Bu liste anayasal olarak tanımlanmış hükûmet sistemine göre egemen devletleri listelemektedir Bu liste siyasi yozl

Bu liste, anayasal olarak tanımlanmış hükûmet sistemine göre egemen devletleri listelemektedir. Bu liste siyasi yozlaşmayı, hükûmetlerin yetki alanlarını veya demokrasi düzeyini ölçmez. (bknz. (Demokrasi seviyesinin ölçülmesi))

Başkanlık cumhuriyetleri²      Yarı başkanlık cumhuriyetleri²
     Yürütme başkanı olan Parlamenter cumhuriyetler      Parlamenter cumhuriyetler²
     Parlamenter anayasal monarşiler      Ayrı bir hükümet başkanına sahip olan ancak hükümdarın hâlâ önemli yürütme ve/veya yasama gücüne sahip olduğu anayasal monarşiler
     Mutlak monarşiler      Tek parti devletleri
     Hükümet için anayasal hükümlerin askıya alındığı ülkeler (örneğin Askerî diktatörlükler)      Yukarıdaki sistemlerden hiçbirine uymayan ülkeler

Parlamenter sistemler

Anayasal monarşiler

Hükümdarın anayasal sınırlar içerisinde devlet başkanı olduğu sistemlerdir; makamlarının varlığı ve yetkilerini kullanma kabiliyetleri anayasal hukuk tarafından belirlenir ve sınırlandırılır. Anayasal monarşilerde başbakan ve onun yönettiği yürütme organı etkindir. Hükümdar, yetkilerini sadece hükûmetin, halkın ve temsilcilerinin rızasıyla kullanabilir (anayasal kriz veya siyasi çıkmaz gibi acil durumlar hariç).

Sembolik cumhurbaşkanına sahip parlamenter cumhuriyetler

Hükûmet başkanı, parlamento tarafından seçilir veya aday gösterilir. Yasama organına karşı sorumludur. Devlet başkanına genellikle cumhurbaşkanı denir; tam parlamenter cumhuriyetlerde, apolitik, tarafsız ve sembolik bir rol oynar ve hükûmet başkanından farklı bir kişidir. Bu sistemlerde, hükûmet başkanı genellikle başbakan, şansölye veya premier olarak adlandırılır.

Doğrudan seçilen devlet başkanı

Dolaylı yoldan seçilen devlet başkanı

İcracı cumhurbaşkanına sahip parlamenter cumhuriyetler

Birleşik devlet başkanı ve hükûmet başkanı, yasama organı tarafından ya da seçmenler tarafından seçilir (örneğin Kiribati). Başkanlar görevde kalmak için yasama organının güvenini korumak zorundadırlar. Bu sistemdeki "başkanlar"ın görevi, diğer parlamenter sistemlerdeki başbakanlarla aynıdır.

Başkanlık sistemleri

Başkan, başkanlık sistemlerinde hükûmetin başıdır ve yasama organından bağımsız olarak seçilir. Yasama organına karşı sorumlu değildir. Başbakan yoktur, ancak bazı örneklerde olsa da başkanın takdirine bağlı olarak çalışır.

Başbakanı olmayan başkanlık cumhuriyetleri

Başbakanı olan başkanlık cumhuriyetleri

Aşağıdaki ülkelerde başkanlık sistemi vardır ve başkanın yanında bir başbakanlık makamının (resmi adı değişebilir) vardır. Başkan hala hem devletin hem de hükûmetin başıdır ve başbakanın rolü çoğunlukla başkana yardımcı olmaktır.

Hibrit sistemler

Yarı başkanlık cumhuriyetleri

Yarı başkanlık cumhuriyeti, bir başkan, bir başbakan ve bakanlar kurulu olmak üzere yasama organına karşı sorumlu iki bölümden oluşur. Başkan, kabineyi atamasına rağmen kabine yasama organına karşı sorumludur ve yasama organı güvensizlik önergesiyle kabineyi istifaya zorlayabilir. Parlamenter sistemden farklı olarak yasama organından bağımsız bir yürütme başkanına sahiptir.

Başbakan ağırlıklı yarı başkanlık sistemleri

Başbakan ağırlıklı başkanlık sisteminde başbakan ve kabine yalnızca yasama organına karşı sorumludur.

Başkan ağırlıklı yarı başkanlık sistemleri

Başkan ağırlıklı yarı başkanlık sisteminde başbakan ve kabine hem başkana hem de yasama organına karşı sorumludur.

