriyeti ve ru Rusya Federasyonu ilk kez kaydedildi 308 delege edilmis ccTLD vardir cn tk de uk nl ve ru ccTLD leri en cok internet adresi kaydina sahiptir En cok alan adi kaydina sahip 10 ccTLD toplam sayinin 5 6 sini olusturmaktadir 2022 Mart ayi sonunda yaklasik 153 milyon ccTLD alan adi kaydedilmistir ccTLD lerin olusturulmasi ve devri RFC 1591 de tanimlanmis olup ulke kodlarina karsilik gelir gTLD ler uluslararasi duzenlemelere uymak zorundayken ccTLD ler her ulkenin alan adi duzenleme kurulusu tarafindan belirlenen gereksinimlere tabidir 2022 itibariyla 150 milyondan fazla alan adi kaydi ile ccTLD ler toplam alan adi miktarinin yaklasik 40 ini olusturmaktadir Delegasyon ve yonetimIANA her ccTLD icin uygun bir vekil belirlemekle sorumludur Yonetim ve kontrol daha sonra bu vekile devredilir ve bu vekil alan adinin politikalari ve isletilmesinden sorumludur Mevcut delege durumu IANA nin ccTLD listesinden belirlenebilir ccTLD ler ikinci seviye alan adi kaydi icin farkli gereksinimlere ve ucretlere sahip olabilir Ornegin ABD us Japonya jp Kanada ca Fransa fr ve Almanya de alan adlarinda oldugu gibi bir yerel varlik gereksinimi ornegin vatandaslik bulunabilir ya da kayit herkese acik olabilir Ulkelere gore ccTLD lerVar olan ccTLD lerin listesi tabloda verilmistir IDN uluslararasi ccTLD yi temsil etmektedir Ulkelere gore ccTLD lerin listesi ccTLD Ulke IDN ccTLD ac Ascension Adasi ad Andorra ae Birlesik Arap Emirlikleri af Afganistan ag Antigua ve Barbuda ai Anguilla al Arnavutluk am Ermenistan ao Angola aq Antarktika ar Arjantin as Amerikan Samoasi at Avusturya au Avustralya aw Aruba ax Aland az Azerbaycan ba Bosna Hersek bb Barbados bd Banglades be Belcika bf Burkina Faso bg Bulgaristan bg bh Bahreyn bi Burundi bj Benin bl Saint Barthelemy bm Bermuda bn Brunei bo Bolivya Hollanda Karayipleri br Brezilya bs Bahamalar bt Bhutan bv Bouvet Adasi bw Botsvana by Belarus bz Belize ca Kanada cc Cocos Adalari cd Kongo DC cf Orta Afrika Cumhuriyeti cg Kongo Cumhuriyeti ch Isvicre ci Fildisi Sahili ck Cook Adalari cl Sili cm Kamerun cn Cin 中国 ve 中國 co Kolombiya cr Kosta Rika cu Kuba cv Yesil Burun Adalari cw Curacao cx Christmas Adasi cy Kibris Cumhuriyeti cz Cekya de Almanya dj Cibuti dk Danimarka dm Dominika do Dominik Cumhuriyeti dz Cezayir ec Ekvador ee Estonya eg Misir مصر eh Bati Sahra er Eritre es Ispanya et Etiyopya eu Avrupa Birligi Bulgarca ve Yunanca fi Finlandiya fj Fiji fk Falkland Adalari fm Mikronezya Federal Devletleri fo Faroe Adalari fr Fransa ga Gabon gb Birlesik Krallik gd Grenada ge Gurcistan gf Fransiz Guyanasi gg Guernsey gh Gana gi Cebelitarik gl Gronland gm Gambiya gn Gine gp Guadeloupe gq Ekvator Ginesi gr Yunanistan gs Guney Georgia ve Guney Sandwich Adalari gt Guatemala gu Guam gw Gine Bissau gy Guyana hk Hong Kong 香港 hm Heard Adasi ve McDonald Adalari hn Honduras hr Hirvatistan ht Haiti hu Macaristan id Endonezya ie Irlanda il Israil ישראל im Man Adasi in Hindistan ve io Britanya Hint Okyanusu Topraklari iq Irak ir Iran is Izlanda it Italya je Jersey jm Jamaika jo Urdun jp Japonya ke Kenya kg Kirgizistan kh Kambocya ki Kiribati km Komorlar kn Saint Kitts ve Nevis kp Kuzey Kore kr Guney Kore 한국 kw Kuveyt ky Cayman Adalari kz Kazakistan la Laos lb Lubnan lc Saint Lucia li Lihtenstayn lk Sri Lanka ve lr Liberya ls Lesotho lt Litvanya lu Luksemburg lv Letonya ly Libya ma Fas mc Monako md Moldova me Karadag mf Saint Martin mg Madagaskar mh Marshall Adalari mk Kuzey Makedonya ml Mali mm Myanmar mn Mogolistan mo Makao 澳門 ve 澳门 mp Kuzey Mariana Adalari mq Martinik mr Moritanya ms Montserrat mt Malta mu Mauritius mv Maldivler mw Malavi mx Meksika my Malezya mz Mozambik na Namibya nc Yeni Kaledonya ne Nijer nf Norfolk Adasi ng Nijerya ni Nikaragua nl Hollanda no Norvec np Nepal nr Nauru nu Niue nz Yeni Zelanda om Umman pa Panama pe Peru pf Fransiz Polinezyasi pg Papua Yeni Gine ph Filipinler pk Pakistan pl Polonya pm Saint Pierre ve Miquelon pn Pitcairn Adalari pr Porto Riko ps Filistin pt Portekiz pw Palau py Paraguay qa Katar re Reunion ro Romanya rs Sirbistan ru Rusya rf rw Ruanda sa