Meclis odaklı birleşik devlet sistemleri

Birleşik Devletler hükûmeti ve başkanı (genellikle "başkan" olarak adlandırılır) yasama organı tarafından seçilir. Kabineler gibi yasama organına karşı sorumlu tutulmazlar, bu yüzden yasama organından daha bağımsız hareket ederler. Ayrıca yasama organına üye olabilirler veya olmayabilirler.

Direktörlük sisteminde, bir konsey hem hükûmet başkanının hem de devlet başkanının resmi rollerini ve yetkilerini paylaşır. Parlamento Konseyi seçer, ancak sabit görev süresi boyunca parlamentonun güvenoyu gerektirmez.

İsviçre

Yarı anayasal monarşiler

Başbakan ülkenin aktif yürütme organıdır, ancak hükümdar hala kendi takdirine bağlı olarak kullanabileceği önemli siyasi yetkilere sahiptir.

Mutlak monarşiler

Spesifik olarak, monarşiler, herhangi bir maddi anayasal yasanın hükümdarın yetkilerini sınırlamadığı monarşilerdir. Hükümdar hem devlet hem de hükûmeti yönetir.

Tek parti rejimli sistemler

Kanunen, siyasi gücün faaliyetleri büyük ölçüde hükûmet hiyerarşisiyle kaynaşmış tek bir siyasi partide toplandığı devletler. Resmi olarak çok partili bir sistemin olduğu devletlerden farklıdır. Çoğunlukla seçim hileleri veya daha az gelişmiş çok partili sistemlerin kullanılmasından dolayı ortaya çıkar.

Çin Halk Cumhuriyeti (Komünist Parti)Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; isimsiz ref içeriği olmalı (Bkz: )
Küba (Komünist Parti)
Eritre ()
Kuzey Kore (İşçi Partisi)
Laos (Halkın Devrimci Partisi)
Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti (Polisario)
Vietnam (Komünist Parti)

Askerî cuntalar

Olağanüstü hal süresince, ülkeyi askeri liderlerinden oluşan bir komite hükûmeti yönetir. Bu bölgelerde hükûmete ilişkin anayasal düzenlemeler askıya alınmıştır; anayasal hükûmet biçimlerinin bir listesi aşağıdadır.

Geçiş hükûmetleri

Hükûmet sistemleri karmaşık olan ülkeler. Bu rejimler anayasaya dayanmamaktadır.

İdari bölünüş sistemleri

Üniter devletler

Devlet, merkezi hükûmetin nihai olarak üstün olduğu ve alt ulusal birimler yalnızca merkezi hükûmetin seçtiği yetkilerini kullanabilir. Dünyanın çoğu devleti üniter bir hükûmet sistemine sahiptir. Birleşmiş Milletler'e üye 193 devletten 126'sı merkezi üniter devlet, 40'ı da bölgesel üniter devlettir.

Merkezi üniter devletler

Gücün çoğunun merkezi hükûmet tarafından kullanıldığı devletler. Var olan yerel otoriteler ise çok az yetkiye sahiptir.

Bölgelerine ayrılmış üniter devletler

Merkezi hükûmetin yetkilerinin bir kısmını bölgesel makamlara devrettiği, ancak anayasal otoritenin nihai olarak tamamen ulusal düzeyde kaldığı devletler.

Federasyon

Ulusal hükûmetin, yasal veya anayasal eşitliğe sahip olduğu bölgesel hükûmetlerle gücü paylaştığı devletler. Merkezi hükûmet (teoride) bölgesel hükûmetlerin bir eseri olabilir ya da olmayabilir.

Arjantin
Avustralya
Avusturya
Belçika
Bosna-Hersek
Brezilya
Kanada
Komorlar (, , ve)
Etiyopya
Almanya
Hindistan
Irak ( Kürdistan Bölgesel Yönetimi)
Malezya
Meksika
Mikronezya Federal Devletleri ( Chuuk, Kosrae, Pohnpei ve Yap)
Nepal
Nijerya
Pakistan
Rusya
Saint Kitts ve Nevis (Saint Kitts, )
Somali
Güney Sudan
Sudan
İsviçre
Birleşik Arap Emirlikleri
ABD ( Washington, DC)
Venezuela ()

Avrupa Birliği

Bazı insanlar Avrupa Birliği'nin siyasi niteliğinin Latince: sui generis (benzersiz) olduğunu savunurken, bazıları federasyon veya konfederasyon modellerinin özelliklerine sahip olduğunu iddia ediyor. Avrupa Komisyonu'nun yürütme ve bürokrasisi ve Avrupa Konseyi'nin kolektif "başkanı" olarak hareket ettiği hükûmetlerarasıcılık unsurlarına sahiptir.

Notlar

^ Her büyük etnik grup için bir tane olmak üzere üç üyeden oluşan kolektif başkanlık.
^ Kolektif bir devlet başkanına sahip olmasına rağmen, Bosna Hersek'in devlet başkanı törenseldir ve bu nedenle icrai olarak bir direktörlük sistemi tarafından yönetilmemektedir.
^ Polonya Cumhuriyeti, Anayasa tarafından bir parlamenter cumhuriyet olarak tanımlanmıştır. Bununla birlikte, sistem büyük ölçüde Yarı başkanlık sistemi niteliğindedir, çünkü hükümetin başı olarak Başbakanı atar ve yasaları veto edebilir ve belirli durumlarda parlamentoyu feshedebilir. Cumhurbaşkanı tarafından atanan Bakanlar Kurulu ve Başbakan, Polonya Parlamentosu'nun (Sejm) güvenoyuna tabidir.
^ İki kişi devlet başkanı olur, altı aylık dönemler için görev yaparlar.
^ Kolektif bir devlet başkanına sahip olmasına rağmen, San Marino'nun devlet başkanı törenseldir ve bu nedenle icrai olarak bir direktörlük sistemi tarafından yönetilmez.
^ ^a ^b ^c Başkan ve yasama organı çift eşzamanlı oylama yoluyla doğrudan halk tarafından seçilir.
^ İran, kendisini İslam Cumhuriyeti olarak tanımlayan bir teokrasidir. Devlet politikasını ömür boyu seçilmiş bir Uzmanlar Meclisi ve genel oyla seçilen bir cumhurbaşkanı yönetir. Hem Uzmanlar Meclisi hem de cumhurbaşkanlığı için adaylar atanmış Koruyucu Konsey tarafından incelenir.
^ The is de jure according to the country's , however behaves more like a in practice by , with the being the country's leading political figure despite nominally being ranked third according to the Constitution.
^ Holds a legislative seat.
^ The serves in a Latince: primus inter pares capacity amongst the , the seven-member executive council which constitutes both the presidency and the government.
^ A federal absolute monarchy in which, different monarchies, or in this case, sheikhdoms fulfill both the duty of president and prime minister, although in actuality they are monarchs.
^ The Vatican is an absolute monarchy and a Roman Catholic theocracy; its monarch, the Pope, is the head of the global . His power within the Vatican City State is unlimited by any constitution; however, as all its citizens and its residents are ordained Catholic clergy, members of the , or their immediate family, they arguably have consented to obey the Pope or are minors. (Citizenship is Latince: jus officii, on the grounds of appointment to work in a certain capacity in the service of the Holy See and usually ceases upon cessation of the appointment. Citizenship is also extended to the spouse and children of a citizen, provided they are living together in the city; in practice, these are few in number, since the bulk of Vatican citizens are Catholic clerics or . Some individuals are also authorized to reside in the city but do not qualify or choose not to request citizenship.)
^ İslam Cumhuriyeti Afganistan'ın Birleşmiş Milletler'deki koltuğunu elinde tutmaya devam ediyor ve yeni kurulan İslam Emirliği örgüt tarafından tanınmıyor.
^