Suudi Arabistan ve sb Solomon Adalari sc Seyseller sd Sudan se Isvec sg Singapur ve sh Saint Helena Ascension ve Tristan da Cunha si Slovenya sj Svalbard ve Jan Mayen sk Slovakya sl Sierra Leone sm San Marino sn Senegal so Somali sr Surinam ss Guney Sudan st Sao Tome ve Principe sv El Salvador sx Sint Maarten sy Suriye ve sz Esvatini tc Turks ve Caicos Adalari td Cad tf Fransiz Guney ve Antarktika Topraklari tg Togo th Tayland tj Tacikistan tk Tokelau tl Dogu Timor tm Turkmenistan tn Tunus to Tonga tr Turkiye tt Trinidad ve Tobago tv Tuvalu tw Tayvan ve tz Tanzanya ua Ukrayna ukr ug Uganda uk Birlesik Krallik us ABD uy Uruguay uz Ozbekistan va Vatikan vc Saint Vincent ve Grenadinler ve Venezuela vg Britanya Virjin Adalari vi ABD Virjin Adalari vn Vietnam vu Vanuatu wf Wallis ve Futuna ws Samoa ye Yemen yt Mayotte za Guney Afrika zm Zambiya zw ZimbabveUluslararasi ccTLDLatin alfabesi kullanmayan bazi ulkeler kendi alfabeleri ile yazilan ccTLD ler kullanabilmektedir Ornegin Malezya nin sahip oldugu my alan adinin yani sira bir de alan adi mevcuttur Uluslararasi ccTLD ler Latin harfleri ile yazilan DNS adi ile ifade edilir Web tarayicisi uluslararasilastirilmis ccTLD leri once DNS adina cevirir Daha sonra adresi acar مليسيا icin bu kod xn mgbx4cd0ab dir Eski ccTLD lerccTLD ler bir ulke yok oldugunda kaldirilabilir ISO 3166 1 kodunun geri cekilmesinin ardindan silinen uc ccTLD vardir cs Cekoslovakya icin zr Zaire icin ve tp Dogu Timor icin ISO 3166 1 kodunun geri cekilmesi ile DNS ten silinmesi arasinda bir gecikme olabilir Ornegin ZR kodu 1997 de bir ISO 3166 1 kodu olmaktan cikti ancak zr ccTLD si 2001 yilina kadar silinmedi Gecersiz ISO 3166 1 kodlarina karsilik gelen diger ccTLD ler henuz silinmemistir Bazi durumlarda yogun olarak kullanilan bir ccTLD nin silinmesinin neden olacagi aksakliklar nedeniyle ccTLD silinmeyebilir Ornegin Sovyetler Birligi nin ccTLD si su ISO 3166 1 den cikarilmasindan yirmi yildan fazla bir sure sonra dahi kullanilmaktadir Tarihsel ulke kodlari dd Almanya Demokratik Cumhuriyeti icin ve Guney Yemen icin bir ccTLD icin uygun olmasina ragmen tahsis edilmemistir Ulke kodu cs nin Sirbistan ve Karadag gecici olarak yeniden tahsisi daha sonra rs ve me olarak bolunmesi bazi tartismalara yol acti ISO 3166 1 ulke kodlarinin kararliligi hakkinda 2007 de ISO 3166 1 in ikinci baskisiyla eski kodlarin en az 50 yil yeniden tahsis edilmeyecegine dair bir garanti saglanmis ve dil etiketlerinde kullanilan ulke kodlari icin RFC 3066 nin yerine 2006 da RFC 4646 nin getirilmesi ile sonuclanmistir Yugoslavya nin onceki ISO 3166 1 kodu YU 23 Temmuz 2003 te ISO tarafindan kaldirildi ancak yu ccTLD si bir sure isletimde kaldi Son olarak Sirbistan rs ve Karadag me ye iki yillik bir gecis surecinin ardindan yu alani Mart 2010 da asamali olarak kaldirildi Avustralya ya baslangicta ulke kodu tahsis edildi bu daha sonra au olarak degistirildi ve oz alan adlari oz au ya tasindi Ayrica bakinizInternet ust seviye alan adlari listesi Turkiye de internetKaynakca ccTLD ICANN iana org Ingilizce 25 Subat 2012 7 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Mayis 2020 a b Verisign Domain Name Industry Brief Q1 2021 PDF verisign com Ingilizce 6 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Erisim tarihi 6 Haziran 2021 a b ccTLD lerin listesi ccTLD olmayan alan adlari da dahildir IANA iana org Ingilizce 8 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Kasim 2020 IDN ccTLD list ICANN 5 Haziran 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Eylul 2024 String evaluation completion Icann org Resources Ingilizce ICANN 19 Subat 2014 17 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Mayis 2019 Daigle Leslie 24 Eylul 2003 IAB input related to the cs code in ISO 3166 Ingilizce Internet Architecture Board 5 Temmuz 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Haziran 2008 Daigle Leslie 24 Eylul 2003 IAB comment on stability of ISO 3166 and other infrastructure standards Ingilizce Internet Architecture Board 5 Temmuz 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Haziran 2008