Kaynakça

^ "Bulgaria's Constitution of 1991 with Amendments through 2015" (PDF). www.constituteproject.org. 9 Aralık 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 12 Ocak 2020.
^ "Croatia's Constitution of 1991 with Amendments through 2010" (PDF). www.constituteproject.org. 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 12 Ocak 2020.
^ "Czech Republic 1993 (rev. 2013)". www.constituteproject.org. 7 Kasım 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ocak 2020.
^ "Iceland's Constitution of 1944 with Amendments through 2013" (PDF). www.constituteproject.org. 17 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 12 Ocak 2020.
^ "Ireland's Constitution of 1937 with Amendments through 2012" (PDF). www.constituteproject.org. 21 Ocak 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 12 Ocak 2020.
^ "Moldova (Republic of) 1994 (rev. 2016)". www.constituteproject.org. 10 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ocak 2020.
^ "Montenegro 2007". www.constituteproject.org. 4 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ocak 2020.
^ "Poland 1997 (rev. 2009)". www.constituteproject.org. 2 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ekim 2021.
^ "Poland – The World Factbook". 22 Eylül 2021. 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ekim 2021.
^ Veser, Ernst (23 Eylül 1997). "Semi-Presidentialism-Duverger's Concept — A New Political System Model" (PDF). Department of Education, School of Education, University of Cologne, zh. ss. 39-60. 22 Mart 2024 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 21 Ağustos 2017. Duhamel has developed the approach further: He stresses that the French construction does not correspond to either parliamentary or the presidential form of government, and then develops the distinction of 'système politique' and 'régime constitutionnel'. While the former comprises the exercise of power that results from the dominant institutional practice, the latter is the totality of the rules for the dominant institutional practice of the power. In this way, France appears as 'presidentialist system' endowed with a 'semi-presidential regime' (1983: 587). By this standard he recognizes Duverger's pléiade as semi-presidential regimes, as well as Poland, Romania, Bulgaria and Lithuania (1993: 87).
^ (September 2005). (PDF). Graduate School of International Relations and Pacific Studies. 19 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2017.
^ (December 2005). "Semi-Presidential Systems: Dual Executive And Mixed Authority Patterns" (PDF). French Politics. 3 (3). ss. 323-351. doi:10.1057/palgrave.fp.8200087 . 31 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 21 Ağustos 2017. Even if the president has no discretion in the forming of cabinets or the right to dissolve parliament, his or her constitutional authority can be regarded as 'quite considerable' in Duverger's sense if cabinet legislation approved in parliament can be blocked by the people's elected agent. Such powers are especially relevant if an extraordinary majority is required to override a veto, as in Mongolia, Poland, and Senegal. In these cases, while the government is fully accountable to parliament, it cannot legislate without taking the potentially different policy preferences of the president into account.
^ McMenamin, Iain. (PDF). School of Law and Government, . 12 Şubat 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2017.
^ "Serbia 2006". www.constituteproject.org. 12 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ocak 2020.
^ "Singapore 1963 (rev. 2016)". www.constituteproject.org. 12 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ocak 2020.
^ "Slovakia 1992 (rev. 2017)". www.constituteproject.org. 3 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ocak 2020.
^ "Slovenia 1991 (rev. 2013)". www.constituteproject.org. 4 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ocak 2020.
^ "San Marino: Constitution - 1974" (PDF). Peaceful Assembly Worldwide. 16 Ocak 2024 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 29 Nisan 2024.
^ "San Marino: Freedom in the World 2021 Country Report". 5 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Nisan 2024.
^ (PDF). 28 March 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2011.
^ "Official website of the President of the Republic of Kazakhstan". 25 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Nisan 2024.
^ Duverger (1980). "A New Political System Model: Semi-Presidential Government". . 8 (2). ss. 165-187. doi:10.1111/j.1475-6765.1980.tb00569.x. The concept of a semi-presidential form of government, as used here, is defined only by the content of the constitution. A political regime is considered as semi-presidential if the constitution which established it, combines three elements: (1) the president of the republic is elected by universal suffrage, (2) he possesses quite considerable powers; (3) he has opposite him, however, a prime minister and ministers who possess executive and governmental power and can stay in office only if the parliament does not show its opposition to them.
^ Veser, Ernst (1997). (PDF). Journal for Humanities and Social Sciences. 11 (1). ss. 39-60. 8 Şubat 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2016.
^ Duverger, Maurice (September 1996). [The Republican Monarchies] (PDF). (Fransızca), 78. Paris: Éditions du Seuil. ss. 107-120. ISBN . ISSN 0152-0768. OCLC 909782158. 1 Ekim 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2016.
^ Bahro, Horst; Bayerlein, Bernhard H.; Veser, Ernst (October 1998). "Duverger's concept: Semi-presidential government revisited". . 34 (2). ss. 201-224. doi:10.1111/1475-6765.00405. The conventional analysis of government in democratic countries by political science and constitutional law starts from the traditional types of presidentialism and parliamentarism. There is, however, a general consensus that governments in the various countries work quite differently. This is why some authors have inserted distinctive features into their analytical approaches, at the same time maintaining the general dichotomy. Maurice Duverger, trying to explain the French Fifth Republic, found that this dichotomy was not adequate for this purpose. He therefore resorted to the concept of 'semi-presidential government': The characteristics of the concept are (Duverger 1974: 122, 1978: 28, 1980: 166):
1. the president of the republic is elected by universal suffrage,
2. he possesses quite considerable powers and
3. he has opposite him a prime minister who possesses executive and governmental powers and can stay in office only if parliament does not express its opposition to him.
^ ^a ^b Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; semi isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
^ Kudelia, Serhiy (4 Mayıs 2018). "Presidential activism and government termination in dual-executive Ukraine". Post-Soviet Affairs. 34 (4). ss. 246-261. doi:10.1080/1060586X.2018.1465251.
^ ^a ^b Zaznaev, Oleg (2005). "Атипичные президентские и полупрезидентские системы" [Atypical presidential and semi-presidential systems]. Uchenyye Zapiski Kazanskogo Gosudarstvennogo Universiteta (Rusça). 147 (1). ss. 62-64. 31 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Nisan 2021.
^ . web.archive.org. 18 Ekim 2023. 18 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2024.
^ Shugart, Matthew Søberg (December 2005). "Semi-Presidential Systems: Dual Executive And Mixed Authority Patterns". French Politics. 3 (3). ss. 323-351. doi:10.1057/palgrave.fp.8200087.
^ "Micronesia (Federated States of)'s Constitution of 1978 with Amendments through 1990" (PDF). www.constituteproject.org. 12 Eylül 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 11 Ocak 2020.
^ Stewart, Dona J. (2013). The Middle East Today: Political, Geographical and Cultural Perspectives. London and New York: Routledge. s. 155. ISBN .
^ Day, Alan John (1996). Political Parties of The World. Stockton. s. 599. ISBN .
^ "Law on citizenship, residence and access 10 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ." (in Italian). Vatican City State. 11 February 2011.
^ "Burkina Faso military says it has seized power". BBC News. 24 Ocak 2022. 24 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ağustos 2023.
^ "Chad's President Idriss Déby dies 'in clashes with rebels'". BBC News. 20 Nisan 2021. 20 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Nisan 2021.
^ "Gabon army officers say they have seized power after election in oil-rich country". Reuters. 30 Ağustos 2023. 30 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ağustos 2023.
^ "Army colonel on Guinean TV says govt dissolved, borders shut". . 5 Eylül 2021. 6 Eylül 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Eylül 2021.
^ "Guinea coup attempt: Soldiers claim to seize power from Alpha Condé". BBC News. 5 Eylül 2021. 14 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Eylül 2021.
^ Booty, Natasha; Pivac, Mark (23 Temmuz 2023). "Assimi Goïta: President gets sweeping powers in new Mali constitution". BBC News. 2 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ağustos 2023.
^ Abebe, Adem; Bulmer, Elliot (2019). "Electing Presidents in Presidential and Semi-Presidential Democracies" (PDF). . 10 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 14 Şubat 2024.
^ Paddock, Richard C. (31 Mart 2022). "Myanmar Junta's Political Prisoners Since Coup Now Number 10,000". The New York Times. 14 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Nisan 2022.
^ Aksar, Moussa; Balima, Boureima (27 Temmuz 2023). "Niger soldiers say President Bazoum's government has been removed". Reuters. 27 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Temmuz 2023.
^ Gavin, Michelle (8 Nisan 2022). "Junta and Public at Odds in Sudan". . 20 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mart 2023.
^ Jeffrey, Jack (23 Ekim 2022). "Analysis: Year post-coup, cracks in Sudan's military junta". . . 20 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mart 2023.
^ "Sudan's Constitution of 2005" (PDF). constituteproject.org. 20 Eylül 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Mart 2023.
^ Nichols, Michelle (15 Aralık 2022). "Afghan Taliban Administration, Myanmar Junta Not Allowed Into United Nations for Now". Reuters. 22 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Şubat 2023.
^ Choi, Joseph (8 Eylül 2021). "EU: Provisional Taliban government does not fulfill promises". . 18 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Nisan 2022.
^ Ghobari, Mohamed; Tolba, Ahmed (8 Nisan 2022). "Yemen president cedes powers to council as Saudi Arabia pushes to end war". Reuters. Aden. 1 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Nisan 2022.
^ For more detailed discussion, see John McCormick, European Union Politics (Palgrave Macmillan, 2011), Chapters 1 and 2.

[1] Her büyük etnik grup için bir tane olmak üzere üç üyeden oluşan kolektif başkanlık.

[2] Kolektif bir devlet başkanına sahip olmasına rağmen, Bosna Hersek'in devlet başkanı törenseldir ve bu nedenle icrai olarak bir direktörlük sistemi tarafından yönetilmemektedir.

[de_jure-16] Polonya Cumhuriyeti, Anayasa tarafından bir parlamenter cumhuriyet olarak tanımlanmıştır. Bununla birlikte, sistem büyük ölçüde Yarı başkanlık sistemi niteliğindedir, çünkü hükümetin başı olarak Başbakanı atar ve yasaları veto edebilir ve belirli durumlarda parlamentoyu feshedebilir. Cumhurbaşkanı tarafından atanan Bakanlar Kurulu ve Başbakan, Polonya Parlamentosu'nun (Sejm) güvenoyuna tabidir.

[21] İki kişi devlet başkanı olur, altı aylık dönemler için görev yaparlar.

[SM-24] Kolektif bir devlet başkanına sahip olmasına rağmen, San Marino'nun devlet başkanı törenseldir ve bu nedenle icrai olarak bir direktörlük sistemi tarafından yönetilmez.

[DSV-25] Başkan ve yasama organı çift eşzamanlı oylama yoluyla doğrudan halk tarafından seçilir.

[Ir-27] İran, kendisini İslam Cumhuriyeti olarak tanımlayan bir teokrasidir. Devlet politikasını ömür boyu seçilmiş bir Uzmanlar Meclisi ve genel oyla seçilen bir cumhurbaşkanı yönetir. Hem Uzmanlar Meclisi hem de cumhurbaşkanlığı için adaylar atanmış Koruyucu Konsey tarafından incelenir.

[AT-35] The is de jure according to the country's , however behaves more like a in practice by , with the being the country's leading political figure despite nominally being ranked third according to the Constitution.

[Combo-39] Holds a legislative seat.

[CH-41] The serves in a Latince: primus inter pares capacity amongst the , the seven-member executive council which constitutes both the presidency and the government.

[Ae-42] A federal absolute monarchy in which, different monarchies, or in this case, sheikhdoms fulfill both the duty of president and prime minister, although in actuality they are monarchs.

[Va-46] The Vatican is an absolute monarchy and a Roman Catholic theocracy; its monarch, the Pope, is the head of the global . His power within the Vatican City State is unlimited by any constitution; however, as all its citizens and its residents are ordained Catholic clergy, members of the , or their immediate family, they arguably have consented to obey the Pope or are minors. (Citizenship is Latince: jus officii, on the grounds of appointment to work in a certain capacity in the service of the Holy See and usually ceases upon cessation of the appointment. Citizenship is also extended to the spouse and children of a citizen, provided they are living together in the city; in practice, these are few in number, since the bulk of Vatican citizens are Catholic clerics or . Some individuals are also authorized to reside in the city but do not qualify or choose not to request citizenship.)

[AF-60] İslam Cumhuriyeti Afganistan'ın Birleşmiş Milletler'deki koltuğunu elinde tutmaya devam ediyor ve yeni kurulan İslam Emirliği örgüt tarafından tanınmıyor.

[YE-63] ^

[3] "Bulgaria's Constitution of 1991 with Amendments through 2015" (PDF). www.constituteproject.org. 9 Aralık 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 12 Ocak 2020.

[4] "Croatia's Constitution of 1991 with Amendments through 2010" (PDF). www.constituteproject.org. 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 12 Ocak 2020.

[5] "Czech Republic 1993 (rev. 2013)". www.constituteproject.org. 7 Kasım 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ocak 2020.

[6] "Iceland's Constitution of 1944 with Amendments through 2013" (PDF). www.constituteproject.org. 17 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 12 Ocak 2020.

[7] "Ireland's Constitution of 1937 with Amendments through 2012" (PDF). www.constituteproject.org. 21 Ocak 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 12 Ocak 2020.

[8] "Moldova (Republic of) 1994 (rev. 2016)". www.constituteproject.org. 10 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ocak 2020.

[9] "Montenegro 2007". www.constituteproject.org. 4 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ocak 2020.

[auto-10] "Poland 1997 (rev. 2009)". www.constituteproject.org. 2 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ekim 2021.

[CIA-2021-11] "Poland – The World Factbook". 22 Eylül 2021. 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ekim 2021.

[12] Veser, Ernst (23 Eylül 1997). "Semi-Presidentialism-Duverger's Concept — A New Political System Model" (PDF). Department of Education, School of Education, University of Cologne, zh. ss. 39-60. 22 Mart 2024 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 21 Ağustos 2017. Duhamel has developed the approach further: He stresses that the French construction does not correspond to either parliamentary or the presidential form of government, and then develops the distinction of 'système politique' and 'régime constitutionnel'. While the former comprises the exercise of power that results from the dominant institutional practice, the latter is the totality of the rules for the dominant institutional practice of the power. In this way, France appears as 'presidentialist system' endowed with a 'semi-presidential regime' (1983: 587). By this standard he recognizes Duverger's pléiade as semi-presidential regimes, as well as Poland, Romania, Bulgaria and Lithuania (1993: 87).

[Draft-13] (September 2005). (PDF). Graduate School of International Relations and Pacific Studies. 19 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2017.

[Shugart2005-14] (December 2005). "Semi-Presidential Systems: Dual Executive And Mixed Authority Patterns" (PDF). French Politics. 3 (3). ss. 323-351. doi:10.1057/palgrave.fp.8200087 . 31 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 21 Ağustos 2017. Even if the president has no discretion in the forming of cabinets or the right to dissolve parliament, his or her constitutional authority can be regarded as 'quite considerable' in Duverger's sense if cabinet legislation approved in parliament can be blocked by the people's elected agent. Such powers are especially relevant if an extraordinary majority is required to override a veto, as in Mongolia, Poland, and Senegal. In these cases, while the government is fully accountable to parliament, it cannot legislate without taking the potentially different policy preferences of the president into account.

[McMenamin-15] McMenamin, Iain. (PDF). School of Law and Government, . 12 Şubat 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2017.

[17] "Serbia 2006". www.constituteproject.org. 12 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ocak 2020.

[18] "Singapore 1963 (rev. 2016)". www.constituteproject.org. 12 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ocak 2020.

[19] "Slovakia 1992 (rev. 2017)". www.constituteproject.org. 3 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ocak 2020.

[20] "Slovenia 1991 (rev. 2013)". www.constituteproject.org. 4 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ocak 2020.

[22] "San Marino: Constitution - 1974" (PDF). Peaceful Assembly Worldwide. 16 Ocak 2024 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 29 Nisan 2024.

[23] "San Marino: Freedom in the World 2021 Country Report". 5 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Nisan 2024.

[26] (PDF). 28 March 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2011.

[28] "Official website of the President of the Republic of Kazakhstan". 25 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Nisan 2024.

[Duverger1980-29] Duverger (1980). "A New Political System Model: Semi-Presidential Government". . 8 (2). ss. 165-187. doi:10.1111/j.1475-6765.1980.tb00569.x. The concept of a semi-presidential form of government, as used here, is defined only by the content of the constitution. A political regime is considered as semi-presidential if the constitution which established it, combines three elements: (1) the president of the republic is elected by universal suffrage, (2) he possesses quite considerable powers; (3) he has opposite him, however, a prime minister and ministers who possess executive and governmental power and can stay in office only if the parliament does not show its opposition to them.

[Veser1997-30] Veser, Ernst (1997). (PDF). Journal for Humanities and Social Sciences. 11 (1). ss. 39-60. 8 Şubat 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2016.

[Pouvoirs1996-31] Duverger, Maurice (September 1996). [The Republican Monarchies] (PDF). (Fransızca), 78. Paris: Éditions du Seuil. ss. 107-120. ISBN . ISSN 0152-0768. OCLC 909782158. 1 Ekim 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2016.

[DuvergerRevisited-32] Bahro, Horst; Bayerlein, Bernhard H.; Veser, Ernst (October 1998). "Duverger's concept: Semi-presidential government revisited". . 34 (2). ss. 201-224. doi:10.1111/1475-6765.00405. The conventional analysis of government in democratic countries by political science and constitutional law starts from the traditional types of presidentialism and parliamentarism. There is, however, a general consensus that governments in the various countries work quite differently. This is why some authors have inserted distinctive features into their analytical approaches, at the same time maintaining the general dichotomy. Maurice Duverger, trying to explain the French Fifth Republic, found that this dichotomy was not adequate for this purpose. He therefore resorted to the concept of 'semi-presidential government': The characteristics of the concept are (Duverger 1974: 122, 1978: 28, 1980: 166):
1. the president of the republic is elected by universal suffrage,
2. he possesses quite considerable powers and
3. he has opposite him a prime minister who possesses executive and governmental powers and can stay in office only if parliament does not express its opposition to him.

[semi-33] Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; semi isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )

[34] Kudelia, Serhiy (4 Mayıs 2018). "Presidential activism and government termination in dual-executive Ukraine". Post-Soviet Affairs. 34 (4). ss. 246-261. doi:10.1080/1060586X.2018.1465251.

[Zaznaev-36] Zaznaev, Oleg (2005). "Атипичные президентские и полупрезидентские системы" [Atypical presidential and semi-presidential systems]. Uchenyye Zapiski Kazanskogo Gosudarstvennogo Universiteta (Rusça). 147 (1). ss. 62-64. 31 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Nisan 2021.

[37] . web.archive.org. 18 Ekim 2023. 18 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2024.

[semi2-38] Shugart, Matthew Søberg (December 2005). "Semi-Presidential Systems: Dual Executive And Mixed Authority Patterns". French Politics. 3 (3). ss. 323-351. doi:10.1057/palgrave.fp.8200087.

[40] "Micronesia (Federated States of)'s Constitution of 1978 with Amendments through 1990" (PDF). www.constituteproject.org. 12 Eylül 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 11 Ocak 2020.

[43] Stewart, Dona J. (2013). The Middle East Today: Political, Geographical and Cultural Perspectives. London and New York: Routledge. s. 155. ISBN .

[44] Day, Alan John (1996). Political Parties of The World. Stockton. s. 599. ISBN .

[45] "Law on citizenship, residence and access 10 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ." (in Italian). Vatican City State. 11 February 2011.

[47] "Burkina Faso military says it has seized power". BBC News. 24 Ocak 2022. 24 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ağustos 2023.

[48] "Chad's President Idriss Déby dies 'in clashes with rebels'". BBC News. 20 Nisan 2021. 20 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Nisan 2021.

[49] "Gabon army officers say they have seized power after election in oil-rich country". Reuters. 30 Ağustos 2023. 30 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ağustos 2023.

[50] "Army colonel on Guinean TV says govt dissolved, borders shut". . 5 Eylül 2021. 6 Eylül 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Eylül 2021.

[51] "Guinea coup attempt: Soldiers claim to seize power from Alpha Condé". BBC News. 5 Eylül 2021. 14 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Eylül 2021.

[52] Booty, Natasha; Pivac, Mark (23 Temmuz 2023). "Assimi Goïta: President gets sweeping powers in new Mali constitution". BBC News. 2 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ağustos 2023.

[Myanmar-53] Abebe, Adem; Bulmer, Elliot (2019). "Electing Presidents in Presidential and Semi-Presidential Democracies" (PDF). . 10 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 14 Şubat 2024.

[54] Paddock, Richard C. (31 Mart 2022). "Myanmar Junta's Political Prisoners Since Coup Now Number 10,000". The New York Times. 14 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Nisan 2022.

[55] Aksar, Moussa; Balima, Boureima (27 Temmuz 2023). "Niger soldiers say President Bazoum's government has been removed". Reuters. 27 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Temmuz 2023.

[56] Gavin, Michelle (8 Nisan 2022). "Junta and Public at Odds in Sudan". . 20 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mart 2023.

[57] Jeffrey, Jack (23 Ekim 2022). "Analysis: Year post-coup, cracks in Sudan's military junta". . . 20 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mart 2023.

[58] "Sudan's Constitution of 2005" (PDF). constituteproject.org. 20 Eylül 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Mart 2023.

[59] Nichols, Michelle (15 Aralık 2022). "Afghan Taliban Administration, Myanmar Junta Not Allowed Into United Nations for Now". Reuters. 22 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Şubat 2023.

[61] Choi, Joseph (8 Eylül 2021). "EU: Provisional Taliban government does not fulfill promises". . 18 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Nisan 2022.

[62] Ghobari, Mohamed; Tolba, Ahmed (8 Nisan 2022). "Yemen president cedes powers to council as Saudi Arabia pushes to end war". Reuters. Aden. 1 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Nisan 2022.

[64] For more detailed discussion, see John McCormick, European Union Politics (Palgrave Macmillan, 2011), Chapters 1 and 2.